همان طور که می‌دانید از اصلی‌ترین کاربردهای میلگرد آجدار در ساختمان سازی باید به تقویت نیروی کششی در سازه بتنی اشاره کرد. از این رو کاشت میلگرد از جمله روش‌هایی است که با توجه به مزایا و ویژگی‌های آن در تقویت ساختمان‌ها کاربرد فراوانی پیدا کرده است. هرچند کاشت میلگرد یک روش مورد تائید و قابل‌اعتماد برای مقاوم‌سازی سازه‌های بتنی به شمار می‌رود اما با توجه به حساسیت این عملیات باید دقت کنید که هرگونه بی احتیاطی در هر یک از مراحل اجرای کاشت میلگرد در بتن می‌تواند خطرات مالی و جانی جبران‌ناپذیری را به شما و پروژه وارد کند. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین نکات کاشت میلگرد در بتن می‌پردازیم.
کاشت میلگرد
کاشت میلگرد نوعی آرماتوربندی جهت افزایش مهندسی استحکام سازه، یکپارچه‌سازی و اصلاح ابعاد المان‌های سازه‌ای و متعادل کردن بارهای وارده بر اسکلت است که در زمان‌هایی نظیر افزایش ابعاد سازه یا توسعه بنا مورد استفاده قرار می‌گیرد. به منظور انجام این کار محاسباتی انجام می‌شود که عواملی نظیر عمر سازه، تعداد طبقات و وزن ساختمان، تعداد ستون، تعداد میلگردها در سازه و ... در این محاسبات مدنظر قرار می‌گیرند. براساس این محاسبات قطر و عمق سوراخ مورد نیاز، نوع چسب و بتن و تعداد میلگرد لازم مشخص می‌شود. تعیین و اجرای دقیق قطر و عمق سوراخ مهم‌ترین بخش در کاشت میلگرد به شمار می‌رود. قیمت کشت میلگرد مانند قیمت میلگرد بستر یکی از مراحل برآورد بودجه در سفت‌کاری ساختمان به شمار می‌رود. برای مشاهده قیمت روز میلگرد می‌توانید به سایت فولادینو و شرکت فولادسازان راه ابریشم مراجعه نمایید.
موارد استفاده از کاشت میلگرد
معمولاً از کاشت میلگرد در موارد زیر با هدف افزایش استحکام و ممانعت از ضعیف شدن سازه استفاده می‌کنند:
• کاشت میلگرد جهت ایجاد کنسول یا اجرای نما روی تیرهای لبه
• نصب ورق‌های فولادی به منظور اجرای نما یا ساخت ژاکت بتنی
• کاشت میلگرد در ستون یا تیر
• کاشت میلگرد در فونداسیون و تقویت پی ساختمان
• کاشت میلگرد به منظور اتصال تجهیزات تأسیساتی به عناصر سازه‌ای
• کاشت میلگرد به منظور اضافه کردن بخش‌هایی نظیر دیوار برشی و سقف و ساخت تیر و ستون جدید
مراحل کاشت میلگرد
مراحل کاشت میلگرد به ترتیب زیر است:
1. محاسبه قطر و عمق سوراخ و تعیین فواصل و تعداد کاشت میلگرد به صورت بهینه
2. تعیین نوع میلگرد و جانمائی دقیق محل اجرای کاشت میلگرد
3. ایجاد سوراخ با استفاده از دستگاه حفاری متناسب با پروژه
4. اضافه کردن چسب مخصوص به درون حفره‌های ایجاد شده
5. واردکردن میلگرد در درون حفرهای مملو از چسب
روش‌های محاسبه عمق و قطر سوراخ
1. استفاده از فرمول محاسباتی
K1 * K2 * Ldb = حداقل طول کاشت آرماتور
• ضریب K1 متناسب با نسبت کاور بتن و قطر میلگرد و نسبت فاصله عرضی میلگردها
• ضریب K2 متناسب با مقدار آرماتور لازم نسبت به آرماتور کاشته شده
• Ldb نشان‌دهنده عمق پایه میلگرد براساس جدول استاندارد
2. استفاده از جدول استاندارد و وزن میلگرد
در این جداول که معمولاً توسط کارخانه‌های تولید میلگرد ارائه می‌شوند اطلاعاتی نظیر مقاومت کششی برحسب تن، سایز بولت و عمق کاشت و نوع چسب تزریقی ارائه می‌شود.
3. استفاده از نرم‌افزارهای محاسبه
نرم‌افزارهای کامپیوتری مانند EasyFix با انجام محاسبات پیچیده و با کمترین خطا اطلاعاتی نظیر عمق لازم برای سوراخ‌کاری و کاشت میلگرد و سایز متناسب را به شما ارائه می‌دهد. با توجه به اهمیت کاشت میلگرد حتماً باید محاسبات توسط مهندس سازه انجام شود و به سؤالاتی نظیر امکان کاشت میلگرد بدون تضعیف سازه، میزان مقاومت موجود آرماتورها و بتن موجود و تأثیر کشت میلگرد بر سازه پاسخ دهد.
ویژگی‌های چسب کاشت میلگرد
چسب مخصوص کاشت میلگرد یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد برای عملیات کاشت میلگرد به شمار می‌رود. چرا که عمل گیرش و عملکرد میلگرد به میزان چسبندگی و اتصال آن به بتن وابسته است. از مهم‌ترین ویژگی‌های چسب کاشت بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• امکان اتصال میلگرد و صفحات فولادی بر روی سطوح افقی و عمودی بتنی
• به عنوان پرکننده شکاف‌ها در تمامی سطوح
• عدم شره کردن در حین استفاده
• مقاوم در برابر عوامل جوی و محیطی مانند محیط‌های مرطوب
• چسبندگی عالی به انواع مصالح فلزی، بتنی، سنگ و غیره
• صرفه‌جویی در زمان و امکان اجرای سریع و آسان
چسب‌های کاشت میلگرد در دو دسته اصلی چسب کاشت بولت کپسولی (شیشه‌ای یا پیچشی) و چسب کاشت میلگرد کارتریجی در بازار موجود هستند. برخی از برندهای چسب کاشت میلگرد در جدول مشخصات عمق کاشت و سایز میلگرد را مشخص نموده‌اند. به عنوان نمونه، د در جدول راهنمای برند هیلتی آمده است که در صورت استفاده از چسب یا انکر شیمیایی Hilti HIT-RE100 مشخصات لازم برای کاشت میلگرد 14 به صورت زیر است:
• 18 میلی‌متر: سایز سوراخ ایجاد شده
• 125 میلی‌متر: عمق سوراخ مورد نیاز برای کاشت
• 25 میلی‌لیتر: مقدار حجم چسب لازم
نکات کلی در ارتباط با کاشت میلگرد
• روش‌های کاشت میلگرد در بتن با سه روش استفاده از مواد پایه سیمانی و یا چسب کاشت اپوکسی و مهار مکانیکی اجرا می‌شود.
• در نظر گرفتن موقعیت خاموت و فاصله بین میلگردها مطابق با نقشه و تصویربرداری از آرماتورها، یک پارامتر ضروری در کاشت میلگرد در ستون است.
• امکان تبدیل فونداسیون‌های منفرد به نواری و نواری به گسترده، ایجاد تغییر در مکان و ابعاد دیوارها، توسعه تیرهای کنسولی و ساخت طره‌های بتنی جدید و تغییر نقشه پس از اتمام ساخت از مزایای کاشت میلگرد به شمار می‌رود.
• خطر خسارت در هنگام اجرا، عدم انعطاف‌پذیری و امکان سنگین شدن وزن سازه از معایب کشت میلگرد به شمار می‌رود.
• تعداد میلگردهای کاشت شده در اعضای فشاری برای میلگردهای داخل خاموت مستطیلی، حداقل ۴ عدد است.
• وقتی کاشت میلگرد به منظور ادامه دادن مقطع ستون انجام شود، نسبت سطح مقطع میلگردهای کاشته شده به سطح مقطع ستون موجود، باید بین ۰.۸ تا ۸ درصد باشد.
• در زمان گسیختگی میلگرد، تغییر شکل میلگرد کاشت نسبت به حالت اولیه باید حداقل از ۸ درصد بیشتر باشد.
• فاصله بین میلگردهای کاشته شده نباید از پنج برابر قطر هر میلگرد کمتر باشد.
• اجرای پوشش و کاور بتنی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت و مواد خورنده به میلگرد و چسب تزریق‌شده الزامی است.
• سوراخ ایجاد شده قبل از اجرای چسب باید کاملاً از هرگونه گردوغبار و آلودگی پاک شود.
سخن پایانی
کاشت میلگرد یکی از روش‌های جبران نقص سازه و مقاوم‌سازی ساختمان است و این امکان را فراهم میکند که پس از اتمام ساخت بتوانیم تغییراتی در نقشه ایجاد کرده و بخش‌های جدیدی را به ساختمان اضافه نماییم.