چشم‌انداز بازار شب عید

پاسخ به این سوال نمیتواند مثبت باشد؛ اما به رونق بازار خودرو در شب عید هم نباید امیدوار بود. انتظار بازار هم این است که دولت با دخالت و حسن تدبیر رونق را دوباره به این بخش برگرداند.

با نزدیک شدن به آخرین روزهای دیماه، مردم خود را برای هفتههای پایانی سال و استقبال از جشن سال نو خورشیدی آماده میکنند. روزها و هفتههایی که گرچه به سبب انقباض گسترده اقتصاد ایران عصر چندان خوشایندی برای خرید و مسافرت نیست، ولی به واسطه فرارسیدن عید و سرعت گرفتن خریدهای نوروزی، انتظار عمومی برای بهبود شرایط بازار خودرو در بالاترین سطح ممکن است. صنعت خودرو نیز جزو بخشهایی است که همین انتظار را از مقامات اقتصادی دولت دارد. صنعتی که به واسطه تحریم و تورم از ابتدای سال تا پایان آذر ۹۷ افتی ۳۱ درصدی را تجربه کرده، از دو ناحیه کمبود عرضه و افزایش قیمت، بخش اعظم خریداران خود را از دست داده است. موردی که مستقیما روی میزان اشتغال این صنعت در چرخهها و حلقههای نهایی تاثیرگذار بوده و دست بسیاری از متقاضیان را نیز از خرید خودرو دلخواه دور کرده است. بررسیها نشان میدهد ادامه پیدا کردن افت تولید خودرو در کشور که از نرخهای ۱۹ درصدی در بهار ۹۷ شروع شده و تا ماه پایانی پاییز تا ۷۱ درصد هم افزایش یافته، میتواند ضربه سختی به اقتصاد این بخش وارد آورد. فعلا اما خبری از احیای این بیمار نیست.

متاسفانه ایده دولت برای نجات این بخش هنوز مشخص نیست و وزیر صنعت، معدن و تجارت هم که از بدو ورود به این پست کلیدی اظهارنظرهای متناقضی داشته، فعلا نتوانسته راه را برای افزایش تولید خودروسازان بهعنوان تنها وعده مهم خود برای احیای صنعت خودرو باز کند. با این حال رحمانی موافقت ضمنی خود را برای افزایش قیمت خودروهای کمتیراژ و تولید محدود خودروسازان حتی تا نرخهای ۹۰ درصدی اعلام کرده؛ ولی تلویحا و در چند مقطع از سرکوب بهای خودرو سخن گفته است. وی که در دوره کوتاه تصدی خود بر این سمت، مبدع کلمه «خودرو یارانهای» بوده، همچنان میلی به اعطای مجوز قیمتگذاری آزاد برای خودروهای پرتیراژ ندارد. موردی که در کنار سختگیریهای متعدد حقوقی، بانکی و گمرکی، مهمترین عامل کاهش مستمر تولید در شرکتهای خودروسازی در عصر تحریم بوده است. کارشناسان و تحلیلگران صنعت خودرو معتقدند بدون یک تفاهم بین شرکتهای بزرگ خودروسازی و وزارت صنعت، امکان خروج از شرایط رکودی بازار خودرو وجود ندارد. کاهش مداوم عرضه خودروهای پرتیراژ به بازار باعث شده تا در محدوده ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان تعدد انتخابها به شدت کاهش یابد و خریداران را از بازار محصولات صفر کیلومتر راهی بازار خودروهای کارکرده کند.

گشت وگذاری در بازار خودرو اثبات میکند که در سومین هفته از دی ماه۹۷، تمایل خریداران برای پرداخت بیشتر بابت خودروهای نمایشگاهی صفر کیلومتر هر لحظه در حال کاهش است و مدلهای کمکارکرد روند اقبال روزافزونی دارند. برای نمونه خریداران به تازگی به جای خرید پژو پارس LX ضفر کیلومتر با بهای ۷۸ میلیون تومان، مدلهایی از پژو پارس مدل ۹۴ و ۹۳ را خریداری میکنند که قیمتی در محدوده ۵۰میلیون تومان دارند. علاقهمندان به خودرو دنا پلاس هم با پرهیز از انتخاب این خودروی ۱۰۰ میلیون تومانی، مدلهای ۹۵ دنا را با قیمت ۷۰ میلیونی میخرند که جز بخش ظاهری، از هر نظر محصولی مشابه با سری پلاس است. همچنین کسانی که تمایل بسیاری به خرید هیوندای آی۲۰ مونتاژی داشتند، با گذر این خودرو کرهای از قیمت ۲۰۰ میلیون تومان، سراغ خودروهای جذابی مثل مزدا۲ مدل ۹۳ یا پژو ۲۰۷ دندهای میروند که بهایی در محدوده ۹۰ میلیون تومان دارند. انتخابهایی عاقلانه که نه تنها رفاه مشتریان را نسبتا در همان سطوح قبلی نگه میدارد که آنها را با هزینهای کمتر به کالای دلخواه میرساند. این بین اما تنها طرفی که دچار زیان میشود خودروسازان و صنایع بزرگ این بخش هستند که به غیر از معضلات تولیدی، مشکلات گمرکی و مسائل بانکی باید دغدغه نقدینگی را هم به مجموعه گرفتاریهایشان اضافه کنند. بازار شب عید البته هنوز تنها امید این بخش و البته نمایشگاهدارانی است که هر سال در این موعد خود را برای افزایش فروش و کار بیشتر آماده میکنند. بازاری که فعلا با سرکوب قیمت و کاهش عرضه که هر دو به دلیل سیاستهای دولتی حادث شده، در آستانه انقباض بیشتر است. بیپرده باید چشمانداز بازار خودرو در شب عید را تیره ارزیابی کرد. چشماندازی که یک سیاست صنعتی بهتر میتواند گرد و غبار آن را کمرنگ کند.