عوامل افزایش تورم در همه حوزه‌ها

یک استاد دانشگاه با اشاره به وضعیت حال حاضر سرمایهها در بازار سرمایه، گردش این سرمایهها در بازار را در نهایت موجب افزایش تورم در همه حوزهها ارزیابی کرد. محمود باغجری عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه در حال حاضر حجم نقدینگی در ایران به شدت افزایش پیدا کرده است، اظهار کرد: این افزایش حجم نقدینگی از سال اول دوره ریاستجمهوری حسن روحانی وجود داشت، اما تیم اقتصادی دولت در آن زمان با اعمال تغییراتی در افزایش نرخ سود بانکی شکل نقدینگی را از پول به شبه پول تغییر داد و به همین خاطر سرعت گردش پول کاهش پیدا کرد.

این اقتصاددان با اشاره به تغییرات نرخ سود بانکی در دوره دوم دولت حسن روحانی اظهار کرد: در مرحله دوم ریاستجمهوری اما به دلیل وضعیت نامناسب سوددهی بانکها، نرخ سود سپردهها کاهش پیدا کرد که همین مساله باعث شد تا خیل نقدینگی در بازار سرمایه به جریان در بیاید. این خیل سرمایهیی تا حالا در مسیر حرکت خود از بازارهای ارز، سکه و مسکن عبور کرده و حالا وارد فضای بورس هم شده و موجب رشد شاخصهای این حوزه شده است که به نظر میرسد، این رشد کماکان ادامه پیدا کند.

باغجری با اشاره به آمارهایی که نشان میدهند، بیشتر سپردههای بلندمدت بانکی متعلق به تنها ۱۰ تا ۲۰درصد از سپردهگذاران است، ادامه داد: به دلیل مسائل مربوط به عدم توزیع عادلانه درآمدها عده قلیلی در کشور صاحب درآمد هستند. این سرمایهداران که سرمایههای عظیمی در اختیار دارند با استفاده از رانتهای اطلاعاتی یا دانش اقتصادی مرتبا در حال گرداندن سرمایههای خود در بازارهای مختلف هستند.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه بازارها در بلندمدت به موازات یکدیگر رشد میکنند، اظهار کرد: بازارهای مسکن، طلا، ارز، بازار سهام و خودرو در بلندمدت به موازات یکدیگر رشد خواهند کرد. این حجم از نقدینگی مدام در حال تغییر زمین بازی است؛ به صورتی که ابتدا به بازار املاک، سپس بازار ارز و سکه و سپس خودرو میرود و در نهایت همه بازارهای دیگر را هم تحتالشعاع قرار خواهد داد. وی با بیان اینکه در آیندهیی نزدیک احتمالا شاهد تغییراتی در قیمتها خواهیم بود، اضافه کرد: در بلندمدت و در حدود 2 تا 3سال دیگر تمام بازارها خود را با کانالهای جدید قیمتی وفق خواهند داد و این افزایش واحدهای قیمتی در نهایت برای خدمات و کالاهای دیگر هم اتفاق خواهد افتاد.

برای مثال برخی شرکتها در بورس که افزایش قیمت را تجربه میکنند، قیمت محصولاتشان بالا میرود و به همین ترتیب تمام شرکتها قیمتهای خود را اصلاح خواهند کرد و احتمالا تورم سنگینی را تجربه خواهیم کرد. این اقتصاددان با اشاره به وضعیت اقتصاد کشور در سال ۱۳۹۱ به ایسنا توضیح داد: در آن سال هم به همین ترتیب با افزایش قیمت در بازارهای ارز، سکه، بورس و مسکن به تدریج بر همه بازارها اثر گذاشت. باغجری در توضیح اینکه تفاوت شرایط اقتصادی کشور در دوران تحریمهای امریکایی در حال حاضر با تحریمهای قبل از برجام در چه چیزی است، اظهار کرد: واقعیت این است که اقتصاد ایران در حال حاضر به خاطر همان تحریمهای قبلی مانند یک بیمار است که مجددا دچار یک بیماری بسیار سنگینتر شده است؛ ضمن اینکه پیروزی دولت روحانی باعث شد تا بازارهای داخلی و نهادهای بینالمللی به خاطر سیگنالهای مثبتی که از دولت جدید گرفته بودند، همگی فشارهای خود را متوقف کنند، در حالی که چنین اتفاقی در حال حاضر پیشبینی نمیشود.

کاهش نرخ سود بانکی در اواسط سال گذشته (۱۳۹۶) باعث شد تا بسیاری از سرمایهها از بانکها خارج شود. سرمایههایی که بر خلاف تصور سیاستگذاران به حوزههای صنعتی یا تولیدی وارد نشده، بلکه به بازارهای ارز و طلا سرازیر شد و در اواخر همان سال هم التهاباتی را در بازار ارز و طلا به دنبال داشت. همین التهابات باعث شد تا نهایتا بانک مرکزی به صورت موقت نرخ سود بانکی را تا ۲۲درصد افزایش دهد؛ اتفاقی که البته موجب نشد تا سرمایهها به همان سرعت به بانکها بازگردند. بخشی از این سرمایهها البته به بازار خاموش مسکن هم سرایت کرد و موجب گرانی نسبی در این حوزه هم شد. طبق آخرین اخبار از بورس تهران به نظر میرسد، زنگ ورود سرمایهها به این بازار هم به صدا درآمده باشد.