«بازارساز وارد می‌شود». این پیامی بود که روز گذشته بانک‌مرکزی سعی کرد به فعالان بازار ارز برساند تا حداقل در گام اول بتواند انتظارات منفی در بازار ارز را تغییر دهند.
دیروز برای اولین بار دلار به کانال ۲۷ هزار تومانی رفت و برگشت اما به نظر می‌رسد اتفاقات مهمی که همان روز در بازار ارز رخ داد حکایت از تصمیم جدی سیاستگذار برای مهار نرخ ارز دارد. بانک‌مرکزی دیروز ابتدا با نزدیک کردن قیمت‌های بازیگران رسمی به بازار آزاد سعی کرد تا انگیزه خرید دلار را کاهش دهد. همچنین فروش ارز در قیمت‌های بالا به بازارساز کمک می‌کند که تنها فروشنده بازار نباشد و بتواند با خرید در قیمت‌های پایین‌تر، توان بازارسازی خود را حفظ کند.
از سوی دیگر هم محدودیتی که از لحاظ سقف قیمتی در بازار نیما وجود داشت برداشته شد، به این امید که جریان تبادلات تجاری سرعت بگیرد و زمینه‌ساز افزایش عرضه ارز صادرکنندگان شود. ممکن است این اقدام بتواند در روزهای آینده، اثر کاهشی در بازار آزاد داشته باشد.
از آنجا که گفته می‌شد یکی از علل نوسانات رو به بالای دلار در هفته‌های اخیر انتظارات منفی فعالان و دامن زدن سیاستگذاران به آن است، به نظر می‌رسد بازارساز برای اینکه بتواند روند پایدار و باثباتی را در بازار دلار ایجاد کند، در روزهای آتی نیاز دارد که سمت و سوی انتظارات را نیز تا حد زیادی دچار تغییر کند.
اما آیا این دست تلاش‌های بازارساز برای سامان‌دهی به وضعیت ارز در شرایط فعلی اثرگذار خواهد بود و باید منتظر آغاز روند نزولی در بازار ارز باشیم؟
سهراب اشرفی، کارشناس بازار ارز، در پاسخ می‌گوید: قیمت‌ها در بازار متشکل ارزی هم دیروز و هم اکنون بیشتر از بازار آزاد بوده است. این اولین باری است که این اتفاق می‌افتد. ما امیدواریم نتیجه‌بخش باشد.
به باور او این کارشناس اگر بانک‌مرکزی با روش اتخاذ شده موفق به تامین نیاز بازار شود و به مشکلی در مسیر برنخورد، دورنمای مثبتی برای دلار متصور است و فعالان می‌توانند منتظر باشند که در روزهای آینده در سامانه و داخل بازار روند نزولی را شاهد باشند.
حضور لازم اما ناکافی بازارساز
آنطور که اشرفی عنوان می‌کند اقدامات بانک‌مرکزی با این که امیدوارکننده و لازم بوده اما کافی نیست و لازم است سیاستگذار چند اقدام را همزمان انجام دهد. ضمن این که حضور نظارتی بانک‌مرکزی باید مداوم باشد.
او درباره میزان تاثیر ورود بازار ساز به بازار در تغییر انتظارات منفی فعالان می‌گوید: هر اقدامی از سوی بانک‌مرکزی که حرف نباشد و به صورت عملی باشد چشم‌انداز مثبتی را در بازار به همراه می‌آورد. البته تداوم آن و این که فقط به یک اقدام محدود نشود و برنامه‌های دیگری هم داشته باشد، مهم است زیرا در این شرایط تنها اتخاذ یک برنامه و یک روش ممکن است به نتیجه مطلوب نرسد.
احتمال ثبات دلار با بهبود تراز تجاری
اشرفی معتقد است پیش از هر چیز لازم است بانک مرکزی سعی کند حداقل پاسخگوی نیاز واردکنندگان باشد و برای آنان محدودیت‌هایی از جمله محدودیت کالایی قرار ندهد تا وارد کنندگان احساس نکنند مشکلی در تامین ارز دارند. این موضوع حالت جو روانی مثبتی را در بازار ایجاد می‌کند تا تقاضا متعادل شود.
به گفته او برداشتن سقف قیمتی سامانه نیما از روز گذشته اقدام بسیار خوبی بوده زیرا می‌تواند ارز بیشتری را وارد بازار متشکل کند. به دنبال تنظیم عرضه و تقاضا در این بازار صادرات و واردات نیز تسهیل می‌شود و ممکن است حتی تراز تجاری ما دوباره مثبت شود. در این حالت احتمال ثبات دلار قطعا وجود خواهد داشت.
تکرار تجربه‌ای متفاوت در بازار ارز
این کارشناس با اشره به تجربه سال‌های گذشته می‌گوید: همواره به این صورت بود که شش ماه دوم سال آغاز نوسانات ارزی بوده است. آغاز مهر همیشه شروع نوسانات بود، در آذرماه دلار به اوج خود می‌رسید. اما در سال 97 شرایط متفاوت بود به این صورت که چهارم مهرماه دلار به اوج خود در قیمت 19 هزار 200تومان رسید، اما پس از آن پایین آمد و تا 10هزارتومان هم رسید.
اشرفی در پیش‌بینی آینده دلار اظهار می‌کند: در حال حاضر در حال پشت‌سر گذاشتن و رد کردن روزهای اوج کرونا هستیم، مرزها در حال باز شدن هستند و انتظار می‌رود وضعیت صادرات نسبت به ماه‌های اول سال بهتر شود. در نیمه اول سال ما فعالیت‌های اقتصادی کمتری داشتیم اما در نیمه دوم احتمالا با افزایش صادرات ارز بیشتری بازگردد. به نظر می‌رسد امسال هم مثل سال 97 وضعیتی متفاوت را تجربه کنیم.
تجارت نیوز