در‌حال‌حاضر بورس انرژی کار خود را با دو تابلو پیگیری می‌کند؛ تابلو اول مشتقه است که در‌حال‌حاضر برق در آن معامله می‌شود و تابلو دوم فیزیکی است که فرآورده‌های نفتی و انواع حلال در آن دادوستد می‌شود.
به اعتقاد کارشناسان بورس انرژی حلال‌ها یکی از دو محصولی هستند که موجبات رونق تالار فیزیکی چهارمین بورس کشور را فراهم آورده‌اند و این محصول در اکثر عرضه‌هایی که صورت می‌گیرد، معامله می‌شود. پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت تبریز، پالایش نفت آبادان، پالایش نفت شیراز، پالایش نفت بندرعباس و پالایش نفت کرمانشاه در شرایط کنونی از مهم‌ترین تولید‌کنندگان و عرضه‌کنندگان حلال‌ها در بورس انرژی قلمداد می‌شوند.
حضور حلال‌ها در بورس
این محصول در سال1391 برای نخستین‌بار در بورس کالا عرضه شد. حلال402 به‌عنوان نخستین نوع از این محصول در اول مهر سال1391 در رینگ بین‌الملل عرضه شد اما با استقبالی روبه‌رو نشد. همین نوع از حلال بعد از 10روز، 10مهر بازهم در رینگ بین‌الملل روی تابلو رفت، اما این‌بار معامله شد. برای نخستین‌بار 13مهر سال1392 بود که حلال‌ها در رینگ داخلی معامله شدند. در این روز پالایش نفت اصفهان سه نوع حلال400، 402 و 406 را عرضه کرد که جمعا 738هزار لیتر انواع حلال به‌ارزش 13میلیارد و 547میلیون ریال معامله شد.
تاثیر قیمت نفت در نرخ حلال‌ها
حلال‌ها موادی پرکاربرد در صنایع مختلف هستند که مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در تولید و عرضه آنها قیمت جهانی نفت و مشتقات آن ازجمله نفت‌سفید، گازوییل و روغن پایه است.
قیمت جهانی هر بشکه نفت‌خام در حالی روند نزولی را طی می‌کند که به نظر می‌رسد این امر موجب کاهش نرخ فروش فرآورده‌های نفتی همچون نفت‌سفید شده و بر وضعیت تولید، فروش و سودآوری شرکت‌های مصرف‌کننده و تولیدکننده این محصول موثر واقع شده است.
براساس گزارش کارگزاری بانک ملت، بسیاری ازفرآورده‌ها و مشتقات نفتی از کاهش قیمت نفت تبعیت کرده و با کاهش قیمت نفت، قیمت آنها نیز کاهش یافته است. هم‌اکنون تمامی محصولات پالایشگاهی و پتروشیمی ازجمله نفت سفید و روغن پایه با کاهش قیمت همراه شده‌اند. تجربه نشان داده است که پس از کاهش قیمت مواد اولیه در تولید کالاهایی مانند حلال‌ها به‌طور معمول قیمت این محصول نیز در بازه دو الی سه‌ماهه با کاهش همراه می‌شود، لذا هم‌اکنون قیمت حلال‌ها به‌تبع کاهش قیمت نفت در مسیر نزولی قرار گرفته است و باتوجه به جایگاه این محصول در صنایع مختلف ازجمله رنگ و رزین این کاهش قیمت سبب کاهش هزینه تولید در این صنایع شده است.
افت قیمت حلال‌ها
کاهش ادامه‌دار قیمت نفت طی ماه‌های اخیر موجب شده است تا قیمت حلال‌ها در بورس انرژی سیر نزولی به خود بگیرد، به‌طوری‌که قیمت حلال‌ها در معاملات بورس انرژی به‌طور متوسط با کاهش 44درصدی روبه‌رو شده است. این نزول قیمت‌ها بسیار به مذاق مشتریان و معامله‌گران بورس انرژی خوش آمده است. روند نزولی قیمت حلال‌ها در بورس انرژی از آبان آغاز شد. این درحالی است که نفت‌خام از مهر در سراشیبی سقوط قرار گرفت و این روند با یک ماه تاخیر به بورس انرژی و معاملات حلال رسید.
پیش‌بینی می‌شود در کوتاه‌مدت و تا انتهای سال جاری قیمت حلال‌ها در بورس انرژی با تبعیت از روند کاهش قیمت نفت با کاهش همراه شود اما این کاهش قیمت موجب رونق معاملات حلال در تالار فیزیکی بورس انرژی و افزایش حجم معاملات خواهد بود. این گزارش حاکی‌است، نسبت کاهش قیمت حلال در بورس انرژی در دی نسبت به آذر، 28درصد بوده است. این در حالی که این کاهش قیمت در ماه‌های قبل با شیب ملایمی در حدود 1 تا3درصد بوده است. باتوجه به اینکه در شرایط کنونی انتظار می‌رود در سال آینده قیمت نفت در محدوه 50 تا 70دلار در نوسان باشد، می‌توان پیش‌بینی کرد در سال آینده قیمت حلال‌ها نیز در دامنه قیمت‌های کنونی با 10 الی 15درصد نوسان همراه شوند.
در نمودار شماره1 ملاحظه می‌شود که حجم عرضه این محصول در سه‌ماهه سوم سال1393 با رشد چشمگیری همراه بوده است. متوسط تقاضا و حجم معاملات نیز در این دوره با افزایش همرا بوده اما در ماه‌های پایانی به‌خصوص در دی با کاهش قیمت و حجم تقاضا عرضه این محصول نیز با کاهش همراه شده است. کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی مهم‌ترین عامل تغییر در حجم عرضه و تقاضای این محصول بوده است.
روزنامه تعادل