هوش مصنوعی سلاح جنگ‌های آینده

در حالت کلی تعریفی از هوش مصنوعی وجود دارد: «مطالعه روشهایی است برای تبدیل کامپیوتر به ماشینی که بتواند اعمال انجام شده توسط انسان را انجام دهد.» اما تاریخچه آن طولانیتر و پیچیدهتر است؛ پس از سال ۱۹۸۰ آشفته کردن شرایط وابسته به جغرافیایی سیاسی امری ساده شده است. در این باره میتوان به دو کشور ایالات متحده و روسیه اشاره کرد که بارها یکدیگر را به دخالت در امور داخلی متهم کردهاند. روسیه علیرغم اعتراضات و افزایش نگرانی آمریکا بدون درگیری نظامی شبه جزیره کریمه را به حوزهی قلمرو خود افزود.

در جنگ سرد که در دهههای ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ انجام میشد، هر یک از طرفین جنگ از دستیابی طرف مقابل به سطح بالاتری از تکنولوژی احساس ترس داشتند. در نشست اخیر که در آکادمی موشک استراتژیک در نزدیکی مسکو برگزار شد، رئیس جمهور روسیه اظهار کرده که هوش مصنوعی راهی است که روسیه از آن طریق میتواند تغییر قدرت را که توسط ایالات متحده ایجاد شده است به توازنی دوباره برساند.

اما در طول مدت جنگ سرد و بعد از جنگ جهانی دوم کشورهای در حال توسعه در حال ساخت سلاحهایی بر اساس تکنولوژی پیشرفته هستند. کارشناسان میگویند امروزه تسلط روسیه در خصوص اهمیت هوش مصنوعی سرعت یافته و دلیل خوب در این خصوص توسعه نرمافزارهای هوش مصنوعی است. این موضوع تاثیر مستقیم در تصمیمگیری مبتنی بر اطلاعات بیشتر و سریعتر از آنچه که انسان به صورت دستی قادر به انجام آن است، داشته است.

"جنگ سرد مدرن"

اما رسانههای خبری روسیه در حمایت از دولت روسیه اعلام کردند هوش مصنوعی بهترین گزینه جهت ضربه زدن به آمریکا در وضعیت دفاعی است. این سخنان بسیار شبیه گفتوگوهای جنگ سرد است، جاییکه ایالات متحده و شوروی، هر یک بارها و بارها به اندازه کافی برای کشتن افراد سلاحهای اتمی تولید کردند. این مسابقه تسلیحاتی به تخریب اطمینان متقابل منجر شد. هیچیک از طرفین نمیتوانند در جنگ آزاد بدون ریسک در ایجاد ویرانی وارد عمل شوند، در عوض هر دو طرف سلاحهای خود را ذخیره کرده و به طور غیرمستقیم به درگیریهای کوچک و اختلافات سیاسی دامن زدهاند.

اکنون که بیش از ۳۰ سال از پایان جنگ جهانی دوم میگذرد، ایالات متحده و روسیه دهها هزار سلاح هستهای را از کار انداختهاند، هرچند که تنشها در حال افزایش است و امروز جنگ سرد مدرن حملات سایبری و قدرت اتمی را در برمیگیرد که اکنون در حال انجام شدن است و هر دو طرف دیپلماتهای خود را اخراج کردهاند. روسیه بخشی از کریمه را ضمیمه کرده و درگیری موجود در مرز ترکیه و سوریه یک "پروکسی جنگ" بین ایالات متحده و روسیه شده است.

شواهد نشان میدهد هر دو کشور و همچنین کشورهای بسیار دیگری هنوز سلاح هستهای دارند اما استفاده از آنها به عنوان یک نیرو و قدرت اصلی هنوز برای اکثریت غیرقابل تصور است. هرچند گزارشهای اخیر از افزایش نگرانی آحاد مردم از استفاده این سلاحها حکایت دارد.

جنگ سایبری جهانی سلاحهای سایبری علیالخصوص آنهایی که از طریق هوش مصنوعی تقویت میشوند مورد توجه هر دو طرف مناقشه هستند. روسیه و هکرهایی که مورد حمایت روسیه هستند، به صورت الکترونیکی جاسوسیهای خود را انجام میدهند و برای همین منظور حملات سایبری علیه نیروگاهها، بانکها، بیمارستانها و سیستمهای حمل و نقل و همچنین علیه انتخابات ایالات متحده انجام شد.

حملهکنندگان سایبری روسی اوکراین و ایالات متحده و متحدانش از جمله بریتانیا و آلمان را هدف قرار دادهاند. البته آمریکا به طور قطع توانایی پاسخگویی به این حملات را دارد و ممکن است انجام داده باشد. در این باره پوتین گفته است: هوش مصنوعی را به عنوان آینده بشریت میبیند. آیندهای که نه تنها برای روسیه بلکه متعلق به همه مردم است.

او در سپتامبر ۲۰۱۷ به دانشجویان گفته که ملتی که رهبر و پیشرو این عرصه از علم شود حاکم جهان خواهد بود. همچنین اظهار کرده که کدهای پرتاب کلاهکهای هستهای را به کامپیوترها نخواهد داد، هرچند این موضوع داستان علمی تخیلی کامپیوترهای پرتاب موشک را نشان میدهد. 

استفاده از هوش مصنوعی برای کنترل سلاحهای هستهایی

حملات ناگهانی هستهای از کشتیها و زیردریاییها که در نزدیکی مرزهای کشورها مستقرند، ممکن است برخی از کشورها را مجبور کند تا تاکتیکهای دفاع از خود، از جمله راهاندازی سیستمهای ضد حمله را به قابلیتهای سریع تصمیمگیری یک سیستم هوشمند مصنوعی تبدیل کنند.

در صورت حمله، هوش مصنوعی قادر است سریعتر عمل کرده و بدون تردید با مخالفت احتمالی یک اپراتور انسانی مواجه نشود. قابلیت پاسخگویی سریع و اتوماتیک به دشمنان این اطمینان را میدهد که باور داشته باشند یک ملت همواره آماده پرتاب موشک با کلاهک هستهای است.


هوش مصنوعی و کنترل سلاحهای غیر اتمی

هوش مصنوعی همچنین میتواند برای کنترل سلاحهای غیر هستهای از جمله وسایل نقلیه بدون سرنشین مانند هواپیماهای بدون سرنشین و سلاحهای سایبری استفاده شود. وسایل نقلیه بدون سرنشین زمانی که ارتباطات آنها دچار اشکال میشود باید قادر به انجام کار باشند و این موضوع فقط و فقط از طریق کنترل آن سیستم با هوش مصنوعی میسر است.

کنترل از طریق هوش مصنوعی همچنین جلوگیری میکند از گروهی که هدف آنها ازکار انداختن و یا جلوگیری از حمله پهبادها از طریق غیرفعال کردن سیستم کنترل آنهاست. خواه این کنترل به صورت فیزیکی انجام شود یا به صورت الکترونیکی.

بر اساس اطلاعات سایت پلیس فتا که اطلاعات این گزارش از آن برگرفته شده است، سلاحهای سایبری باید عملکردی فراتر از حوزه ارتباطات داشته باشند و واکنش به آنها باید واکنشی سریع باشد. بهترین واکنشها و حالت پاسخگویی از طریق سیستمهای هوش مصنوعی امکانپذیر است. حملاتی که مبتنی بر هوش مصنوعی است این قابلیت را دارند که اهداف را تغییر داده و تکنیکها را سریعتر از انسانها فرا میگیرند و کمتر تحلیل میکنند، به عنوان مثال: یک سیستم مجهز به هوش مصنوعی ممکن است هواپیمای بدون سرنشین را برای حمله به یک کارخانه راهاندازی کند. هواپیماهای بدون سرنشین را به دفاع از خود رهنمون کند و یک حمله سایبری را در آن هواپیماهای بدون سرنشین انجام دهد بدون اینکه مکث قابل ملاحظهای داشته باشد.

اهمیت توسعه و گسترش هوش مصنوعی

کشوری که فکر میکند دشمنانش سلاحهای مجهز به هوش مصنوعی دارند و یا به آنها دست پیدا خواهند کرد، آن کشور نیز خواهان داشتن هوش مصنوعی میشود. استفاده گسترده از حملات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی هنوز آنچان فراگیر نشده است. کشورها ممکن است با کنوانسیون پیشنهادی ژنو که مناقشات هوش مصنوعی را محدود میکند موافقت کنند. اما این کنوانسیون حملات سایبری به گروههای ملیگرای مستقل، شبه نظامیان سازمانهای جنایتکار، تروریستها و دیگران را متوقف نخواهد کرد و کشورها در این موارد میتوانند از معاهده عقبنشینی کنند.

به گفته کارشناسان بنابراین تقریبا قطعی است که اشخاص هوش مصنوعی را به یک سلاح تبدیل کنند و ممکن است هر شخص دیگری نیز این کار را انجام دهد. حتی اگر تنها تمایل آنها برای دستیابی به هوش مصنوعی برای دفاع از خود باشد. با استقبال و استفاده روسیه از هوش مصنوعی، دیگر ملتها که این کار را انجام نداده بودند و یا توسعه هوش مصنوعی را محدود کرده بودند دیگر قادر به رقابت - چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ نظامی- با کشورهایی که در این زمینه کار کرده و آن را توسعه دادهاند نیستند.

هوش مصنوعی پیشرفته میتواند به غیر از ارتش برای کسب و کارها هم مزیت ایجاد کند و آنهایی که از هوش مصنوعی بیبهرهاند کاملا محروم هستند. شاید مهمترین و با اهمیتترین موضوع در این خصوص این مطلب است که داشتن فنآوری پیچیده، نوعی عامل بازدارنده در برابر دشمنان محسوب میشود. همانطور که در طول جنگ سرد اتمی رخ داد.