فروپاشی دمکراسی در قرن 21

نشریه گاردین در سرمقاله امروز خود نوشت که رفتار دونالد ترامپ از مرحله تهدید در ایجاد اختلال در نظام بینالملل به سمت آسیب زدن پیشروی کرده است.

رئیسجمهوری آمریکا در جریان نشست سال جاری از موضع خود درباره افزایش تعرفه واردات فلزات کوتاه نیامد. او دیر آمد و پس از جدل با رهبران سایر کشورها بلافاصله رفت؛ در حین ترک کانادا برای رهبر این کشور که میزبانی نشست یادشده را بر عهده داشت توئیت اهانتآمیزی ارسال کرد.

ترامپ حتی حاضر نشد تا از بیانیه پایانی نشست جی 7 که بهاندازه زیادی رقیقشده بود حمایت کند. در این بیانیه حفظ توافق هستهای ایران، حل معضل تبعیض نژادی و اجرای نظام عادلانه مالیاتی مورد تاکید قرارگرفته بود.

گاردین یادآورشد که آمریکا از سال 1945 به اینطرف سنگ بنای نظم بینالملل بوده و اگر ترامپ بخواهد موضع این کشور را تغییر دهد، سازوکارهای بینالمللی به خطر میافتد. هرچند این اتفاق به لطف تلاش جامعه جهانی تاکنون نیفتاده، اما نشست کانادا بیانگر عمق شکافی است که بیشازپیش میان آمریکا و جامعه جهانی خودنمایی میکند.

گاردین همچنین از فرصت این رویداد استفاده کرد و به هواداران خروج انگلیس از اتحادیه اروپا هشدار داد که تجارت امری چندجانبه است و آمریکا شریک قابلاعتمادی نیست؛ تهدید امروز برای انگلیس از سوی متحد این کشور به شکل رئیسجمهوری ایالات متحده تجلی کرده است.

نشست دوروزه سران «جی هفت» متشکل از آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن و کانادا، از جمعه گذشته آغاز شد. محور اولیه تمرکز این گروه اقتصاد و قرار بود با تشکیل این مجمع، از تبدیل موضوع های تجاری به شکاف سیاسی بین اعضا گروه جلوگیری شود اما تصمیمهای اخیر رئیسجمهوری آمریکا عملا گروه را در جهت انشقاق پیش برد.

اختلاف های موجود میان اعضای گروه جی 7 به حدی بود که برخی رسانههای انگلیسی عنوان کردند «ترزا می» نخستوزیر انگلیس قادر نبود تا دستور کار خود در این نشست را پیگیری کند.

اسکای نیوز نیز گزارش داد: می در نظر داشت تا در ادامه محکومیت مسمومیت سرگئی اسکریپال جاسوس پیشین روس در انگلیس حمایت بیشتری را در این نشست جلب کند. هرچند او موفق شد تا یک حمایت کلی برای واکنش یکپارچه به آنچه او اقدام های مخرب روسیه میخواند کسب کند اما اگر در پی آن بود که جبهه مشترکی را علیه مسکو تشکیل دهد تا این کشور احساس انزوا کند، از ماحصل این نشست دلخور شده است.

می در بیانیه پایانی خود تنها به این نکته اشاره کرد که شرکتکنندگان گروه جی 7 درباره حفظ تحریمها علیه روسیه استقبال کرده و از توافق برای تشدید این تحریمها در صورت نیاز خبر داد.

وی بار دیگر روسیه را بهطور غیرمستقیم مسئول مسمومیت اسکریپال جاسوس پیشین روس در انگلیس دانست و پاسخ یکپارچه جامعه جهانی به آنچه وی اقدامات مخرب و تهدید علیه ارزشهای دمکراتیک خواند را مورد تأکید قرارداد.

در جریان مسمومیت اسکریپال، علاوه بر انگلیس، شمار زیادی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا تعدادی از دیپلماتهای روسی را جاسوس معرفی کرده و از کشور خود اخراج کردند.

با اینحال رئیسجمهوری آمریکا روز شنبه گذشته خواستار بازگشت روسیه به گروه هفت ( جی 7 ) شد و گفت: تصور میکنم که بازگشت مسکو،یک سرمایه به شمار میرود.

وی بازگشت مسکو به گروه 7 را برای روسیه، آمریکا و دیگر کشورهای عضو این گروه، مثبت ارزیابی کرد و افزود: ما خواستار برقراری صلح در جهان هستیم و در پی مسابقه نیستیم.

بهرغم پیشنهاد ترامپ برای بازگشت مسکو به جی 7، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه گفت که کشورش از همکاری با گروه بزرگتر جی 20 کاملا خرسند است و هرگز خواستار بازگشت به این گروه نشده است. سایر اعضای گروه جی 7 نیز از پیشنهاد ترامپ استقبال نکردند.

گروه هفت ( جی 7 ) تا قبل از خروج مسکو از این گروه، جی 8 بود، اما پس از ضمیمه شدن شبهجزیره کریمه اوکراین به روسیه در سال 2014، این کشور از این گروه اخراج و این گروه به جی 7 تقلیل یافت.

سران هفتکشور صنعتی جهان (جی هفت) روز شنبه در پایان نشست خود در کِبِک کانادا، با صدور بیانیهای مشترک، موارد موردتفاهم را برشمردند و بر وجود اختلافها اذعان کردند.

این بیانیه در اشارهای ضمنی به تصمیم دولت آمریکا برای افزایش تعرفهها، «حمایتگرایی» را که نقطه مقابل تجارت آزاد است، محکوم کرده و وعده «تداوم مبارزه» با این سیاست را داده است.

رئیس جمهوری آمریکا که پیش از انتشار این بیانیه، نشست را ترک کرده بود، در صفحه توئیتر خود اعلام کرد امضا و حمایتش از بیانیه نشست سران «جی هفت» را پس گرفته است.

تحلیل گران انگلیسی معتقدند که اختلاف های دو سوی آتلانتیک با نشست جی 7 فصل تازهای را آغاز کرده و چنانچه دیدار ترامپ و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی خوب پیش برود بهطوریکه دو طرف با یکدیگر صمیمی شوند، واشنگتن ممکن است متحدان دمکراتیک خود را کنار بگذارد.

آنها عقیده دارند که ترامپ به سبب مشکلات زیادی که در عرصه داخلی با آن روبه رو است ازجمله ارتباط کارزار انتخاباتیاش با روسیه، رسوایی جنسی و عدم محبوبیت و همچنین در عرصه بینالمللی ناشی از اعمال تعرفههای گمرکی و راه انداختن جنگ تجاری، خروج از پیمانهای بینالملل بهویژه توافق هستهای با ایران ، توافق آب و هوایی پاریس و ترانس پاسیفیک که با مخالفت گسترده همپیمانان این کشور روبه رو شده و در انزوا قرارگرفته است.وی سعی میکند تا از این ملاقات بهعنوان یک ابزار تبلیغاتی برای خود استفاده کند.