در سال 1402، صنعت خودروسازی داخلی کشور شاهد رقابت سنگین و تحولات چشمگیری بود و یک از مهمترین آنها افزایش میزان واردات خودرو بود. این موضوع خودروسازان را نیز تحت شعاع قرار داد و این شرکت‌ها مجبور شدند برای افزایش توان رقابتی خود با محصولات وارداتی، تلاش کنند. البته تیراژ محدود و قطره چکانی واردات یارای مقابله با تیراژ میلیونی مونتاژ خودرو را نداشت و همچنین در بخش تخصیص ارز نیز واردات خودرو علیرغم وعده‌های دولتی با چند میلیون دلار نتوانست به تولید چند میلیارد دلاری برسد و همچنان مهجور و عقب ماند.
آمار تولید شرکت‌های خودروساز در سال 1402 نشان می‌دهد که شرکت‌های خودروساز خصوصی برای افزایش سهم بازار و ارتقای کمی محصولات خود و افزایش سهم از بازار تلاش فراوانی کرده‌اند و با حمایت دولت و تخصیص ارز چندمیلیارد دلاری توانسته اند تولید خود را به طرز چشمگیری افزایش دهند اما خودروسازان بزرگ دولتی در این مسیر تقریبا رشدی نداشته و در مواردی نیز ضعیف عمل کرده‌اند.
در این میان، گروه صنعتی ایران خودرو همچنان رهبری بازار را در اختیار داشت. این شرکت در سال 1402 با تولید 555,430 دستگاه خودرو، سهم 46 درصدی از کل بازار را به خود اختصاص داد. هرچند ایران خودرو نسبت به سال 1401 (567,792 دستگاه) با کاهش 2 درصدی تولید مواجه شد، اما توانست جایگاه نخست خود را حفظ کند. این کاهش تولید را می‌توان ناشی از چالش‌های متعدد این شرکت در زمینه‌های مختلف از جمله زیان‌ده بودن و قیمت گذاری دستوری، پلتفرم‌های قدیمی و خارج از رده و همچنین مسائل استانداری محصولات دانست.
گروه خودروسازی سایپا نیز با تولید 473,517 دستگاه خودرو، سهم 32 درصدی از بازار را در اختیار گرفت و در جایگاه دوم قرار گرفت. این شرکت توانست میزان تولید خود را نسبت به سال 1401 حدودا نزدیک نگهدارد (474,453 دستگاه در 1401). سایپا با وجود مشکلاتی مشابه با دیگر خودروساز دولتی، موفق شد تولید خود را در سطح مشابه سال گذشته حفظ کند.
شرکت مدیران خودرو با رشد 60 درصدی تولید نسبت به سال 1401 با 92,871 دستگاه و در سال 1402 با تولید 148,678 دستگاه خودرو، سومین سهم بازار را با 13 درصد به خود اختصاص داد. این رشد چشمگیر نشان می‌دهد که مدیران خودرو تلاش زیادی برای افزایش سهم بازار خود انجام داده است. این شرکت با بهره‌گیری از ظرفیت‌های تولیدی جدید، اضافه کردن مدل‌های مختلف به سبد خودرو و همچین با حمایت‌های مالی مختلف توانسته است تولید خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و به بزرگترین بازیگر بخش خصوصی خودروسازان تبدیل شود.
در رتبه‌های بعدی، کرمان موتور و بهمن قرار گرفته‌اند. کرمان موتور با تولید 70,278 دستگاه خودرو، سهم 5 درصدی از بازار را در اختیار داشت. این شرکت نسبت به سال 1401 با رشد 99 درصدی تولید مواجه شد که نشان دهنده عملکرد بسیار خوب آن در سال 1402 است. بهمن نیز با تولید 46,303 دستگاه خودرو، سهم 2 درصدی از بازار را به خود اختصاص داد و رشد 23 درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کرد.
آرین پارس موتور، فردا موتور، خودروسازی ایلیا، ماموت خودرو و خودروسازی بم نیز در سال 1402 به ترتیب با تولید 12,943، 8,262، 684، 576 و 290 دستگاه خودرو، سهم‌های کوچکی از بازار را در اختیار داشتند. برخی از این شرکت‌ها نظیر آرین پارس موتور و خودروسازی بم شاهد رشد قابل توجهی در تولید نسبت به سال 1401 بودند. آرین پارس موتور با رشد 120 درصدی و خودروسازی بم با رشد 132 درصدی، توانستند تولید خود را به میزان چشمگیری افزایش دهند.
در مجموع، صنعت خودروسازی داخلی در سال 1402 با تولید 1,315,411 دستگاه خودرو، شاهد رشد 8 درصدی نسبت به سال 1401 (1,219,924 دستگاه) بود. این آمار نشان می‌دهد که خودروسازان با وجود تمامی چالش‌ها و مشکلات در سال 1402، تلاش کرده‌اند تا تولید خود را افزایش داده و سهم بیشتری از بازار را به دست آورند.
جدول آمار تولید خودروسازان داخلی در سال 1402
خودروبانک