ترامپ برای اصلاح برجام به چه تعداد رای در سنا نیاز دارد؟

المانیتور نوشت: پس از عدم پذیرش تأیید این امر که توافق هستهای ایران موضوعی مرتبط با منافع امریکاست، ترامپ از کنگره خواست تا به صورت یک جانبه مفاد «غروب آفتاب» در توافق هستهای را حذف کند.

امتناع رئیس جمهور دونالد ترامپ از تأیید اینکه توافق هستهای سال 2015 جزء منافع امریکاست، صحنه بازی خطرناک دوئل با ایران را آغاز میکند و موجب از بین رفتن اعتماد متقابل میشود.

رئیس جمهور و تیم او به جای اینکه مستقیما از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شوند، با کنگره همکاری میکنند تا اگر ظرف یک سال، ایران به توانایی تولید سلاح هستهای دست یافت، به طور خودکار تحریمات هستهای را مجددا تحمیل کنند.

ترامپ اعلام کرد: «در این رویداد ما از طریق همکاری با کنگره و متحدانمان ، توانایی رسیدن به راه حل را نداریم، بنابراین توافق مجددا به پایان خواهد رسید». این توافق تحت بازبینی مداوم قرار دارد و مشارکت ما، از جانب شخص من به عنوان رئیس جمهور در هر لحظه قابلیت فسخ دارد.

ترامپ گفت چنین قانونی «کمک میکند تا تمامی محدودیتهای وارد بر فعالیت هستهای ایران، بر مبنای قانون امریکا به صورت دائمی صورت گیرد». با این حال، دیگران نگران هستند که این تصمیم نتیجه عکس داشته باشد.

کلسی داونپورت، مدیر سیاست گذاری در انجمن کنترل تسلیحات که موسسهای غیردولتی و حامی برجام است، به Al-monitor گفت:  این یک توافق براساس بده بستان است و اگر واشنگتن منافعی که ایران در قبال توافق به دست میآورد را قطع کند، تهران نیز  به تدریج انگیزه خود را برای ادامه رفع محدودیت های خود از دست خواهد داد.»

علی رغم جنجالهای اخیر، ترامپ به رئیس کمیته روابط خارجه سنا، باب کورکر، عضو جمهموری خواه، اتکا کرده تا همراه با تام کاتن، عضو تندرو حزب جمهوری خواه از آرکانزاس، پیش نویس قانونی که ملزومات تأییدیه فعلی را اصلاح کنند تهیه کنند. این در حالی است که کورکر عنوان کرد او میخواهد هفته آینده لایحه را ارائه کند.

کورکر به طور مشخص بیان کرد: مفاد اصلی که در لایحه که به زودی اعلام میشود این است که اگر زمان گریز هستهای تهران به زیر یک سال برسد و به سلاح هستهای نزدیک شود، تحریمها به طور خودکار بازمی گردند.

در حالی که برخی مفاد برجام دائمی هستند، محدودیت های موجود در زمینه دسترسی ایران به سانتریفیوژهای نسل اول و تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای کارامدتر در سال 2025 منقضی می شود و تاریخ انقضای محدودیت های ذخایر اورانیوم با غنای پایین ، سال 2030 است. 

کورکر به گزارشگران مطبوعاتی در مصاحبه امروز گفت: «ما بسیار تلاش کردهایم تا اطمینان حاصل کنیم به هیچ وجه برجام را تغییر ندهیم، هدف ما احترام به مفاد برجام است».

کنس کتزمن، تحلیلگر ارشد مرکز پژوهشی کنگره امریکا در زمینه تحریمهای ایران تأیید کرد، طرح کلی کورکر به شکلی که اخیرا بازگو کرده است، تناقضی با برجام ندارد. اما عنوان کرد ممکن است  به «مفاد غروب آفتاب» نپردازد.

کتزمن  به Al-Monitor گفت، میتوان بدون اینکه ضرورتا زمان گریز هستهای تحت تأثیر قرار گیرد، برخی پارامترها را تغییر داد.  به عبارت دیگر، میتوانید تعداد سانتریفیوژها را افزایش و حجم ذخیره سازی اورانیوم را کاهش دهید و با این حال همان زمان گریز هستهای را داشته باشید. بنابراین، این یک روش کاملا جدید است که عملکرد ایران را در زمینه برنامه هستهای مورد ارزیابی قرار میدهد.

در واقع مسائل پیچیده بیشتری وجود دارد؛ کورکر مشخص نمیکند قانون او  چه سنجهای را بکار میبرد تا زمان گریز هستهای ایران را مورد ارزیابی قرار دهد یا چه کسی مسئولیت این تصمیم را به عهده خواهد گرفت.

و این در حالی است که لازمه اعمال مجدد تحریمها بر ایران بر مبنای قانون فعلی، رأی 51 سناتور است؛ اصلاح آن نیازمند رأی معمولا 60 نفر میباشد. جمهوری خواهان فقط 52 کرسی دارند و حتی دموکراتهایی که علیه توافق 2015 رأی دهند، شدیدا مخالف تصمیم ترامپ در عدم تأیید توافق بودهاند.

کورکر گفت که او در مورد لایحه اش با چاک شومر رئیس اقلیت در سنا و همچنین سناتور بن کاردین عضو رشد دموکرات در کمیته روابط خارجی به توافق رسیده است.

با این حال، کاردین بیانیهای در محکومیت تصمیم ترامپ منتشر کرد.

سخنگوی کاردین به Al-Monitorگفت:  در این مورد اصلا بحث حمایت یا عدم حمایت مطرح نیست چراکه دموکراتهای سنا تاکون متن این لایحه را ندیدهاند و این قاعدهی مذاکره نیست.

تلاشها برای رسیدن به 60 رای در سنا ممکن است با مشکل و پیچیدگی مواجه شود، چراکه برخی جمهوریخواهان معتقدند لایحه کورکر راه به جایی نخواهد بود. درحالیکه کورکر اعلام کرده بود که مارکو روبیو دیگر سناتور ضد ایرانی با او همراه شده، اما روبیو به پولتیکو گفته است که حمایت او از این لایحه صد در صد نیست.