منقضی شدن اعتبار چک‌های غیرصیادی از شهریور ماه امسال

چکها از گذشته تا به حال وسیلهای مهم در سیستم پرداخت بوده و همیشه نقش قابل توجهی را در پرداخت هزینه معاملات کوچک و بزرگ داشته است. به طوریکه در سالهای گذشته با وجود برخی مسائل مانند افزایش تعداد چکهای برگشتی تا حدودی اعتبار چکها کاهش پیدا کرد و افرادی که طرف حساب این چکها بودند همیشه برای وصول آن نگرانیهایی داشته اند. به همین منظور برای جلوگیری از مشکلات مربوط به چکها در چند سال اخیر اقداماتی انجام شد که مهمترین آن راه اندازی سامانه صیاد است به طوریکه این سامانه در سال ۱۳۹۴ مطرح و اواخر شهریور ماه سال گذشته رونمایی شد.

پس از رونمایی از سامانه صیاد گام اجرایی پیاده سازی سامانه یکپارچه چک در کشور برداشته شد. در این میان با راه اندازی این سیستم، بانک مرکزی موفق به صدور چکهای یکپارچه شد وبه دلیل اینکه اطلاعات چک به صورت آنلاین در دسترس متقاضیان قرار گرفت، امکان شناسایی و اعتبارسنجی را برای آنها فراهم کرد. لازم به ذکر است که این سیستم سبب منحصر به فرد شدن چک و آنلاین بودن آن بدون در نظر گرفتن بانک صادرکننده میشود.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی با این سامانه اعتبار و آبرو به چک برمیگردد و مسئولان بانک مرکزی معتقدند که با راه اندازی سامانه صیاد اطمینان و اعتماد به چک بیشتر میشود. همچنین حکیمی معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی میگوید محتوای پیامک استعلام این است که آیا صادر کننده سابقه صدور چک بلامحل دارد یا خیر؟ و معیار آن آیین نامههای فعلی بانک مرکزی در مورد صدور چک بلامحل است.

لازم به ذکر است که با اجرایی شدن کامل سامانه صیاد، چکهای غیرصیادی از شهریور ماه امسال پذیرش نمیشوند و با رواج استفاده از چکهای صیاد افراد برای جلوگیری از سودجوییهای احتمالی باید با مشخصات امنیتی چکها بیشتر آشنا شوند. در این میان طراحی ظاهری چکها نشان میدهد که تمام نقوش چکهای صیاد به صورت خطی و با استفاده از نرم افزارهای امنیتی انجام گرفته به صورتی که هر خط حامل اطلاعات مربوط به رنگ خود است و در نمونههای جعلی، خطوط از ترکیب نقاط رنگی تشکیل شده و به راحتی با ذره بین قابل تشخیص است.

همچنین در خمیر کاغذ چکهای صیاد از تصویر سه بعدی نشان و عبارت چاپخانه دولتی ایران استفاده شده که در مقابل نور قابل رویت است. از طرفی در چکهای صیاد، چاپ شماره سریالها با استفاده از مرکب مشکی فلورسنت بوده و تحت تابش نور ماوراء بنفش به رنگ سبز تیره نمایش داده میشود. لازم به ذکر است که در فرایند ساخت کاغذ این چکها از موادی استفاده شده که در صورت تماس با مواد شیمایی از خود واکنش نشان داده و تغییر رنگ میدهد.

دراین میان استفاده از الیاف فلورسنتی که در سطح کاغذ پراکنده شده اند دیگر ویژگی امنیتی چکهای صیاد محسوب میشود و این الیاف در زیر نور ماوراء بنفش در چهار رنگ سبز، زرد، قرمز و آبی قابل مشاهده است. این نکته حائز اهمیت است که با اختصاص یک شناسه منحصر به فرد به هر برگ چک امکان استعلام و پیگیری وضعیت چک از طریق پیامک برای گیرنده چک تسهیل شده و باعث افزایش اعتبار دسته چک در تبادلات مالی کشور میشود. گفتنی است این سامانه در دو بعد شکلی و فرآیندی، تحولات مهمی از جمله اعتبارسنجی یکپارچه، کنترل دقیق اهلیت متقاضی دسته چک پیش از صدور و استعلام وضعیت عملکرد صادرکننده چک را ایجاد میکند.