سفر با قطارهای‌کره‌ای و واگن‌های روسی

خبری که نشان داد هنوز عطش وزارت راه و شهرسازی برای سر و سامان دادن به بخش ریلی تمام نشده است. حالا سعید محمدزاده، مدیرعامل شرکت راهآهن از قطعی شدن این قرارداد خبر میدهد؛ قراردادی که در جریان آن کنسرسیومی از شرکتهای ایرانی و کرهای و البته شرکت راهآهن تشکیل میشود تا در برنامه چهار ساله بخشی از ناوگان مورد نیاز در این حوزه را به ایران تحویل دهد.

این معاون وزیر راه و شهرسازی در این رابطه تاکید میکند که «یکی از اصلیترین موضوعاتی که در طول سالهای گذشته شرکت راهآهن درباره آن برنامهریزی انجام داده است، توسعه قطارهای حومهای بوده که خوشبختانه با نظر مساعد مجلس در برنامه ششم توسعه شرکت قطارهای حومهای ذیل راهآهن کار خود را آغاز خواهد کرد.

در این راستا صحبتهای قابل توجهی به منظور جذب ناوگان لازم برای این بخش داشتهایم که جدیدترین آنها به مذاکرات به کشور کره جنوبی مربوط میشود. قطارهای حومهای به هیچ عنوان گزینهای اقتصادی به حساب نمیآیند اما کشور نیاز جدی به آنها دارد. از اینرو راهآهن ناوگان آن را تامین میکند ولی بهرهبرداری در اختیار شرکتهای حمل و نقل خواهد بود.»

ساخت واگن با وام روسی

چندی پیش بود که روسها با ایران قراردادی برای تامین مالی ساخت واگن امضا کردند و حتی مقرر شد تا کارخانهای در ایران توسط روسها خریداری شود؛ موضوعی که حالا اجراییتر شده و معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه با استفاده از وام روسها برای تولید ٦٠٠٠ واگن به کمک شرکتهای روسی و تولیدکنندگان ایرانی قراردادی امضا شده، گفته است: این وام ٥ ساله است و به صورت مشترک تولید میشود و طی ٣ سال اخیر حدود ٢٠٠٠ واگن باری به ناوگان اضافه شده است.

محمدزاده با تاکید بر اینکه به ٢٨ هزار واگن برای دستیابی به سهم ١٩٥ میلیون تنی حمل بار ریلی نیاز داریم، گفت: اگر میتوانستیم امسال عدد ٤٠ میلیون تن حمل بار را به ٨٠ میلیون تن افزایش میدادیم حدود ٣٠ درصد تعرفهها را کاهش میدادیم. وی همچنین به موضوع مهم تامین منابع مالی برای بخش ریلی اشاره کرد و ادامه داد: «در کنار بهبود خطوط تلاش برای تغییر در تامین مالی عرصه ریلی نیز یکی دیگر از برنامهها بوده که ما تلاش کردیم در راستای آن با استفاده از وجوه ارایه شده، منابع بانکی در بخش خصوصی قرارداد تامین واگن را نهایی کنیم که یکی از آنها به نهایی شدن ساخت شش هزار واگن باری از سوی کشور روسیه با همکاری طرفهای ایرانی در یک برنامه پنج ساله است. امروز ناوگان باری ایران شامل ۲۲ هزار واگن میشود و ما نیاز داریم که این عدد در طول چهار سال آینده با ۲۸ هزار واگن جدید افزایش یابد.»

ورود آلمانیها در بخش دیزل

به گفته مدیرعامل شرکت راهآهن در کنار واگن قراردادهای همکاری مناسبی در حوزه دیزل با شرکت زیمنس آلمان نهایی شده و در کنار آن راهآهن برنامهریزی کرده است تا ۳۰۰ لکوموتیو از طریق این شرکت و ۳۰۰ لکوموتیو دیگر از طریق بخش خصوصی به ناوگان اضافه شود.

محمدزاده با اشاره به قراردادها و برنامههای بزرگ راهآهن برای توسعه خطوط ریلی توضیح داد: یکی از این قراردادها به برقی کردن راهآهن تهران- مشهد مربوط میشود که در این راستا اقدامات لازم برای نهایی شدن قرارداد انجام شده و امیدواریم تا قبل از پایان دی ماه سال جاری با گشایش السی کار اجرایی وارد مرحله جدید شود. در کنار آن راهآهن قراردادهای برقی کردن مسیر گرمسار- اینچهبرون و راهآهن سریعالسیر تهران- قم- اصفهان را نیز پیگیری میکند که هر یک از آن اقدامات قابل توجهی را پشت سر گذاشته و امیدواریم در آینده نه چندان دور به بهرهبرداری برسد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ساخت ۲۰۰۰ کیلومتر خط ریلی توسعهدهنده مسیر فعلی در دستور کار قرار دارد، تاکید کرد: طبق دستور وزیر راه و شهرسازی راهآهن باید ۴۵ درصد از جابهجایی محمولههای اقتصادی در بنادر را در اختیار بگیرد و از این رو ما در کنار توسعه زیرساختهای خود جلسات زیادی نیز برای انجام هماهنگیهای لازم داشتهایم و امیدواریم در آینده دسترسی به اهداف کشور در این حوزه را ممکن کنیم.

مدیرعامل شرکت راهآهن با اشاره به سهم قابل توجه ریل از سفرهای حومهای در کشورهای توسعهیافته اظهار داشت: «در بعضی از کشورها قطارهای حومهای ۳۰ درصد و در بعضی ۵۰ درصد از سهم سفرهای اطراف شهرهای بزرگ را در اختیار دارند. این درحالی است که در ایران این سهم تنها یک درصد کل حمل و نقل را شامل میشود که نیاز به تغییر و تحولی قابل توجه خواهد داشت.»وی درباره وضعیت ناوگان مسافری بین شهری نیز توضیح داد: «طبق برنامهریزی که راهآهن داشت به منظور کاهش متوسط عمر قطارهای بینشهری در دو مرحله ابتدا واگنهای بالای ۵۰ و سپس واگنهای بالای ۴۵ سال از رده خارج شدهاند که این مساله میتوانست به کاهش ظرفیت ناوگان منجر شود اما با اقدامات لازم و حمایتهایی که انجام شد، امروز شبکه راهآهن با کاهش ظرفیت روبرو نبوده و با وجود کاهش میانگین عمر، توانسته مانند گذشته به مسافران خدمترسانی کند.»

مدیرعامل شرکت راهآهن با بیان اینکه حمل و نقل ریلی باید شاهرگ حمل و نقل ایران باشد، بیان کرد: چه در حوزه صرفهجویی مصرف سوخت، چه صیانت از محیط زیست و چه ایمنسازی ترددها، راهآهن قطعا اوضاع بهتری از جاده دارد اما با توجه به اینکه رقابت میان این دو حوزه برابر نبوده، ریل هنوز فاصله زیادی با استفاده از تمام توان خود دارد. در سال ۱۳۹۲، سهم ریل از بار تنها ۳۲ میلیون تن بود اما ما تلاش کردیم تا پایان سال ۱۳۹۵ این رقم به ۴۰ میلیون تن برسد که رشدی ۲۵ درصدی را نشان میدهد.