بازار پلیمری در انتظار عرضه‌های جدید است

افزایش حجم عرضهها در شرایط فعلی مهمترین نیاز بازار پلیمرها تلقی میشود آن هم در وضعیتی که توجه به حجم و تنوع عرضه پلیمرها میتواند بهترین رویکرد اجرایی برای حمایت از تولید واقعی در کشور باشد. نیاز به افزایش عرضهها را باید یک اصل قلمداد کرد و پیگیری آن هم وظیفهای است که مورد توجه جدی قرار خواهد گرفت. حتی برای هفته جاری هم انتظار بر این بود که عرضههای بیشتری در بازار به ثبت برسد اگرچه زمان ایدهآل برای تولید یا خرید و فروش مواد اولیه دو هفته پیش روی باقی مانده تا ماه رمضان است. از این زمان ایدهآل برای تولید نمیتوان غافل شد که به بالابودن عرضه در بورس کالا نیاز دارد. عدم رشد عرضهها برای روزهای آینده به معنی تکانههایی افزایشی در بازار خواهد بود آنهم در شرایطی که شرکتهای بزرگ عرضهکننده نمیتوانند به سرعت از رشد قیمتها در بازار آزاد منتفع شوند و اگر درآمدی در این بین حاصل شود تنها گیر واسطهها میآید و بار انتقادها بر دوش شرکتهای پتروشیمی سنگینی خواهد کرد. بهتر است این زمان طلایی برای رشد حجم معاملات در بورس کالا را به کمک افزایش عرضهها قدر بدانیم تا هم از بازار و صنایع تکمیلی حمایت کرده و هم حجم فروش در قیمتهای مطلوب فعلی تقویت شود.

بهای پلیمرها در هفته جاری در یک روند نزولی نوسان میکند اگرچه این وضعیت قیمتی با نوساناتی هم روبهرو بود. در ابتدای هفته جاری بازاری با ثبات را شاهد بودیم ولی اعلام کاهشی قیمتهای پایه در بورس کالا موجب شد تا یک جو نزولی گسترده در این بازار به ثبت برسد. این در حالی بود که هر روز که از اعلام قیمتهای پایه فاصله گرفتیم شتاب افت قیمتها کاهش یافت و بازار میل بیشتری به ثبات نرخ از خود نشان داد تا جایی که برخی جرقههای رشد قیمتی هم در گوشه و کنار بازار به ثبت رسید. این سیگنال را باید جدی گرفت زیرا تداوم آن امکان تغییر فاز قیمتها را برجسته میسازد آنهم در شرایطی که جرقههایی از رشد قیمت دلار آزاد هم در حال خودنمایی است که به این روند کلی دامن میزند. البته ذات رشد قیمتها به معنی برتری تقاضا بر عرضه است و اگر این داده به هر دلیل تجربه نشود امکان رشد قیمتها وجود نخواهد داشت. بهصورت دقیقتر شرایطی که قیمتها را به سمت رشد نرخ متمایل میسازد یا برتری حجم تقاضا بر عرضه است یا برتری قیمت عرضه و پذیرش نرخهای جدید توسط خریدار (مثلا رشد قیمتهای پایه) که این شرایط هنوز در بازار داخلی مشاهده نمیشود بنابراین میتوان در نگاه اول احتمال رشد نرخ را جدی نگرفت ولی این تمام ماجرا نیست. در گزارشهای پیشین به اهمیت حجم عرضهها در بورس کالا اشاره کرده بودیم که این بار هم این نکته را باید مورد بررسی دقیقتر قرار داد.

وضعیت بازار به نسبت سال گذشته تغییر جدی دارد و میتوان شرایط این روزهای معاملات در بورس و بازار را چیزی شبیه به روزهای پایانی بهمنماه یا اوایل اسفند ۹۷ تصور کرد؛ زمانی که شاهد اوج تقاضا بودیم و البته اغلب این حجم از تقاضا را بهصورت فصلی برآورد میکردند و ناشی از رشد خرید در روزهای پایانی سال میدانستند. این ذهنیت اگرچه بهصورت کلی صحیح است ولی شواهدی در دست است که نشان میدهد اوضاع بازار باز هم شبیه به همان شرایط با التهاب تقاضا همراه شده و خریداران رقابت برای خرید را هم ترجیح میدهند. بهعنوان یک نمونه مشخص در هفته گذشته یعنی اولین هفته جدی بازار در سال جاری، ۵۸/ ۹۶ درصد عرضه پلیمرها در بورس کالا مورد داد و ستد قرار گرفته بود. این درصد معاملاتی بیشترین حد از مهرماه سال گذشته یعنی زمان آزادسازی (نیمایی شدن) قیمتهاست. این در حالی بود که رکوردهای معاملاتی اواخر سال گذشته ارقامی نزدیک به ۹۰ هزار تن در هفته بود ولی حجم عرضه هفته قبل نزدیک به ۷۷ هزار تن یعنی از رقم معاملاتی پیشین هم کمتر بوده است. این وضعیت نشان میدهد که تقاضای واقعی در بازار حتی در هفته گذشته در بورس کالا گویی سرکوب شده است و خریداران به اجناس مورد نیاز خود دست پیدا نکردهاند. از سوی دیگر بسیاری از واحدهای تولیدی هنوز تعهد تولید سال گذشته خود را هم ایفا نکردهاند و بعضا سفارش تولید آنها حتی برای هفتههای آینده هم پر شده است. این داده به این معنی است که برخی واحدهای تولیدی الزام به تامین مواد اولیه دارند آنهم در شرایطی که بروز سیل، تداوم صادرات و نزدیکی به ماه رمضان به کشورهای منطقه به معنی بالابودن نسبی تقاضاست و احتمالا این شرایط در کوتاهمدت ادامه خواهد یافت.

اگرچه هنوز نمیتوان گفت که تا پایان هفته جاری چه میزان پلیمر در بورس کالا مورد دادوستد قرار خواهد گرفت ولی نگاهی هرچند گذرا به معاملات روزهای گذشته نشان میدهد که اغلب گریدهای پلیمری چه انواع جذاب و چه انواع رایج با رقابت مورد معامله قرار گرفته است. دادهای که حداقل در ۶ ماه اخیر، تنها در هفتههای پایانی سال گذشته تجربه شد و حتی میتوان گفت که التهاب خرید در روزهای اخیر بعضا برای گریدهای رایج بیشتر از اواخر سال ۹۷ بوده است.بررسی همین ارقام یعنی رقابت برای خرید نشان میدهد که بازار با تقاضای واقعی بالایی روبهروست و همچنین وقوع سیل در نیمه غربی کشور و احتمالا آسیب به برخی از صنایع تکمیلی در این مناطق موجب نشده تا تقاضای مواد اولیه کاهش یابد. بررسی شرایط عرضه در بورس کالا را باید جدی گرفت و باز هم باید به صراحت عنوان کرد که بازار به عرضههای بیشتری نیاز دارد و در غیر اینصورت مسیر افزایش نرخ در بازار داخلی گریزناپذیر خواهد بود. موجودی انبارها نیز به نسبت در مسیر افت قرار گرفته است و اگر این روند ادامه یابد سیگنال جدیدی برای رشد تقاضا در بورس و بازار به شمار خواهد رفت. البته با گرمتر شدن هوا سبد تقاضا برای محصولات نهایی تغییر خواهد کرد و در کنار آن در شرایطی هستیم که تقاضا برای ظروف یکبار مصرف و ملزومات بستهبندی (اغلب مواد غذایی) هم تقویت میشود. هماکنون زمان مدیریت بازار است و حتی برای برخی گریدهای جذاب این زمان حتی سپری شده است. این دادهها را باید جدی گرفت آن هم در شرایطی که اغلب مشکلات به کمک رشد عرضهها مرتفع خواهد شد. نکته دیگری که بر آینده بازار اثرگذار خواهد بود امکان واردات ( مواد اولیه) به جای بازگشت ارز حاصل از صادرات است که بر آینده بازار با یک فاز تاخیر موثر است. بهصورت دقیقتر در شرایطی که قیمتها در بورس کالا با دلار نیمایی محاسبه شده اما شاهد رقابت هستیم و صادرکنندگان (صنایع تکمیلی) بهصورت واقعی (کم و بیش) ارز آزاد یا همان نرخ سنا را به دست میآورند این امکان وجود دارد که اگر قیمت مواد اولیه در بازار داخلی از نرخ دلاری آنها با احتساب قیمت دلار سنا بالاتر رود اقدام به واردات مواد اولیه کنند. این شرایط اگرچه با اما و اگرهای بسیاری روبهروست ولی این امکان را فراهم خواهد آورد که بهای برخی از گریدهای پلیپروپیلن یا پت بطری را متعادل سازد و شاید بتوان سرعتگیر جدیدی را برای بازار گریدهای جذاب مورد بحث قرار داد اما با توجه به تجربیات پیشین باید گفت که به بررسیهای دقیقتر نیاز دارد.