سوخت جدید قیمت خودرو

حالا نه تنها خبری از تولید خودروی با کیفیت نیست، که خودروهایی که قرار بود تا پایان سال جاری از گردونه تولید خارج شوند نیز به قدری پرسرعت پلههای افزایش تصاعدی قیمت را پشت سر میگذارند که دیگر زورمان نمیرسد برای سود بیشتر هم که شده برای خرید آنها اقدام کنیم. بازار خودروی ایران چنان افسار گسیخته در حال رکوردزنی روزانه است که حتی بنا به گفته فعالان بازار برای تعیین قیمت هر لحظه باید منابع اصلی را چک کرد و قیمت لحظهای، نه روزانه را اعلام کرد. در شرایطی که تولیدکنندگان خودرویی جاده مخصوص فعلا در تعطیلات تابستانی به سر میبرند و هیچ اتفاق خاصی هم در فروش یا تولید نیفتاده است اما به یکباره قیمتهای خودرویی در حال عبور پلههای ترقی قیمتی هستند .

آمارها اعلام میکند که در روزهای پیش از تعطیلات تابستانی جاده مخصوصیها، با توجه به کاهش عرضه قطعهسازان، تولید خودرو اگر چه همچنان با روال قبلی ادامه داشته اما به جهت نقصهای تولیدی برخی خودروها مجبور به خاکخوری در انبارهای تولیدی شدهاند که اتفاقا این دپوهای منتظر قطعه کم هم نیستند. از سوی دیگر قطعهسازان هم اعلام میکنند با توجه به تصمیمگیری دولت برای محاسبه نرخ مواد اولیه وارداتی بر مبنای دلار بازار آزاد و تعیین تعرفه عوارض گمرکی بر همین مبنا فعلا قصد واردات مواد اولیه خود را ندارند پس قطعهسازان با کاهش ظرفیت یا توقف تولید روزگار پیش میبرند تا شاید دولت برای رفع این مشکل تصمیم عاجل بگیرد.

در همین گیرودار البته نیره پیروزبخت که از یک سال گذشته به دنبال ضابطهمند کردن کیفیت در تولید خودروییهاست اعلام کرده است که قطعا دی ماه خودروهای بیکیفیت از گردونه تولید خارج میشوند و به تاریخ خودرویی ایران میپیوندند و از آنجایی که در بازار ایران برعکس بازارهای همه دنیا خودروهایی که قرار است از گردونه تولید خارج شوند روال قیمتی برعکسی را طی کرده و گرانتر میشوند، این تصمیم هم باز پالس دیگری به بازار خودرو برای گرانتر شدن خودروهایی که در لیست خروجیهای استانداردسازی هستند میدهدو مجددا ساکنان این لیست سیاه به جمع گرانهای بازار میپیوندند .

البته نمیتوان از دلایل گرانی بازار خودرو صحبت کرد و توجهی هم به دلیل اصلی که استارت اولیه افزایش قیمت را زد، نداشت. یک سال و ٤ ماه پیش و روزی که وزیر کهنسال دولت یازدهم به یکباره سامانه ثبت سفارش را روی وارداتیها بست و هشت ماه وارداتیها با ممنوعیت مواجه شدند به یکباره با شروع رشد قیمت وارداتیها، کمبود عرضه وارداتیها موجب شد تا تقاضای خرید به سمت تولید داخل برود و افزایش تقاضا و پاسخگو نبودن عرضه موجب شد تا رشد قیمتی داخلیسازها کلید زده شود و این روال با تداوم تصمیمهای خلقالساعه برای ممنوعیت واردات در کنار ممنوعیت عرضه ارز از سوی صرافیها و... موجب شد تا آشفتهبازار خودرو، که دیگر به عنوان یک کالای سرمایهای خوانده میشد را چنان برهم بزند که حتی برخی تصمیمات مسکن دولتی هم نتواند این بازار را به آرامش برساند.

هر چند که دولت سعی کرد تا با ورود دستوری به این بازار و حکم فروش ویژه خودروسازان داخلی به کمک آمده و بازار را آرام کند اما بنا به دلایلی که در بالا ذکر شد یعنی عدم عرضه تولید به جهت کمبود قطعات، این تصمیم دولتی هم با شکست مواجه شد. روالی که حتی موجب شد تا به جای خریداران اصلی، دلالان خریداران اصلی خودرویی باشند و بازار به سمت آرامش نرود موضوعی که محمدحسن شجاعی فرد، رییس دانشکده و پژوهشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت نوع دیگری به آن مینگرد و معتقد است: «صنعت خودرو، پردرآمد و پرسود است، بنابراین برخی مسوولان دست اندرکار تولید و قطعهسازی خودرو از هرگونه شفاف سازی جلوگیری میکنند.» او با تاکید بر اینکه با مردم شفاف نبودیم، باید شفافسازی کنیم تاکید میکند: «قوه قضاییه باید همانند ارز و سکه به گرانی بازار خودرو ورود و با مافیای خودرو مقابله کند.» شجاعی فرد حتی معتقد به عدم موثر بودن بستههای حمایتی دولت است و میگوید: «بستههای کمکی و حمایتی دولت باید در جهت کمک به سبد خرید خانواده باشد نه اینکه به صورت بی جا به تولیدکنندههای خودرو کمک کنیم زیرا در این ٣٠ سال این کمکها نتیجه خوبی را دربرنداشته است. باید روی طراحی و توسعه محصول داخلی کار کنیم تا همهچیز خودرو محصول داخل باشد.»

الکترونیکی کردن به معنای دولت الکترونیکی نیست

توییتهای وزیر جوان دولت، واکنشهایی را از سوی منتقدان برانگیخته که او نیز به آنها پاسخ داده است. نوشتههای محمدجواد آذریجهرمی در توییتر درباره مزایای دولتالکترونیک و پیگیری این امر در وزارتخانه تحت سرپرستی او به بحث خودرو نیز کشیده شده است. یکی از مخاطبان صفحه وزیر ارتباطات نسبت به ماهیت دولت الکترونیکی انتقاد کرده و گفته است: «مگر دولت الکترونیکی همان نیست که نصفشب سایت باز میشود و خودشان میروند و ثبت سفارش ماشین میکنند؟ این دولت الکترونیکی چطور میخواهد از فساد جلوگیری کند؟» آذریجهرمی در پاسخ به این انتقاد به تشریح مفهوم دولت الکترونیکی پرداخته که البته با توجه به ماهیت سوال، انتقادی به وضع موجود نیز در آن مستتر است. وزیر ارتباطات در پاسخ به این کاربر نوشته است: «اگر دستگاهها به صورت برخط به یکدیگر متصل بودند، هیچگاه یک گروه در یک وزارتخانه قادر به انجام چنین تخلفی نبودند؛ الکترونیکی کردن فرآیندهای یک دستگاه به معنای دولت الکترونیکی نیست.»