اثرات انحصار طلبی و تغییرات نرخ ارز در قیمت موز

موز در میان میوههای موجود در بازار، از تقاضای بالایی برخوردار است و طبیعتا در چنین شرایطی، جذابیت اقتصادی این محصول در بازار دو چندان خواهد شد.

اگرچه، موز در زمره محصولات اساسی مردم به شمار نمیرود، اما ضریب بالای مصرف آن ایجاب میکند، با برنامهریزی و درایت از بروز هر گونه نوسان قیمتی در ارتباطِ با این محصول، جلوگیری شود.

طبق آمار منتشر شده، در 9 ماهه امسال بالغ بر 530 هزار تن موز به ارزش قریب به 403 میلیون دلار وارد کشور شده که این میزان به نسبت سال گذشته، در دو بخش وزنی و ارزشی، با رشد بیش از 15 درصدی همراه بوده است و به طور یقین این اعداد و ارقام ، ضریب بالای تقاضا برای این محصول، به اثبات میرساند.

اگرچه چندی پیش، قیمت موز در هر کیلو، به مرز 8 هزار تومان نیز رسید، اما حداکثر قیمت تمام شده موز با در نظر گرفتن تعرفه 15 درصدی، نهایت 4 هزار تومان برآورد میشود و این تفاوت قیمت معنادار در هفتههای گذشته منطقی به نظر نمیرسد.

فیلیپین یکی از اصلی ترین کشورها در تامین موز مورد نیاز ایران به شمار میرود که در طی ماههای اخیر میزان تولید خود را به شدت کاهش داده و با اُفت ضریب تولید، میزان صادرات موز از فیلیپین به کشور ما نیز کاهش خواهد یافت که البته کشورهای دیگری همچون آفریقای جنوبی، هند و اکوادور نیز از مراکز و کانونهای تامین موز ایران محسوب میشوند اما به هر ترتیب عامل مذکور و تاثیرگذاری بالای نرخ ارز در واردات این محصول و نوساناتی که اخیرا شاهد آن بوده ایم نیز مزید بر علت شد تا قیمت موز افزایش پیدا کند.

افزایش هزینه حمل و نقل در هفتههای گذشته
محمد رضا اکبری، یکی از توزیعکنندگان عمده میوه در غرب استان تهران، با اشاره به برودت هوا و بارندگی به عنوان دو عامل تاثیرگذار در افزایش نرخ حمل و نقل، اظهار کرد: چندی پس از یخ و یخبندان هوا و برف سنگینی که بسیاری از شهرهای ایران را درگیر خود کرده بود، هزینه حمل و نقل، افزایش پیدا کرد و طبیعتا این هزینه ها در نهایت از جیب خریدار پرداخت میشود.

وی افزود: البته این به معنای خوشحالی توزیع کنندگان میوه از گرانی موز یا هر میوه دیگری نیست، زیرا با بالارفتن قیمتها، تقاضا کاهش می یابد و قاعدتا در شرایطی که قدرت خرید مردم کاهش مییابد، کل بازار میوه تحت تاثیر قرار میگیرد و ضریب  تناژ خرید از سوی جامعه اُفت میکند و این به ضرر مراکز توزیع میوه خواهد بود.

اکبری میگوید: متاسفانه برخی از مردم گمان میکنند این صنوف و مراکز توزیع یا میوه فروشهای خُرد، عامل گرانی میوه محسوب میشوند، در صورتیکه این ذهنیت صحیح نیست.

در این میان، برخی نیز بیان میکنند روند گرانی میوه در شب عید از موز کلید خورده و کم کم این گرانی به بخشهای دیگر نیز تسری پیدا میکند.

حسن صابری، رئیس اتحادیه بارفروشان در گفتگویی با رسانهها موضوع گرانی موز را رد و افزایش نرخ موز را بی ارتباط با بازار شب عید بیان میکند.

انحصار واردات موز در دست چندین نفر
طبق اخبار منتشر شده در جراید، انحصار واردات موز به چندین نفر محدود میشود که در نتیجه وجود چنین انحصاری، مطلوب و سازنده به نظر نمیرسد.

طرح این موضوع به معنای ارتباطِ موضوع افزایش قیمت موز به 8 هزار تومان با انحصار اشاره شده نیست، زیرا این نرخ ثابت نمانده و کاهش نیز پیدا کرد و در ثانی چنین تنش های قیمتی منحصر به موز نمی شود و در طول سال، هر از چند گاهی شاهد گرانی شدید و تامل برانگیز برخی از محصولات زراعی و کشاورزی هستیم که به تبع موز نیز از آن مستثنی نمانده است.

به واقع، نکته حائز اهمیت به این مر معطوف میشود که در صورت نظارت هر چه بیشتر و اتخاذ تدابیر مناسب و اصولی، میتوان از بروز چنین نوسانات قیمتی جلوگیری کرد و این پدیده، غیرقابل کنترل نیست، اما حصول آن، مستلزم دقت نظر و نقش آفرینیِ هرچه بیشتر دستگاههای ذیربط است.