اشتغال‌زایی با راه‌اندازی بنگاه‌های خاموش

که بهاین ترتیب هرساله باید بیش از یکمیلیون شغل ایجاد شود، البته سال گذشته براساس اعلام خود دولت، کمتر از 700هزار شغل ایجاد شد. دومین برنامه، برنامه بودجه سال جاری است؛ طبق این برنامه هم دولت باید حدود یکمیلیون اشتغالزایی کند که در این رابطه چند برنامه دنبال میشود؛ شامل طرح کاج، طرح فراگیر اشتغال، طرح توسعه اشتغال روستایی و .... . بنابراین برنامه مشخص است، اما باید دید چقدر دولت موفق میشود؟ من اعتقادم این است که اگر دولت بخواهد براساس رویههای گذشته عمل کند، موفق نمیشود این تعداد شغل را در کشور ایجاد کند، چراکه ناپایداریهایی وجود دارد؛ نوسانات نرخ ارز که از سال گذشته به وجود آمد، نگرانی جدی را برای برنامههای دولت ایجاد میکند. برای اینکه شغل ایجاد شود، نیازمند ثبات و آرامش در بازار کار هستیم و طبیعتا افزایش نرخ ارز و نوسانات آن بهشدت بر بازار کار تاثیر منفی میگذارد و این خود میتواند مانع جدی برای تحقق برنامههای دولت باشد. دیگر اینکه، روشهای گذشته برای توسعه بازار کار عملیاتی نبوده و دولت نتوانسته طرحهای اشتغالزایی را به درستی اجرا کند. بنابراین، دولت جای اینکه طرحهای جدید را یا به عبارتی تاسیس بنگاههای جدید را در دستور کارش قرار دهد، بهتر است سراغ بنگاههایی برود که قبل از دولت یازدهم فعالیت میکردند و بنا به دلایلی دچار مشکل شدند، یعنی احیای بنگاههای موجود که خاموش شدهاند یا ظرفیت آنها کاهش پیدا کرده، باید اولویت قرار گیرند، چون این امر ریسک سرمایهگذاری را بهلحاظ تخصیص اعتبار برای دولت کاهش میدهد و این بهنفع خود دولت است که گرفتار تنگناهای مالی است. البته نه اینکه دولت بحث تاسیس بنگاههای جدید را مدنظر قرار ندهد، اما راههای کمهزینه تر برای دولت نتایج بهتری را در بردارد. راه دیگری که باید توسط دولت پیگیری شود، واگذاری بنگاهها به تعاونیهاست. در اینباره، سازمان خصوصی سازی باید یک بازنگری جدی در فعالیتهایش انجام دهد. همچنین من فکر میکنم در کنار این موارد، فضای گردشگری هنوز جاذبههای خودش را دارد و هزینه کمتری برای دولت بههمراه دارد، چون ما بهتر توانستهایم در حوزه خدمات شغل ایجاد کنیم و بیش از 50درصد ظرفیت اشتغال کشور هم مبتنی بر همین حوزه است. این میتواند گزینه خوبی باشد تا دولت در تعامل با کشورهای همسایه و سایر کشورها بتواند از ظرفیتهای بخش پزشکی و مهندسی استفاده کند. اصرار دولت بر روشهای قبلی باعث میشود که ما نتایج ملموسی را شاهد نباشیم. تحقق منابع مالی برای به سرانجام رساندن روشهای قدیمی، با وجود مشکلاتی که امروز بازار کار با آن مواجه است و باوجود بدهی دولت به پیمانکاران و سیاستهای انقباضی سختی که بانکها در پیش گرفتهاند، بسیار دشوار است و این مساله را به این باور رسانده که بهتر است دولت روی بنگاههای خاموش شده تمرکز کند.