نرخ بیکاری و میزان فرصت های شغلی ایجاد شده توسط دولت و بخش خصوصی یکی از مناقشات همیشگی در طول دولت های نهم و دهم بود. مسئولان دولتی در دوره هشت ساله 84 تا 92 همواره بر این تأکید داشتد که می خواهند و توانسته اند با اعمال سیاست های خاص، فرصت های شغلی فراوانی را ایجاد کنند ولی در مقابل منتقدان دولت بر این باور بودند که رویکرد دولت عمدتا تزریق پول پرقدرت برای تأمین منابع مالی بنگاه های تولیدی است که جواب عکس نیز می دهد و با افزایش تقاضا بدون کمک به تولید، تنها زمینه واردات بیشتر را فراهم می آورد.
اکنون و بعد از حدود دو سال پس از پایان عمر دو دولت نهم و دهم، انتشار نتایج آمارگیری مرکز آمار ایران از کارگاه های 10 نفر کارکن و بیشتر نشان می دهد، حق با منتقدان دولت وقت بوده است.
در سال 1385 تعداد 16.057 کارگاه صنعتی با بیش از ده نفر کارکن در کشور فعال بوده که این تعداد در سال 92 به 14.697 کارگاه کاهش پیدا کرده است.
به غیر از دو سال 85 و 86 که تعداد این نوع از کارگاه های نسبت به سال های قبل تر افزایش داشته از سال 87 شاهد کاهش مستمر تعداد کارگاه های صنعتی بوده ایم؛ اوج این کاهش در سال 88 اتفاق افتاده و تعداد کارگاه های صنعتی 5.5 درصد کمتر از سال 87 گزارش شده است.
همین روند را در تعداد شاغلان این کارگاه ها نیز شاهد هستیم؛ از سال 88 تعداد افراد شاغل در کارگاه های صنعتی رو به کاهش داشته است و بعد از 5 سال متوالی ریزش، در سال 92 تعداد کارکنان از افزایشی 6 درصدی نسبت به سال قبل از آن برخوردار بوده است.
در سال 1392 تعداد 14.697 کارگاه 10 نفر کارکن و بیشتر به فعالیت صنعتی اشتغال داشته اند کـه نسـبت بـه سـال 91 حدود 0.6 درصد کاهش دارد.
بیشترین تعداد کارگاه های 10 نفر کارکن و بیشتر کشور در زمینه «تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی» فعال هستند و کمترین تعداد کارگاه ها نیز در«تولید محصولات از توتون و تنباکو و سیگار» فعالیت دارند. همچنین بیشترین کارگاه های صـنعتی به ترتیب در استان های تهران (2.379 کارگاه)، اصفهان(1.725 کارگـاه) و خراسـان رضـوی (1.006 کارگـاه) قـرار دارنـد کـه در مجموع حدود 34.8 درصد کل کارگاههای صنعتی 10 نفر کارکن و بیش تر کشور را شامل می شود. تعداد شاغلان این بخش در سال 92 حدود یک میلیون و 270 هزار نفر بوده که نسبت به سال 91 حدود 6.1 درصد افزایش داشته است.
شاغلان «صنایع مواد غذایی و آشامیدنی» با تعداد 214.639 نفر، « صنایع تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی» با 174.262 نفر و « صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری و تریلر و نیم تریلر» با 131.512 نفر کارکن رتبه های اول تا سوم را در زمینه اشـتغال بـه خود اختصاص داده اند.
از مجموع 1.279.577 نفر شاغلان کارگاه های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتـر کشـور، تعـداد 402.768 نفـر کـارگران ساده، 391.942 نفر کارگران ماهر، 91.607 نفـر تکنسینها، 86.962 نفر مهندسین و 306.298 نفر شاغلان غیرتولیدی هستند.
کارگاههای صنعتی10 نفر کارکن و بیشتر در سـال 92 حدود 213.151 میلیارد ریـال به منظور جبران خدمات، به مزد و حقوق بگیران خود پرداخت کرده اند که نسبت به سال 91 حدود 35.9 درصد رشد داشته است.
در سال 1392، بیشترین رقم جبران خدمات کارگاه های صنعتی 10 نفر کـارکن و بـیشتـر بـا 353.934 میلیـارد ریـال متعلق به صنایع «تولید فلزات اساسی» و کمترین رقم جبران خدمات مربوط به «بازیافت» بوده است.
از مجموع 4.971.279 میلیارد ریال ارزش تولید این کارگاهها در کشور، استانهای خوزستان، اصفهان و تهران هر کدام به ترتیب با 759.268 ،774.876 و 745.556 میلیارد ریـال بیش ترین ارزش تولید را داشته اند که در مجموع حدود /45 9 درصد کـل ارزش تولید کشور را شامل می شود.
ارزش صادرات مستقیم کارگاه های صنعتی 10 نفر کارکن و بیش تر در سال 92 بالغ بر 22.429 میلیون دلار بوده اسـت کـه نسبت به سال 91 حدود 38.5 درصد افزایش نشان می دهد.
بیشترین ارزش صادرات مستقیم این بخش در سال 1392 توسط سه فعالیت صنعتی، «صنایع تولید مـواد و محصـولات شیمیایی» 9.835 میلیون دلار، « صنایع تولید زغال کک ـ پالایشگاههای نفت و سـوختهـای هسـتهای » 6646 میلیـون دلار و« تولید فلزات اساسی » 2045 میلیون دلار بوده است.
ارزش سرمایه گذاری در سال 1392 مبلغ 112.811 میلیارد ریال در کارگاه های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر سرمایه گذاری شده است کـه نسبت به سال 1391، رشد 21.2 درصدی را نشان می دهد.
در بین فعالیتهای مختلف، کارگاه های « تولید فلزات اساسی » ، « تولیدسایر محصولات کانی غیـر فلـزی » و « صـنایع مواد غذایی و آشامیدنی » به ترتیب با 13.490 ،15.869 ،39.656 میلیارد ریال بیشترین سرمایه گذاری را داشته اند.
خبرآنلاین