سازندگان داخلی در سایه

روز گذشته رضا خیامیان با بیان این خبر، به نگرانی سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران از عملکرد توتال برای خرید تجهیزات از خارج از کشور اشاره کرد و گفت: توتال باید قانون 51 درصد استفاده از شرکتهای داخلی را در نظر بگیرد و رعایت کند و اگر چنین نکرد، باید جریمه دهد. با همکاری وزارت نفت این جریمه را در قرارداد با توتال گنجاندیم که اگر از توان ایرانیها زیر 51 درصد استفاده کرد، جریمه دهد و اگر بیشتر استفاده کرد، مشوق دریافت کند. توتال در حال برگزاری مناقصه و ارزیابی شرکتهای مختلف است. تاکنون هم یکسری مناقصه برگزار کرده است. به گفته او، ایران یکسری استانداردها از جمله مونوگرام API را ندارد. اما به هر حال ما نمیخواهیم تجهیزات ایرانی را به هر ترتیب بفروشیم و به دنبال رانت استفاده از داخل نیستیم و قصد داریم کیفیت را افزایش دهیم تا مورد قبول خارجیها باشد. خیامیان افزود: مناقصات فرعی مربوط به فاز 11 پارس جنوبی در حال انجام است و سازندگان داخلی نیز به صورت چراغخاموش در آن حضور داشته و فعال هستند.  رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران با اشاره به فعالیت ۷۰۰ بنگاه تولیدی که عضو این انجمن هستند، گفت: ۶۰ هزار اشتغال مستقیم و ۱۸۰ هزار اشتغال غیرمستقیم نتیجه فعالیت انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در ایران است که هماکنون حدود ۱۰۰ شرکت دانشبنیان عضو این انجمن هستند. او ابتداییترین مطالبه این انجمن بهعنوان بزرگترین سازندگان داخلی را احیای السیهای ریالی در مناسبات تجاری عنوان کرد و گفت: این گشایش میتواند راه را برای مبادلات داخلی تسهیل کند، از سویی دیگر اصلاح قرارداد خرید با رویکرد حفظ منافع طرفین نیز میتواند در تسهیل فعالیت سازندگان داخلی مثمرثمر باشد. به گفته رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران، اعتبارسنجی و تعیین حدود اعتباری برای تولیدکنندگان و اصلاح روش دریافت ضمانتنامه بانکی، اصلاح قانون مناقصات و آییننامههای معاملاتی دولتی درخصوص کالاهای ساخت بار اول و انحصاری، تأمین نقدینگی تولیدکنندگان از سوی خریدار تا سقف سفارش مواد اولیه، حذف کامل مالیات بر ارزشافزوده از قراردادهای خرید با مصرفکننده نهایی از دیگر چالشهایی است که تولیدکنندگان این حوزه با آنها دستوپنجه نرم میکنند.
او با تأکید بر اینکه متأسفانه در صنعت نفت به دلیل جذابیت، خرید خارجی بیشتر از خرید داخلی است و کسی که میخواهد جنس داخلی خرید کند باید عرق ملی داشته باشد، گفت: متأسفانه در صنعت نفت شاهد هستیم کمتر مدیری دنبال خرید داخلی میرود و صندوق توسعه ملی هم افرادی وام میدهد که قصد خرید کالای خارجی دارند. خیامیان تصریح کرد: وام رونق تولید که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تولیدکنندگان تخصیص داده میشود، به تولیدکنندگانی تخصیص داده میشود که در انجام فعالیتهای تولیدی خود دچار مشکل هستند اما بسیاری از تولیدکنندگان برای ورود به حوزه تولید نمیتوانند از این وام استفاده کنند. وی با اشاره به اینکه بخش عمدهای از کاتالیستهای موردنیاز در حوزه بنزینسازی پالایشگاهها اکنون به طور کامل بومیسازی شده و کیفیت بالایی دارند، اظهار کرد: برای کشوری که تولید نفت و فراوردههای پالایشی دارد، نبود کاتالیست به این معناست که تمام فعالیتهای پالایشی با خلل مواجه میشود، از طرفی کاتالیستها جزء مواردی بودند که در زمان تحریم بیشترین تأثیر را پذیرفتند که در نتیجه بومیسازی آن علاوه بر جلوگیری از خروج یکمیلیارددلاری ارز، منجر به سودآوری ۶۰میلیارددلاری صادرات زیرمجموعههای صنعت نفت شد. بر اساس گفتههای خیامیان، مهمترین بخشی که باید در حال حاضر در صنعت نفت بیش از گذشته تقویت شود، شرکتهای دانشبنیان هستند. با وجود اینکه انتقال فناوری و دانش فنی از کشورهای صاحب فناوری میتواند در تولید و توسعه این صنعت مثمرثمر باشد اما این فناوریها پس از مدتی نیازمند بهروزرسانی هستند. این در حالی است که شرکتهای اروپایی و صاحب فناوری میتوانند بهراحتی ایران را در بخش بهروزرسانی فناوریهای وارداتی تحریم کنند، در صورتی که اگر دانش فنی مورد نیاز در اختیار بخش داخلی باشد شاهد چنین تهدیدی نخواهیم بود. رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران با تأکید بر اینکه در زمینه ساخت کاتالیستها با توجه به همکاریهایی که با شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی داشتیم، در حال تبدیلشدن به لایسنسور هستیم، گفت: کاتالیستهای پالایشگاه ستاره خلیجفارس که در گذشته تماما آمریکایی بودند توسط بخش داخلی تولید و تأمین میشوند.