بازار تخم مرغ هم که متاثر از حذف ارز ترجیحی است، دستخوش افزایش قیمت ناگهانی شده است. این در حالی است که قرار بود دولت قبل از هر اقدامی بازار مصرف را آرام، سپس حذف ارز ترجیحی از کالا‌های اساسی را اجرا کند اما متاسفانه عجله دولت بیش از این بود و قبل از فروکش شدن گرانی مواد غذایی، محصولات با ارز نیمایی راهی بازار مصرف شده است.
عبور قیمت‌ها از نرخ تنظیم بازار
طی روزهای اخیر هر شانه تخم‌مرغ به بیش از ۸۰ هزار تومان رسیده است. در حالی که طبق قیمت‌های تنظیم بازار هر شانه تخم مرغ بین ۶۰ تا ۶۲ هزار تومان در میادین و ۶۵ تا ۷۰ تومان در فروشگاه‌ها عرضه می‌شد. با افزایش لحظه به لحظه قیمت‌ها قبل از اعلام رسمی قیمت تخم‌مرغ، بازار با پیش‌بینی به پیشواز تصمیمات آینده دولت رفته تا جایی که تخم مرغ به صورت چند نرخی به مصرف‌کننده عرضه می‌شود.
این در حالی است که با توجه به درخواست وزارت جهاد کشاورزی از تشکل‌های تولیدی درخصوص محاسبه و اعلام قیمت محصولات پروتئینی از جمله مرغ و تخم مرغ با ارز نیمایی قیمت اعلامی تولیدکنندگان برای هر شانه تخم‌مرغ به ۱۱۰ هزار تومان و هر کیلوگرم مرغ به ۸۰ هزار تومان می‌رسد.
خرید مازاد تولید تخم‌مرغ
با توجه به اینکه هم‌اکنون در کشور مازاد تولید وجود دارد، مدیرکل تامین دام و فرآوری محصولات دامی‌شرکت پشتیبانی امور دام کشور از اقدام وزارت جهاد کشاورزی برای خرید تضمینی مازاد تخم‌مرغ از مرغداران کشور خبر داد. مدیرکل تامین دام و فرآوری محصولات دامی شرکت پشتیبانی امور دام کشور گفت: بر اساس شرایط در این مقطع از سال بیشترین برنامه‌ریزی برای تولید تخم‌مرغ را داریم و خوشبختانه شرایط تولید نسبت به مصرف افزایش پیدا کرده و قاعدتا قسمتی از تولید با نبود تقاضا مواجه است. بنابراین شاهد افزایش ذخیره در مرغداری‌های تولیدکننده هستیم.
محمد جعفری با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی با توجه به نبود تقاضا در بازار تخم‌مرغ، اقدام به خرید تضمینی مازاد تخم‌مرغ از مرغداران کرده است، افزود: بر همین مبنا شرکت پشتیبانی امور دام بر اساس مصوبه ابلاغیه وزارت جهاد کشاورزی به‌عنوان مباشر خرید تخم‌مرغ مازاد مرغداران، ماموریت دارد کمیته‌ای برای قیمت‌گذاری تشکیل دهد و این کمیته هفتگی بر تخم‌مرغ تولیدکنندگان قیمت‌گذاری کند و تولیدکنندگان می‌توانند مازاد تولید خود را در سردخانه‌های تعیین شده تحویل دهند.
جعفری اظهار کرد: بر اساس مصوبات کمیته در جهت حمایت از گله‌های جوان مقرر شد تا تخم‌مرغ گله‌های تولیدی را جذب و نگهداری کنیم. به گفته وی، تاکنون حدود هزار تن از تخم‌مرغ‌های مازاد مرغداران خریداری و ذخیره شده است.
دولت در خرید تضمینی پول نمی‌دهد
این اقدام وزارت جهاد کشاورزی ظاهرا چندان تولیدکننده‌ها را راضی نکرده است. رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغداران میهن با بیان اینکه تخم‌مرغ مازاد تولیدکنندگان از سوی شرکت پشتیبانی امور دام خریداری می‌شود، اما دولت در قبال خرید پولی به مرغداران پرداخت نکرده است، گفت: خرید حمایتی به خریدی گفته می‌شود که دولت محصول و کالا را با نرخ مصوب از تولیدکنندگان خریداری و در قبال آن پولش را در یک بازه زمانی مشخص پرداخت کند، اما هنوز دولت پولی به مرغداران تحویل نداده است. کاشانی در پاسخ به این پرسش که آیا این احتمال وجود دارد مرغداران مرغ‌های مادر را به کشتارگاه‌ها بفرستند؟ گفت: فرستادن مرغ‌های مادر تخم‌گذار به کشتارگاه‌ها آغاز شده و وضعیت تولیدکنندگان تخم‌مرغ بسیار نگران‌کننده است.
کاشانی در ادامه تاکید کرد: گرم شدن هوا میزان تقاضا برای مصرف تخم‌مرغ را تقلیل می‌دهد، اما به نظر نمی‌رسد این موضوع عامل ایجاد‌کننده شرایط فعلی باشد و عوامل دیگری چون تعلل در تصمیم‌گیری و بی‌توجهی به نظرات کارشناسان در ایجاد این روزهای صنعت تولید تخم‌مرغ دخیل باشد. رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغداران میهن میزان تولید روزانه تخم‌مرغ را حدود ۳ هزار تن دانست و افزود: این حجم از تولید در زمستان مصرف می‌شود اما نمی‌توان تولید را در ۶ ماه نخست سال با وجود کاهش مصرف تقلیل داد از این‌رو باید با خرید حمایتی با هدف ذخیره‌سازی و صادرات کاهش مصرف داخلی را پوشش داد.
مصوبه‌ای برای افزایش صادرات
بعد از کش و قوس‌های فراوان ظاهرا دولت تصمیم به حذف عوارض صادرات تخم‌مرغ برای افزایش صادرات گرفته است. در جلسه ستاد تنظـیـم بـازار در حضور محمد مخبـر معاون اول رئیس جمهوری تصمیم گرفته شد تا عوارض صادرات محصولات پروتئینی (مرغ و تخم مرغ) و محصولات لبنی (شیرخشک صنعتی و خامه فله‌ای) جهت حفظ تولید داخل و جلوگیری از ضرر و زیان دامداران و تولیدکنندگان از هفتم خرداد تا پایان سال ۱۴۰۱ حذف شود.
با این وجود رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران ۲۹ خرداد ماه با بیان اینکه عوارض صادراتی تخم مرغ هنوز حذف نشده است و صادرکنندگان به ازای صادرات هر کیلو تخم‌مرغ ۳۵۰۰ تومان عوارض می‌پردازند، گفت: صادرات صرفه اقتصادی ندارد ولی چون مازاد تولید داریم، باید انجام شود. حتی بعد از برداشت عوارض باز هم صادرات به صرفه نیست. چون قیمت تمام شده ما با قیمت صادراتی همخوانی ندارند. حتی با قیمت‌های داخلی هم متناسب نیست.
نبی‌پور اظهار کرد: بیش از نیاز کشور تخم مرغ تولید می‌شود و همین امر باعث شده که با مازاد تولید مواجه شویم و مرغداران در فروش هر کیلو تخم مرغ ۱۸ هزار تومان ضرر کنند. رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران اضافه کرد: قیمت تمام شده هر کیلو تخم‌مرغ برای تولیدکننده ۴۵ هزار‌تومان است ولی با قیمت بسیار پایین‌تر در بازار داخلی و خارجی به فروش می‌رود. وی عنوان کرد: مسوولان اعلام کردند که تا آخر سال نهاده‌ها را تامین می‌کنند، بعد از آن اعلام شد که تا شهریور نهاده تحویل داده می‌شود. مرغداران نیز جوجه‌ریزی کردند. بیش از نیاز جوجه ریخته شد، یعنی بیش از ۶۰ میلیون قطعه. مرغ‌ها همگی جوان هستند و با مازاد تولید مواجهیم. با این شرایط حتی به مرغداران اجازه داده نمی‌شود که مرغ‌هایشان را حذف کنند.
خرید زیر قیمت تخم مرغ توسط دولت
رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران گفت: تولید یک کیلو تخم‌مرغ برای تولیدکنندگان ۴۵ هزار تومان تمام می‌شود این در حالی است که سازمان پشتیبانی امور دام کیلویی ۳۱ هزار تومان خریداری می‌کند. نبی‌پور در پاسخ به این پرسش که به چه علت محموله تخم‌مرغ صادر شده از ایران به عراق مرجوع شد؟ گفت: عراق به مرغ و تخم‌مرغ ایران نیاز دائمی ندارد چراکه از ترکیه تامین می‌شود و از ایران به‌صورت مقطعی و کوتاه‌مدت تخم‌مرغ وارد می‌کند.
وی ادامه داد: ترکیه همه روزهای سال می‌تواند نیاز عراق را تامین کند این در حالی است که ما می‌توانیم بخشی از نیاز آنها را در ۳ ماه تابستان تهیه و تامین کنیم از این‌رو عراقی‌ها با فشار ترکیه‌ای‌ها واردات تخم‌مرغ از ایران را ممنوع کردند. نبی‌پور با بیان اینکه سلامت محموله تخم‌مرغ به عراق تایید شده است، افزود: این محموله یک تریلی در حدود ۲۷ تن بوده است.
رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران گفت: افغانستان در حال حاضر روند صادرات تخم‌مرغ از ایران را متوقف نکرده است و تولیدکنندگان می‌توانند اقدام به صادرات تخم مرغ به این کشور کنند. حذف ارز ترجیحی در صنعت مرغ و تخم مرغ در حالی اتفاق می‌افتد که علاوه بر اینکه مصرف کننده نهایی هر روز با قیمت‌های بالاتر مواجه می‌شود، بلکه تولید کننده هم هر روز فریاد ورشکستگی سر می‌دهد و حتی لغو طرح دریافت عوارض صادرات نیز بخش تولید را خوشحال نمی‌کند. اینجاست که باید از دولت پرسید چه هدفی را در بازار دنبال می‌کند و چه دستاوردی تاکنون به همراه داشته است؟!
دنیای اقتصاد