مشکل دریافت ریال حاصل از فروش ارز در بازار ثانویه/صادرکنندگان سرگردان صراف‌ها

با اجرایی شدن بسته جدید ارزی تقریبا تمام صادرکنندگان به ویژه پتروشیمیها که عمده ارز صادراتی را عرضه میکنند به بازار ثانویه آمدند. بر اساس مصوبه هیات دولت، تامین ارز برای واردات کالاها به غیر از کالاهای اساسی در بازار ثانویه از محل ارز حاصل از صادرات کلیه کالاهای غیرنفتی به ویژه فرآوردههای نفتی، گاز طبیعی، پتروشیمی، محصولات فولادی و فلزات رنگی تامین میشود ومعاملات در این بازار بین صادرکنندگان و واردکنندگان از طریق بانکها و صرافیهای مجاز انجام شده و نرخ ارز طبق عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد.

در حالی صرافیها اکنون نقش محوری در بازار ثانویه بر عهده داشته و به عنوان واسطه بین صادرکننده و واردکننده هستند که ارز را از صادرکنندگان خریداری کرده و با دریافت کارمزدی به واردکنندگان میفروشند. اما این روزها در کنار ایراداتی که عرضه کنندگان و متقاضیان ارز در مورد نحوه معاملات در سامانه نیما مطرح میکنند، موضوع دریافت ریال حاصل از فروش ارز نیز مطرح است. آن طور که عرضهکنندگان از جمله پتروشیمیها به ایسنا اعلام کردهاند، زمانی که ارز خود را که ارقام بالا و تا چندین میلیون دلار و یورو است را در بازار ثانویه عرضه و صراف خریداری میکند، برگشت ریال با دردسرهایی همراه است؛ چرا که گاهی بیش از ۱۰ روز طول میکشد تا صراف ریال را به حساب عرضهکننده برگرداند. دلیل این موضوع را هم  صرافها اینگونه اعلام کردهاند که باید ارز خریداری شده را به یک واردکننده بفروشند و تا زمانی که این فروش انجام نشود، قدرت بازپرداخت ندارند.

صادرکنندگان میگویند که نمیدانیم چرا صراف قبل از اینکه واردکنندهای برای فروش ارز داشته باشد، نسبت به خرید اقدام میکند چون زمان ایجاد شده برای پیدا کردن واردکننده، باعث بدهکار شدن صراف و سرگردانی شرکت صادرکننده میشود. صادرکنندگان از این گله دارند که در حال حاضر با وجود اینکه آنها موظف هستند طی دو ماه از صادرات، ارز ناشی از آن را در سامانه نیما عرضه کنند، ضابطه و چارچوبی برای صراف یا خریدار تعیین نشده که طبق آن موظف به پرداخت هزینه خرید خود باشد. این در حالی است که میگویند وقتی قبلا در بازار آزاد ارز خود را میفروختند طبق قرارداد، صراف حداکثر تا ۴۸ ساعت موظف به برگرداندن ریال بود و اگر این اتفاق نمیافتاد، باید صراف جریمه پرداخت میکرد اما در حال حاضر این گونه نیست.

گرچه حدود سه هفته از اجرایی شدن بسته جدید ارزی میگذرد و زمان لازم است تا ایرادات موجود در این بازار برطرف شود، اما به هر حال برخی مسائل میتواند موجب نارضایتی صادرکنندگان و واردکنندگان باشد. عدم برگشت به موقع ریال و یا برخی موانع دیگر برای صادرکننده میتواند به مرور آنها را از معاملات در نیما دلسرد کرده و بعید نیست برای فروش ارز دنبال راهکار دیگری باشند چرا که تاکید دارند عدم دریافت ریال ناشی از عرضه ارز موجب بسته شدن دست آنها در تامین منابع برای هزینهکرد این شرکتها خواهد شد.