سناریوی پرداخت وام ازدواج در بانک‌ها

یعنی بر این اساس هر یک از زوجین میتوانند با دریافت ۱۵میلیون تومان، برای شروع زندگی خود ۳۰میلیون تومان وام با نرخ چهاردرصد را در اختیار داشته باشند که به نظر منابع مناسبی برای آنها خواهد بود. اما اینکه بانکها چقدر در پرداخت این وام اقدامات عاجل انجام دهند و متقاضی را از ادامه مسیر پیگیری برای دریافت وام منصرف نکنند، موضوع دیگری است. به گزارش  مهر، تجربه هم به خوبی این را نشان داده است، به این معنا که وقتی وام ازدواج از پنجمیلیون تومان به دهمیلیون تومان افزایش یافت، بسیاری از متقاضیان بانکی به دلیل بوروکراسی پیچیده بانکها و ضامنهایی که از آنها درخواست میشد، از ادامه مسیر پیگیری برای دریافت وام منصرف میشدند تا اینکه بانک مرکزی، طرح ضربتی پرداخت وام ازدواج را اعلام کرد و بسیاری از صفوف متقاضیان که برای دریافت این وام در بانکها تشکیل شده بود، از بین رفت. اکنون اما مشخص نیست که نظام بانکی در اجرای دستور رئیسجمهور چطور برخورد خواهد کرد و آیا منابع کافی را برای اجرای این طرح در اختیار خواهد داشت و اصولا برنامه بانک مرکزی برای تامین این منابع چه خواهد بود، چراکه برخی پیشنهادات حکایت از آن دارد که بانک مرکزی اجازه تبدیل بخشی از منابع جاری به قرضالحسنه را به بانکها بدهد تا بتوانند این منابع را در اختیار متقاضیان قرار دهند. اما داستان هرچه که باشد، اعطای تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به جوانان، به تناسب هزینههای زندگی و تورم سالانه یکی از اقدامات موثر در زمینه فراهم کردن شرایط ازدواج جوانان (موضوع بند «۲» اصل چهل و سوم قانون اساسی) است. در بند «ب» تبصره «۱۶» لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور، مشابه سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶، به رغم وجود تورم حدود ۱۰درصدی در سالهای مزبور، مبلغ ۱۰۰میلیون ریال برای تسهیلات ازدواج برای هر یک از زوجین در نظر گرفته شده و نسبت به قانون بودجه دو سال گذشته تغییر نیافته است.

یکمیلیون و ۳۰۰هزار نفر متقاضی سالانه وام ازدواج

این در حالی است که در سالهای گذشته، حداکثر تقاضای سالانه تسهیلات قرضالحسنه ازدواج، یکمیلیون و سیصدهزار نفر بوده است که با فرض این مقدار، تقاضا برای سال آتی، در سناریوی افزایش تسهیلات قرضالحسنه ازدواج، به 5/12میلیون تومان، به حدود ۱۶۰هزارمیلیارد ریال و در سناریوی افزایش به ۱۵میلیون تومان به حدود ۲۰۰هزارمیلیارد ریال منابع نیاز است. آن گونه که مرکز پژوهشهای مجلس اعلام کرده، با توجه به اینکه سایر تکالیف تسهیلات قرضالحسنه مندرج در بندهای «ج» و «د» تبصره «۱۶» لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ نیز بالغ بر ۳۰هزارمیلیارد ریال است، در سناریوی اول مجموع منابع مورد نیاز برابر ۱۹۰هزارمیلیارد ریال و در سناریوی دوم مجموع منابع مورد نیاز برابر ۲۳۰هزارمیلیارد ریال خواهد بود. مانده تسهیلات قرضالحسنه در پایان مهر ۱۳۹۶ برابر ۵۴۵هزارمیلیارد ریال بوده است که در بدبینانهترین برآورد هر سال حدود ۲۰درصد تسهیلات قرضالحسنه (با دوره بازپرداخت پنج ساله) یعنی حداقل ۱۰۰هزارمیلیارد ریال بازپرداخت خواهد شد و منابع آن میتواند صرف پرداخت تسهیلات جدید شود. این در حالی است که سپردههای قرضالحسنه پس انداز در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۲۴درصد و در هفتماهه ابتدای سال ۱۳۹۶ نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل 9/21درصد رشد داشته و به ۵۳۰ هزارمیلیارد ریال رسیده است. لذا برای سال آتی حدود ۲۰درصدی این منابع قابل پیش بینی است که حدود ۱۰۰هزارمیلیارد ریال خواهد شد. بنابراین افزایش تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به ۱۲۵میلیون ریال بدون استفاده از منابع قرضالحسنه جاری کاملا عملی خواهد بود و برای افزایش تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به ۱۵۰میلیون ریال لازم است معادل ۳۰هزارمیلیارد ریال از منابع قرضالحسنه جاری تسهیلات قرضالحسنه پرداخت شود این میزان حدود سهدرصد از مانده سپردههای قرضالحسنه جاری (پس از کسر سپرده قانونی) است.به هرحال، از مهمترین و عمومیترین سیاستهای کشور در حمایت از ازدواج جوانان از سالهای ابتدایی دهه ۱۳۸۰ تاکنون تسهیلات قرضالحسنه ازدواج بوده است. پرداخت این تسهیلات به امر ازدواج به ویژه در خانوارهای با درآمد زیر متوسط موجب تسهیل و تسریع در ازدواج جوانان میشود. از اینرو تعیین میزان و سازوکارهای پرداخت این تسهیلات در شبکه بانکی کشور از اهمیت زیادی برخوردار است.

شرایط پرداخت وام ازدواج

بر این اساس، بند «ب» تبصره «۱۶» ماده واحده لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور به این شرح بخشی از مصارف تسهیلات قرضالحسنه شبکه بانکی را به موضوع ازدواج اختصاص داده است: به منظور حمایت از ازدواج جوانان بانک مرکزیجمهوری اسلامی ایران موظف است کلیه بانکها و موسسات اعتباری کشور را ملزم کند به اندازه سهم خود از مجموع کلیه منابع در اختیار پس انداز، جاری و سپرده قرضالحسنه بانکها در پرداخت تسهیلات قرضالحسنه مشارکت کرده و تسهیلات قرضالحسنه ازدواج را در اولویت نخست پرداخت قرار دهند. تسهیلات قرضالحسنه ازدواج برای هر یک، از زوجها در سال ۱۳۹۷ یکصدمیلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال با دوره بازپرداخت چهارساله است.