با لغو معافیت‌ نفتی ایران چه بر سر اقتصاد جهان می‌آید؟

در پی عدم تمدید معافیت نفتی ایران از سوی آمریکا، حالا کشورهای عمده خریدار نفت، نارضایتی خود از وضعیت را اعلام می کنند. چین یکی از این کشورهاست. وزارت خارجه چین رسما شکایت از آمریکا را اعلام کرده و ترکیه مراتب نگرانی خود از این اقدام را رسانه ای کرده است. مقامات چینی با انتقاد شدید از تصمیم آمریکا برای لغو معافیتهای ارائهشده از تحریم نفتی ایران، آن را نقض منافع چین عنوان کردند.

در پس مذاکرات سیاسی اما وضعیت اقتصادی جهان، تحت تاثیر عملکرد بازار جهانی نفت قرار دارد. در شرایطی که بسیاری از تحلیلگران با استناد به دادههای اقتصادی، خروج ایران از بازار را محتمل و ممکن نمی دانستند، کاخ سفید در بیانیهای عدم تمدید معافیت نفت را رسما اعلام کرد.

به این ترتیب ایران که از اردیبهشت ماه سال گذشته با تشدید تحریم ها روبروست و کاهش عرضه نفت به بازارهای جهانی را تجربه می کند، در موقعتی تازه قرار گرفته است.

بحران اصلی بازار نفت چیست؟

دیروز، بازار نفت در واکنش به تصمیم کاخ سفید با رشد قیمتها روبرو شد. نکته اینجاست که بحران کنونی بازار نفت تنها ریشه در وضعیت ایران و تصمیمات یک جانبه کاخ سفید در قبال آن ندارد. تحریمهای امریکا علیه ونزوئلا و البته وضعیت نابسامان داخلی در لیبی و الجزایر، بازار نفت را در موقعیتی سخت و شکننده قرار داده است.

پیشتر نیز با آشکار شدن دامنه بحران، صندوق بین المللی پول اعلام کرده بود چشم انداز رشد اقتصادی جهان تیره تر از وضعیتی است که ماههای قبل تصویر می شد. این بدان معناست که افزایش قیمت نفت در این وضعیت فشار مضاعف را بر اقتصاد جهان وارد خواهد کرد.

به این ترتیب بازار نفت با فشاری که از چند ناحیه متحمل میشود، خود را برای افزایش قیمتها آماده می کند، با این حال امارات و عربستان اعلام کرده اند توانایی تامین نفتی که پیش تر از ایران صادر می شد را دارا هستند، البته باید توجه داشت این دو کشور به دلیل عضویت در اوپک لازم است نسبت به کسب رای موافق این سازمان برای اجرایی کردن هدف خود اقدام کنند در غیر این صورت با زیر پا گذاشتن قواعد ان موقعیت این سازمان را متزلزل خواهند کرد.

امریکا چقدر زیان میکند؟

داستان ضرر و زیان ناشی از تصمیمات امریکا تنها به اقتصاد جهان و ایران ختم نمیشود. اتفاقا اقتصاد آمریکا نیز از قبل تصمیمات اتخاذ شده از سوی رییس جمهور جنجالی این کشور، یعنی ترامپ متضرر خواهد شد. به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، هر دلار افزایش قیمت نفت به افزایش پنج میلیارد دلاری هزینه‎های سالانه حملونقل در این کشور منجر خواهد شد.

به این ترتیب اگر پیش بینی کارشناسان در خصوص افزایش ۲۰ دلاری قیمت نفت به وقوع بپیوندد، اقتصاد آمریکا با فشاری صد میلیارد دلاری روبرو می شود. این فشار اقتصادی البته موقعیت سیاسی ترامپ را نیز نشانه خواهد رفت چرا که نقش آفرینی آن می تواند به کاهش اعتبار وی در انتخاب پیش روی ریاست جمهوری امریکا منجر شود.

مسئولان چه میگویند؟

بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران بنا به ذات مسئولیت خود شفاف صحبت نمی کند و دست ایران را برای مواجهه با تحریم های تازه رو نمی کند اما از لابلای سخنانش می توان دریافت تصمیماتی مهم در این وضعیت اتخاذ شده است. او در صحن علنی مجلس گفت: وی ادامه داد: قطعا خواب به صفر رساندن خرید نفت از ایران تعبیر نخواهد شد و با تمام توان در جهت شکستن تحریم آمریکا عمل میکنیم. وضعیت عرضه و تقاضا در بازار نفت شکننده است بیانیه آمریکا و حامیان منطقهاش برای اطمینان دادن به بازار نفت و جلوگیری از قیمت نفت نشان دهنده نگرانی آنها از بی ثباتی و شکنندگی بازار نفت میباشد که این بازار بسیار غیر قابل پیشبینی است.

وزیر نفت تاکید کرد: در این اوضاع نمیتوان گفت که در این بازار میتوان به اندازه کافی نفت تولید شود یا برخی کشورها و شرکتها هم به آمریکا برای مصرف نفت ایران فشار میآورند. آمریکا و هم پیمانانش با سیاسی کردن نفت و استفاده از آن به عنوان سلاح اشتباه بزرگی مرتکب شدند که با توجه به وضعیت بازار دودش به چشمان خیلیها میرود.

از سوی دیگر عضو ناظر مجلس در شورای عالی انرژی با تاکید بر اینکه تصمیم آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران همانند گذشته ناکام خواهد ماند، گفت: در دوران قبل از ترامپ نیز چندین بار از این قبیل تصمیمات گرفته شده است و با ناکامی روبه رو شده است، این بار نیز به نتیجهای نخواهد رسید.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد که هیچگاه فروش نفت ایران به کمتر از یک میلیون بشکه در روز نخواهد رسید.