اذعان به انزوای واشنگتن در روز حمایت فایننشال تایمز از برجام

«فایننشال تایمز» در سرمقاله خود نوشت که «از توافق هستهای حمایت کرده و همچنان معتقد است که دولت ترامپ با خروج از توافق هستهای مرتکب اشتباه شد.» این روزنامه انگلیسی در ادامه نوشت: پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در مورد مذاکره بدون پیش شرط با تهران نشان میدهد که مسیر دیپلماسی هنوز به طور کامل بسته نشده است. فایننشال تایمز تاکید کرد: ایران به شدت از دادن امتیازها در زمینه هستهای بیزار بوده و غیرمحتمل است که از متحدان منطقهای خود در سوریه، لبنان و عراق دست بردارد.

انگلیس یکی از طرفهای اروپایی برجام است که به همراه فرانسه و آلمان وعده داده است تا در این توافق هستهای بمانند و از شرکتهایی که با ایران همکاری میکنند، حمایت کنند. پس از آنکه ترامپ 18 اردیبهشت از برجام خارج شد این سه کشور در بیانیهای پایبندی خود را به این توافق اعلام کردند. تروئیکای اروپایی به همراه شرکای دیگر خود در قاره سبز «قانون انسداد» را به روزرسانی و فعال کردهاند تا از شرکتهای خود در برابر تحریمهای آمریکا محافظت کنند.

این همان انزوایی است که مطبوعات و دولتمردان کشورهای مختلف درباره آن به آمریکا هشدار داده بودند. مقام های آمریکایی با مشاهده وضعیت موجود اعتراف کرده اند که واشنگتن در مسیری که در پیش گرفته، تنها مانده است. «جک رید» از دموکراتهای ارشد سنا روز یکشنبه به شبکه فاکس نیوز گفت: مشکلی که ما داریم فراتر از خروج از برجام است، به ویژه از این منظر که ما حمایت متحدان اروپایی خود را از دست دادهایم. در واقع، اروپاییها سعی زیادی میکنند تا از وارد آمدن ضربه به ایرانیها بکاهند. این سناتور ایالت «رودآیلند» گفت: به نظر من، بزرگترین مشکل این است که ما با خود یک جناح یکپارچه جهانی علیه ایرانیها نداریم. «جک رید» در همان روزی که ترامپ از برجام خارج شد، در توییتی با بیان اینکه این اقدام رئیس جمهوری آمریکا نشانه سرسختی در برابر ایران نیست، نوشت: این تصمیم امنیت آمریکا را کاهش داده و ما را در میان متحدان منزوی میکند.

«باب منندز» سناتور دموکرات ایالت نیوجرسی نیز همسو با وی، خروج ترامپ از برجام را «تحمیل انزوا به خود» خوانده و گفته بود که این مساله باعث تقویت روابط اقتصادی ایران، روسیه و چین میشود. ترامپ در هفتههای اخیر نمایندگانی را به کشورهای اروپایی و آسیایی فرستاده تا آنها را از همکاری با ایران بازداشته و در عین حال این کشورها را ترغیب کند که خرید نفت از ایران را به «صفر» برسانند. کشورهایی مانند هند خواستار کسب معافیت از تحریمهای آمریکا هستند و کشوری مانند چین به کاهش خرید نفت از ایران تن نداده است. در عین حال، شرکتهای شرقی تلاش کردهاند تا جای آندسته از شرکتهای غربی را که به کشورشان بازگشتهاند، پر کنند. پیش بینیها درباره انزوای سیاسی آمریکا درست از آب درآمد و حالا نوبت آن است که واشنگتن با انزوای اقتصادی نیز روبرو شود.

عدم توفیق ترامپ در عرصه جهانی از دو عامل عمده ناشی میشود. نخست آنکه او هنوز نمیداند که در قبال ایران چه سیاستی باید داشته باشد. او از یک سو به لفاظی علیه ایران روی آورده و جان بولتون را که با منافقین نشست و برخاست دارد در دولت خود گنجانده است و از سوی دیگر پیشنهاد مذاکره با ایران را مطرح میکند. عدم تعادل رفتاری ترامپ از وی یک رئیس جمهوری بلاتکلیف و ناآگاه در نزد جامعه جهانی و آمریکاییها ساخته است. حتی کره شمالی که وارد مذاکره با واشنگتن شد، گویی اندک اندک امید خود را به نتیجه بخش بودن این مذاکرات از دست میدهد.

کره شمالی از ادامه تحریمهای آمریکا که با ذات مذاکره منافات دارد، گلایه کرده است. وزارت خارجه این کشور در بیانیهای اعلام کرد، فشارهای آمریکا از طریق اعمال تحریم علیه پیونگ یانگ، پیشرفت برای خلع سلاح اتمی در شبه جزیره کره را متوقف خواهد کرد. کره شمالی دست آمریکاییها را خوانده و واشنگتن را به «توهین به شریک مذاکره» و «ریختن آب سرد بر تلاشهای خالصانهای که در جهت اعتماد سازی» متهم کرده است. آمریکا در همان قدم اول کارشکنی را مذاکره با کره شمالی آغاز کرده است. این چندان عجیب نیست. عجیبتر از همه آن است که واشنگتن با خروج از برجام به توافقی پشت کرد که روزی با خرسندی و خوشحالی مهر و امضای خود را بر آن زده بود. پیمان شکنیهای آمریکا، نه فقط جامعه جهانی بلکه دولتمردان داخلی از جمله جک رید و منندز را ناراضی کرده است. انتظار میرود که ترامپ از این پس دستکم به توصیههای هموطنانش گوش کند تا شاید آمریکا فرصتی برای جبران بیاعتباریهای خود پیدا کند.