واکنش ایران به اقدامات آمریکا

با این همه، این مقام ایرانی تاکید کرد که برنامههای پیشبینیشده در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام بوده و فعلا «موضوع خروج از این توافق» مطرح نیست. او همچنین افزود که این موضوع بهطور غیررسمی به اروپاییها ابلاغ شده است. این مقام آگاه افزود: «راه برای دیپلماسی همچنان باز است.»
با آغاز دور جدید مذاکرات کارشناسی میان ایران و گروه ۱+۴ در بروکسل، یک مقام نزدیک به هیات نظارت بر برجام گفته است که احتمالا رئیسجمهوری ایران روز چهارشنبه و همزمان با سالروز خروج آمریکا از توافق هستهای، برنامههای مرحلهای ایران برای انجام اقدامات متقابل را اعلام خواهد کرد. همزمان جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ گفته است که آمریکا برای هشدار به ایران ناوگروه و بمبافکن به منطقه میفرستد. به گزارش خبرگزاری فارس، حساب توییتری سفارت ایران در بروکسل نوشت: دور جدید مذاکرات هستهای روز سهشنبه هفته جاری در سطح کارشناسان میان ایران و ۱+۴ در بروکسل برگزار خواهد شد. این مذاکرات قرار است در سطح کارشناسان سیاسی میان ایران و کشورهای روسیه، چین، آلمان، فرانسه و انگلیس برگزار شود. در این نشست «پر فیشر» رئیس «اینس تکس» و نهاد متناظر ایرانی آن «سازوکار ویژه تجارت و تامین مالی ایران و اروپا» به مدیرعاملی علیاصغر نوری حضور خواهند داشت. این نخستین نشست با حضور روسای دو نهاد است. گفتنی است نهم اردیبهشت ماه رئیس اینستکس جلسهای با صاحبان صنایع و روسای شرکتهای بازرگانی انگلیس در لندن داشت و حمید بعیدینژاد، سفیر ایران در انگلیس در توییتی با اشاره به این نشست به نقل از فیشر نوشت که با وجود چالشهای موجود، اینستکس با جدیت بهدنبال انجام اولین تبادل تجاری با همتای ایرانی خود در سریعترین زمان ممکن است. «راب مک ایر» سفیر انگلیس در تهران نیز در صفحه توییترش درباره این نشست نوشت: «پر فیشر، رئیس اینستکس درحال سخنرانی در این مورد برای تعداد قابل توجهی از بازرگانان بریتانیایی است. علاقه نسبت به این سازوکار قوی است و همه تلاشها به سمت عملی کردن آن است.»

کاهش جزئی و کلی برخی تعهدات ایران
همزمان، یک مقام نزدیک به هیات نظارت بر برجام گفت: احتمالا حسن روحانی رئیسجمهوری روز چهارشنبه هفته جاری در گفتوگوی زنده رادیو و تلویزیونی، برنامههای مرحلهای ایران برای انجام اقدامات متقابل در برابر خروج آمریکا از برجام را اعلام خواهد کرد. این مقام ایرانی به «ایسنا» گفت: برنامههای پیشبینی شده در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام بوده و فعلا موضوع خروج از برجام مطرح نیست. او ادامه داد: کاهش جزئی و کلی برخی تعهدات ایران و آغاز بخشی از فعالیتهای هستهای که انجام آن در چارچوب برجام متوقف شده بود، اولین گام ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و همچنین بدعهدی کشورهای اروپایی در اجرای تعهداتشان است. این مقام تاکید کرد: مقامات اتحادیه اروپا که در یک سال گذشته تنها به ارائه وعدههای اجرا نشده اکتفا کردهاند بهصورت غیررسمی در جریان این تصمیم قرار گرفتهاند. چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت (۸ می)، سالگرد خروج آمریکا از برجام است. همچنین دو مقام ارشد آمریکایی گفتهاند که دولت ترامپ قصد دارد در سالگرد خروج واشنگتن از برجام تحریمهای جدیدی علیه ایران اعمال کند.

ارسال ناوگروه آمریکایی به منطقه
از سوی دیگر، جان بولتون میگوید افزایش توان نظامی آمریکا در منطقه دربرگیرنده «پیامی روشن و عاری از سوءتفاهم برای ایران است.» مشاور امنیت ملی ترامپ میگوید آمریکا برای اینکه پیام «روشنی» به تهران داده باشد، توان نظامی و تهاجمی خود در منطقه خاورمیانه را افزایش میدهد. جان بولتون مدعی شده ایالاتمتحده بهدنبال جنگ با ایران نیست، اما اقدام نظامی ایران با واکنش «نیرویی کوبنده» روبهرو خواهد شد. جان بولتون روز ۱۵ اردیبهشت اعلام کرد ایالاتمتحده ناو هواپیمابر و بمبافکن به خاورمیانه اعزام میکند. به گفته بولتون این اقدام «در واکنش به شماری از هشدارها، نشانههای مشکلساز و تشدیدکننده تنشها» از سوی ایران صورت میگیرد. ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن و یک یگان بمبافکن ارتش ایالاتمتحده، قرار است در همین راستا به منطقهای اعزام شوند که تحت پوشش و نظارت ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا قرار دارد. پیشتر دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا روز ۸ آوریل در بیانیهای اعلام کرد که این کشور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار داده است. به فاصله کوتاهی پس از آن، شورای عالی امنیت ملی ایران دولت ایالاتمتحده را «حامی تروریسم» و نیروهایش در غرب آسیا را «گروه تروریستی» معرفی کرد. بولتون میگوید: «ایالاتمتحده بهدنبال جنگ با ایران نیست، اما در آمادگی کامل به سر میبریم تا به هر حملهای، چه از سوی گروههای نیابتی، سپاه پاسداران یا ارتش منظم ایران، واکنش نشان دهیم.» بولتون جزئیات بیشتری ارائه نکرده است. این اظهارات بولتون درحالی مطرح میشوند که به گفته وزیر امورخارجه ایران، بولتون «بیماری مزمن جنگافروزی» دارد و سابقه همکاری با «یک فرقه تروریستی» (منافقین) علیه ایران داشته و درحالحاضر بهعنوان عضوی از گروه ب (بیبی، بنزائد، بنسلمان، بولتون) با «تروریسم اقتصادی» مردم ایران را مورد هجمه قرار داده است.یک مقام وزارت دفاع آمریکا هم در مورد علت این تصمیم به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که «نشانههای روشنی» وجود داشت که ایران و گروههایی که به نیابت از آن عمل میکنند برای حملهای احتمالی به نیروهای آمریکایی در منطقه آماده میشدند. این مقام که نخواست نامش فاش شود گفت گمان میرود نیروهای آمریکایی در دریا و خشکی هدف بالقوه باشند و پنتاگون استقرار این ناوگروه را تایید کرده است. نیروی دریایی آمریکا پیشتر در اوایل ماه آوریل در بیانیهای اعلام کرده بود که این ناو در یک ماموریت از پیش برنامهریزی شده در اول آوریل آمریکا را ترک کرده است.

ایران را مسوول حمله به منافع آمریکا میدانیم
پس از آنکه جان بولتون استقرار ناو هواپیمابر این کشور در منطقه را پیامی به ایران توصیف کرد، وزیر امورخارجه آمریکا در ادامه سیاستهای جنگافروزانه تیم ترامپ گفت: سران ایران را برای هرگونه حمله به منافع آمریکا مسوول خواهیم دانست. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری فرانسه، مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا پیش از آغاز سفرش به فنلاند برای دیدار با سرگئی لاوروف، همتای روس خود در جمع خبرنگاران به سوالات پیرامون اقدام آمریکا برای استقرار ناو هواپیمابر و هواپیماهای بمبافکن در خاورمیانه پاسخ داد. پمپئو به خبرنگاران گفت که آمریکا مدتی است برای این اقدام (اعزام ناو هواپیمابر) برنامهریزی میکند. او مدعی شد: ما شاهد اقدامات تحریککننده از سوی ایرانیها بودهایم و ما ایرانیها را برای هرگونه حمله به منافع آمریکا مسوول خواهیم دانست. ایرانیها دقیقا میدانند که منظور ما از تهدیداتی که آنها در سراسر جهان متوجه منافع آمریکا کردهاند، چیست.

تحلیل گاردین از اقدام بولتون
گاردین درباره اظهارات جدید بولتون درباره ارسال ناو هواپیمابر و نیروهای بمبافکن به خاورمیانه نوشت که تغییرات در صفآرایی نظامی آمریکا روالی عادی دارد و برخی مقامات آمریکایی نیز بهرغم اینکه تنها لحن بیانیه بولتون و اعلان چنین برنامهای از سوی او را عجیب میدانند ارسال این واحدهای نظامی به منطقه را امری عادی میدانند.

به گزارش «ایسنا» روزنامه گاردین درباره اظهارات جدید جان بولتون درباره ارسال نیروهای بمبافکن و ناو هواپیمابر جدید به خاورمیانه نوشت: گردش ناوهای جنگی هواپیمابر و هواپیماهای بمبافکن روالی عادی است. درحالحاضر در منطقه مقر فرماندهی نظامی آمریکا که خاورمیانه و افغانستان را در بر میگیرد هیچیک از اینها وجود ندارد. ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن مقر خود را روز یکم آوریل در نورفولک در ویرجینیا برای رفتن به مدیترانه و سپس از آنجا به خلیجفارس ترک کرد.

آمریکا بمبافکنهای B-۱ را در ماه مارس برای تامین و نگهداری و بهبود امکانات به دلیل اینکه تجهیزات کافی نداشتند از خاورمیانه خارج کرد. درحالیکه چنین تغییراتی در صفآرایی نظامی جهانی روالی عادی دارد، اینکه چنین موضوعی از طرف مشاور امنیت ملی آمریکا و نه از سوی پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) اعلام شود، غیرمعمول است. ایلان گولدنبرگ، یک مقام سابق پنتاگون و یکی از مقامات ارشد مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن در این باره گفته است: «وجود یک ناو در سنتکام چیز عجیبی نیست، روالی عادی داشته و برای آن برنامهریزی شده بود. لحن آتشافروزانه بولتون است که عجیب و تحریکآمیز است اما به گمان من این یک فرصت برای تهدید ایرانیها و نه چیزی بیشتر است.» جان بولتون بهدنبال آن است که آمریکا را به سمت مواضعی سخت در برابر کره شمالی، ونزوئلا و ایران سوق دهد. او پیش از انتصاب به مقام خود در کاخ سفید این استدلال را مطرح کرده بود که بمباران کردن ایران تنها راه متوقف کردن ایران در مسیر دستیابی به سلاح هستهای است.

واکنش وندی شرمن به بیانیه بولتون
در سوی دیگر، نماینده ارشد آمریکا در مذاکرات هستهای به بیانیه مشاور امنیت ملی آمریکا مبنی بر اینکه این کشور در پاسخ به آنچه «برخی نشانهها و هشدارهای مشکلساز و جنگافروزانه» از سوی ایران خوانده، ناو هواپیمابر و هواپیماهای بمبافکن به خاورمیانه میفرستد، واکنش نشان داده و گفت که بولتون واقعا بهدنبال آن است که ما را به جنگ با ونزوئلا و ایران وارد کند. به گزارش «ایسنا» وندی شرمن، نماینده ارشد آمریکا در دوران مذاکرات هستهای با انتشار تصویر بیانیه روز یکشنبه جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا درباره ارسال ناو هواپیمابر و هواپیماهای بمبافکن جدید به خاورمیانه در صفحه توییتر خود، نوشت: واقعا جان بولتون بهدنبال این است که ما را درگیر جنگ با ایران و ونزوئلا کند. جنگی ندیدهام که او نخواهد آن را برپا کند. پس دونالد ترامپ کجاست؟