انتخابات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن گرچه در دوره‌های قبل هم پر از حاشیه بود اما در دور جدید با توجه به ارتقای جایگاه اتاق تا سطح نهاد مشورتی سه قوه، بر حاشیه‌های آن افزوده شده است.
هم تعداد کاندیداها بر بیشتر شدن اهمیت انتخابات تاکید دارد و هم تخمینی که از مشارکت اعضا زده می‌شود. در این کارزار بساط جمع‌آوری رای هم گسترده‌تر از دوره‌های قبل پهن است. هنوز تا زمان آغاز تبلیغات زمان باقی است و حتی در زمان ممنوعیت تبلیغات هم برخی کاندیداها بیکار ننشسته‌اند و از روش‌هایی که در سال‌های قبل هم کم و بیش رواج داشت و امسال گویا بر تنوع آن افزوده شده، رای جمع می‌کنند.
تهران ٥٠، ٣١ استان دیگر ٥٠
روش‌ها متنوع است و برخی این شیوه‌ها را قانونی و برخی غیرقانونی می‌دانند. در تهران بیش از شهرهای دیگر سر و صدا برپاست. ٥٠ درصد اعضای هیات نمایندگان از اتاق تهران و ٥٠ درصد باقی از ٣١ استان دیگر کشور انتخاب می‌شوند. بنابراین بدیهی است عمده اتفاقات و شور و حرارت را در تهران شاهد باشیم.
وقتی لابی‌ها ریشه می‌دواند
ائتلاف‌های مختلف نشست خبری می‌گذارند و از برنامه‌ها و اهداف‌شان می‌گویند. برخی ترجیح می‌دهند به جای برگزاری نشستی پر از خبرنگار، یکی دو رسانه را انتخاب کنند و با حضور در آن، از طرح‌های‌شان سخن بگویند لابی‌ها غیر از رسانه‌ها در لایه‌های زیرین تشکل‌های اتاق هم به وفور دیده می‌شود. اکثر فعالان اتاق تهران زیرذره‌بین هستند. به همین دلیل هم کمتر دست به رفتارهای پرریسک می‌زنند. عده زیادی از آنها به واسطه حضورشان در رسانه‌ها در طول سال چندان نگران شناساندن خود به اعضا نیستند ولی در شهرستان‌ها وضعیت کمی تفاوت دارد. به جز روسای چند اتاق شهرستانی، اکثر اتاق‌ها نه روسایشان شناخته شده هستند نه اعضای هیات نمایندگان‌شان. بیشتر در رسانه‌های استانی آن هم هر از چند ماهی خبری از آنها دیده می‌شود و در رسانه‌های سراسری کمتر حضور دارند. همین مساله سبب شده در آستانه انتخابات فعالیت‌های رای جمع‌کنی در آنجا با تنوع بیشتری دیده شود.
تمدید کارت اعضا در ازای اخذ رای
یکی از این اقدامات، تمدید کارت اعضایی است که تمایلی به ادامه عضویت‌شان نداشته‌اند. یکی از فعالان اتاق که تمایلی به عنوان نامش در این گزارش نداشت، گفت: یکی از ائتلاف‌ها با افرادی که عضویت‌شان را تمدید نکرده‌اند تماس گرفته و در ازای تمدید کارت بازرگانی آنها، می‌خواهند که به گروه آنها رای دهند. با توجه به اینکه تمدید کارت مراحل سختی دارد و اغلب زمان‌بر است گاهی در ازای طی مراحل سریع و آسان که به واسطه روابط برخی ائتلاف‌ها با اتاق انجام می‌شود، رای می‌گیرند و گاه حتی مبلغ تمدید کارت هم از طرف درخواست‌کننده رای، پرداخت می‌شود. این منبع آگاه هزینه تمدید کارت را ٥٠٠ هزار تومان عنوان کرد که با سایر هزینه‌ها به ٧٠٠ هزار تومان بالغ می‌شود.
ممانعت از مشارکت کارت‌های یک ساله
یکی از اعضای هیات نمایندگان اتاق اصفهان به «اعتماد» گفت: کار خوبی که امسال انجام شده آن است که از مشارکت افرادی که کمتر از یک سال از عمر کارت بازرگانی‌شان می‌گذرد ممانعت به عمل می‌آید. این اتفاق می‌تواند از برخی حواشی و لابی‌ها جلوگیری کند، چراکه عمدتا افرادی در دوره‌های پیش نزدیک به انتخابات صرفا برای رای دادن به افرادی خاص کارت بازرگانی می‌گرفتند.
دو تا چهار میلیون تومان برای کسب رتبه
اتاق هم به نوبه خود از این آب گل‌آلود ماهی می‌گیرد. از دو تا چهار میلیون تومان برای اعطای رتبه باید بپردازید. مرکز رتبه‌بندی اتاق بازرگانی در این آشفته بازار به شرکت‌هایی که مدیران‌شان، کاندیدای حضور در انتخابات هستند، نامه نوشته و خواستار حضور در این رتبه‌بندی شده است. اما این رتبه‌بندی برای آنها بدون خرج نیست؛ شرکت‌هایی که کمتر از ۱۵۰ نفر شاغل داشته باشند، دو میلیون تومان، شرکت‌هایی با شاغلان تا ۳۰۰ نفر، سه میلیون تومان و بالای ۳۰۰ نفر نیز چهار میلیون تومان باید بپردازند. البته به آنها اولتیماتوم داده شده بود که تا پایان بهمن‌ماه حتما مدارک و فرم‌های مربوطه را تکمیل کرده و اگر اینچنین باشد، ظرف ١٠ روز کاری، رتبه‌بندی می‌شوند، در غیر این صورت، فرآیند رتبه‌بندی دو تا سه ماه به طول می‌انجامد. برخی تحلیلگران این سوال را از پارلمان بخش خصوصی می‌پرسند: اگر هم این کار بر اساس مصوبات دولت بوده، چرا در آستانه انتخابات اتاق بازرگانی قرار است، اجرا شود؟
ازدیاد درخواست‌ها ما را به این کار واداشت
یکی از مسوولان این مرکز گفت: اینکه چرا اکنون موضوع رتبه‌بندی داغ شده و به شرکت‌ها نامه‌هایی ارسال شده است، به این دلیل است افرادی که خواهان حضور در انتخابات بودند، می‌خواستند از رتبه‌بندی به نفع خود در رای آوردن استفاده کنند. درخواست‌ها زیاد بود؛ بنابراین ما به این نتیجه رسیدیم، تیمی را تجهیز کنیم که در کوتاه‌ترین زمان به تقاضا‌ها جواب داده و کار رتبه‌بندی اعضا را انجام دهد. او بر این باور است، افرادی که در فرآیند رتبه‌بندی شرکت می‌کنند، می‌خواهند شفافیت خود را نشان دهند و بگویند کارشان آنقدر شفاف است که از گروهی خواسته‌اند آنها را ارزیابی و رتبه‌بندی کند. البته در مقابل ما نیز به آنها خدماتی نظیر تبلیغات در دوران انتخابات را می‌دهیم و آنها را در نشریات خود معرفی کرده و به عنوان شرکت‌هایی که رتبه‌بندی شده‌اند، معرفی می‌کنیم. هرچند اکنون اما و اگرهای زیادی در این خصوص وجود دارد، برخی می‌گویند این رتبه‌بندی شایبه‌هایی نیز دارد که شاید بی‌ارتباط با انتخابات اتاق بازرگانی نباشد!
اتاق مشاور سه قوه شد
پس از آنکه یک مسوول دولتی (محمد نهاوندیان) به عنوان رییس اتاق بازرگانی پس از ریاست ٢٠ساله خاموشی انتخاب شد و با گسترده‌تر شدن فعالیت‌ها، کم‌کم انگیزه حضور افراد در هیات نمایندگان و هیات رییسه هم بالا رفت. یکی دیگر از دلایل هیجان حضور در هیات نمایندگان اتاق هم ابلاغ قانون بهبود فضای کسب و کار است که در آن بر ارتقای نقش اتاق به عنوان مشاور سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه تاکید شده است. یکی از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی شیراز در گفت‌وگو با «اعتماد» توضیح داد: امسال نسبت به دوره‌های قبل انتخابات بسیار فشرده‌تر و با تعداد کاندیداها و مشارکت بیشتر انجام خواهد شد. دلیل آن نیز توجه به اتاق به عنوان مادر بخش خصوصی است. هرچند توجه عمده به اتاق تهران است اما این توجه به سایر اتاق‌های شهرستان‌ها هم تسری پیدا کرده است.
افزایش ١٦ درصد مشارکت به ٣٥ درصد
عضو هیات نمایندگان اتاق یزد نیز در گفت‌وگو با «اعتماد» خاطرنشان کرد: در دوره‌های قبل مشارکت افراد در انتخابات ١٦ درصد برآورد می‌شد. یعنی فقط ١٦ درصد از اعضای اتاق در انتخابات شرکت می‌کردند اما با توجه به برجسته‌تر شدن نقش اتاق ایران در فضای تصمیم‌گیری کشور پیش‌بینی می‌شود مشارکت به ٣٥ درصد هم افزایش یابد.
تولیدکنندگان ١٢ هزار عضو دارند
انتقادی که یکی از فعالان اتاق بازرگانی اهواز دارد حضور کمرنگ تولیدکنندگان در اتاق بازرگانی است. او معتقد است تولیدکنندگان تنها ١٢ هزار عضو در اتاق دارند در حالی که با توجه به نقش آنها در اقتصاد کشور باید کرسی‌های بسیار بیشتری به آنها تخصیص یابد. از جنوب گرفته تا شمال در هر شهرستانی نقدی وجود دارد به بزرگ‌ترین انتخابات بخش خصوصی. انتخاباتی که پیش‌بینی می‌شود امسال پرتعداد‌تر از سال‌های قبل برگزار شود.
١٠ اسفند قرار است کاندیداها تبلیغات خود را رسما آغاز کنند و در مهلت پنج روزه‌ای که در اختیار دارند تا می‌توانند آرا را به سمت خود بکشانند. انتخابات روز ١٦ اسفند در اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور برگزار می‌شود تا تکلیف هیات نمایندگان بخش خصوصی روشن شود.
روزنامه اعتماد