سه پیام دیدار نفتی ایران و کره

میتوان گفت «جذابیت ایران برای سرمایهگذاران خارجی» با وجود تمام تهدیدهایی که از سوی آمریکا روانه ایران میشود، نخستین پیامی بود که دیدار روز گذشته هیات کرهای با وزیر نفت ایران به دنیا مخابره کرد. این پیام که در دل خود نوعی «بیتوجهی به سیاستهای دونالد ترامپ علیه ایران را به همراه دارد» در حالی در خلال دیدار هیات کرهای-ایرانی در تهران منتشر شد که بیژن زنگنه مانند آنچه بارها در گذشته اعلام کرده بود؛ از گفتوگو با شرکتهای آمریکایی برای ورود به حوزه نفتی و گازی ایران استقبال کرد تا شاید به این واسطه این نکته را روشن کند که ترامپ میتواند با رفع ممانعت از ورود شرکتهای آمریکایی به ایران، منافع این شرکتها را در کنار شرکتهای اروپایی تامین کند و فشار را از روی شرکتهای اروپایی بردارد. آنطور که روز گذشته اعلام شد، در حال حاضر دولت کره یک خط اعتباری ۲۰ میلیارد دلاری برای حضور شرکتهای کرهای (اعم از نفتی و غیرنفتی) در ایران گشوده است.

اما بخش مهمی از گفتوگوهای روز گذشته به نحوه پرداخت پول نفتهایی اختصاص داشت که از سوی کرهجنوبی از ایران خریداری میشود. کرهجنوبی پنجمین واردکننده بزرگ نفت خام در دنیا و چهارمین مشتری نفتی بزرگ ایران است. این کشور آسیای جنوب شرقی که در دوران اعمال تحریمهای یک جانبه غرب علیه ایران چیزی حدود بیش از ۱۰۰ هزار بشکه در روز از ایران نفت خریداری میکرد، در ماه گذشته میلادی (سپتامبر) این رقم را به ۴۴۶ هزار و ۱۴۸ بشکه (نفت و میعانات گازی) در روز رساندکه آنطور که از شواهد امر بر میآید، در این میان مشکلاتی در نحوه پرداخت پول وجود دارد.

به این ترتیب «نحوه پرداخت پول نفت ایران» در حالی روز گذشته مهمترین محور گفتوگوها بود که زنگنه در جمع خبرنگاران از علاقه ایران به دریافت پول نفت به یورو سخن گفت و تاکید کرد «چنانچه کره مشکل پرداختها را حل نکند ما مجبور میشویم سیاست فروش نفت به این کشور را تغییر دهیم.» این بخش از اظهارات وزیر نفت در جمع خبرنگاران اگرچه نشان میدهد به علت برطرف نشدن کامل موانع بانکی، مراودات مالی حتی با یارهای قدیمی همچنان با مشکلاتی همراه است، اما در عین حال به واسطه اجرای برجام قدرت چانهزنی ایران در بازارهای بینالمللی تا آنجا افزایش یافته است که زنگنه از «تغییر سیاستهای فروش و جایگزین کردن مقاصد جدید به جای کره» سخن میگوید. پس از لغو تحریمهای غرب علیه ایران، کرهجنوبی از جمله کشورهایی بود که در کنار افزایش چشمگیر واردات نفت خام از ایران، تفاهمنامههایی به منظور افزایش حضور در پروژههای نفت و گاز ایران به امضا رساند.از مهمترین تفاهمنامههای امضا شده میان ایران و کره در دوران پسابرجام میتوان به قرارداد ۳ میلیارد یورویی شرکت مهندسی «هیوندای» کرهجنوبی برای توسعه فاز دوم پتروپالایش «کنگان» اشاره کرد. بر اساس گزارشهای موجود، هیوندایی اولین شرکت کرهجنوبی بود که پس از رفع تحریمها قراردادی بزرگ با ایران به امضا رساند. این شرکت از حمایت دولت و نهادهای مرتبط برای تضمین مالی پروژه برخوردار است.

در دیدار روز گذشته، علیرضا صادق آبادی، معاون جوان زنگنه در امور پالایش و پخش فرآوردههای نفتی نیز حضور داشت که نشاندهنده اهمیت حضور کرهایها در پالایشگاههای ایران است. شرکتهای کرهای پیش از این قراردادهایی برای نوسازی و افزایش بهرهوری پالایشگاههای ایران به امضا رسانده بودند. از آن جمله میتوان به قرارداد ۴ ساله شرکت دایلیم اینداستریال کره به ارزش 1/9 میلیارد دلار برای بهبود و توسعه تاسیسات پالایشگاه اصفهان اشاره کرد. همچنین قرارداد 1/6 میلیارد دلاری شرکت اس کی برای نوسازی پالایشگاه تبریز نیز از دیگر قراردادهایی به شمار میرود که با هدف تبدیل نفت کوره این پالایشگاه به فرآوردههای با ارزش بالاتر طبق استانداردهای یورو۵، قابل اشاره است.اما آنطور که زنگنه در پایان دیدار با هیات کرهای در جمع خبرنگاران اعلام کرد «صادرات بلندمدت الانجی از ایران به کرهجنوبی» یکی از محورهای مهم دیدار روز گذشته را شامل میشده است. سال گذشته یک یادداشت تفاهم همکاری میان شرکت ملی صادرات گاز ایران و شرکت گاز کرهجنوبی (کوگس-KOGAS) در زمینه صادرات گاز ایران به کرهجنوبی در قالب ال.ان.جی و مشارکت در بازار گاز به امضا رسید. آنطور که کیم هیون می روز گذشته اعلام کرد، گفتوگوها در رابطه با این یادداشت تفاهم میان دو طرف ادامه دارد.

خط اعتباری ۲۰ میلیارد دلاری کره
بعد از اجرای برجام در حالی تفاهمنامهها و یادداشتهای همکاری زیادی میان شرکتهای ایرانی و کرهای به امضا رسید که زنگنه روز گذشته اعلام کرد «دولت کره یک خط اعتباری ۲۰ میلیارد دلاری برای اجرای پروژههای یاد شده به شرکتهای کرهای (اعم از نفتی و غیرنفتی) اختصاص داده است که پشتوانه خوبی به شمار میرود.» همچنین کیم هیون می، در جمع خبرنگاران اظهار کرد: حضور شرکتهای کرهجنوبی در پروژههای صنعت نفت ایران در این دیدار بررسی شد و دولت این کشور از شرکتهای کرهجنوبی برای سرمایهگذاری در ایران حمایت میکند.او با بیان اینکه شرکتهای کرهجنوبی علاقهمند به حضور در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایران هستند،  درباره حضور شرکت گاز کرهجنوبی (کوگس) در ایران هم اظهار کرد: مذاکره مدیران این شرکت با شرکتهای ایرانی در حال انجام است و مدیرعامل این شرکت در ماه مه دیداری با معاون وزیر نفت ایران داشته است.شرکت کوگس یکی از شرکتهای بزرگ گازی کرهجنوبی است که در سال ۱۹۸۳ از سوی دولت این کشور تاسیس شده است و یکی از شرکتهای اصلی واردکننده الانجی در جهان به شمار میرود.

ترامپ چرا ناراحت است؟
وزیر نفت همچنین روز گذشته از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای مذاکره با همه شرکتهای نفتی از جمله شرکتهای آمریکایی به منظور مشارکت در پروژههای نفت و گاز خبر داد. بیژن زنگنه پس از دیدار با کیم هیون می، وزیر زمین و امور زیربنایی و حمل و نقل کرهجنوبی در پاسخ به این پرسش که «دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا بهتازگی در اظهارات خود اعلام کرده است که اروپاییها از برجام حمایت میکنند زیرا در ایران منفعت دارند، آیا این گفتهها روی مراودات شما با شرکتهای اروپایی تاثیرگذار است»، پاسخ داد: آقای ترامپ چرا ناراحت است که اروپایی‎ها از معامله با ایران پول میبرند، چرا جلو شرکتهای آمریکایی را گرفته است؟ زنگنه در ادامه گفت: شرکتهای آمریکایی هم به ایران بیایند و منفعت ببرند تا آقای ترامپ ناراحت نباشد. خودشان مانع حضور شرکتهای آمریکایی در ایران شدهاند، ما هیچ محدودیتی برای همکاری و مذاکره با شرکتهای آمریکایی بهمنظور توسعه منابع نفت و گاز ایران نداریم و همین فردا اگر آنها بخواهند آماده مذاکره هستیم. زنگنه تاکید کرد: لازم نیست آقای ترامپ به این اندازه اظهار نگرانی کند.

مهمترین محور مذاکرات
اما در ادامه وزیر نفت مهمترین محور مذاکره با هیات کرهجنوبی را خرید نفت و میعانات گازی از ایران عنوان کرد و افزود: در زمینه شیوه پرداخت پول نفت ایران از سوی کرهجنوبی مشکلاتی وجود داشت که درباره آن مذاکره کردیم و قرار شد این مذاکرات به وزیر دارایی کرهجنوبی منتقل شود، ضمن اینکه بهزودی هیاتی از ایران به کرهجنوبی سفر میکند. زنگنه به حضور شرکتهای کرهجنوبی در پارس جنوبی و همچنین مشارکت در احداث پالایشگاههای نفتی ایران در گذشته اشاره کرد و ادامه داد: هم اکنون نیز شرکتهای کرهجنوبی برای حضور در پروژههای نفتی ایران تمایل به حضور دارند  اما در جریان همکاری دو طرف در پروژهها سهم شرکتهای ایرانی باید بالا باشد.وزیر نفت بحث در رابطه با «الانجی» را محور دیگر مذاکرات اعلام کرد و توضیح داد: واردات بلندمدت الانجی کرهجنوبی از ایران در این دیدار مورد بحث قرار گرفت، ضمن اینکه سرمایهگذاری شرکتهای کرهجنوبی در نفت و گاز و پتروشیمی نیز بررسی شد و موافقت اصولی در این زمینه به دست آمد.

یورو به جای وون
زنگنه با تاکید بر اینکه روابط ایران و کرهجنوبی رابطه بلندمدتی است که دو طرف متمایل به گسترش آن هستند تاکید کرد: اگر مشکل پرداختهای ما حل نشود ما مجبوریم سیاست فروش نفت به این کشور را تغییر دهیم. او بدهی کرهجنوبی به ایران در ازای فروش نفت را رد کرد و گفت: بحث بدهی مطرح نیست، بلکه موضوع شیوه پرداخت ارز است. کرهجنوبی هم اکنون بخشی از پول نفت خود را به یورو و بخشی را به وون کرهجنوبی پرداخت میکند که ما علاقه داریم میزان پرداخت پول نفت به یورو را افزایش دهد، البته ما بخشی از خریدهای خود را از کرهجنوبی با وون کرهجنوبی انجام میدهیم.