در دیدار اخیر دولتمردان دولت یازدهم با رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه ای بخش معدن را از ظرفیت‌های مهم کشور دانستند و فرمودند: بازار نفت که با یک اشاره قدرتها و به دنبال اقدامات عناصر خبیث منطقه، از صد به چهل دلار می‌رسد به هیچ وجه قابل اطمینان نبوده و باید به فکر جایگزین مناسب برای آن بود و بهترین جایگزین، بخش معدن است. سیدمحمدرضا مرتضوی در همین زمینه، رفتن به سمت تنوع بخشیدن به درآمدهای کشور چه از راه تولیدات کشاورزی و یا افزایش تولیدات معدنی را کاملا منطقی دانست و افزود: بخش معدن این استعداد را دارد زیرا ارزش افزوده آن می‌تواند بسیار بسیار بالا باشد مشروط بر اینکه دو شرط اصلی در این خصوص رعایت شود. به گفته وی، منطقی کردن و مدرن سازی برداشت‌ها به گونه‌ای که حداقل آسیب به معادن وارد شود و رعایت مراحل پس از برداشت و استفاده از تکنولوژی پیشرفته دو شرط اصلی برای افزایش درآمد معادن و وارد شدن آن به چرخه درآمدی کشور است.
معادن ایران
مرتضوی با اشاره به اینکه بیش از 4 درصد معادن جهان با بالغ بر 60 نوع ماده معدنی در کشور ایران قرار دارد، افزود: معادنی مانند سنگ آهن با بیش از 4 درصد از کل ذخایر جهان و مس با نزدیک به 5 درصد ذخایر، پتانسیل خوبی برای کشور هستند ضمن آنکه معادن ایران از نظر تنوع سنگ های تزیینی شرایطی کم نظیر دارد به طوری که معادن سرب و روی که اخیرا معدن مهدی آباد روی آن کار شده و در خاورمیانه مقام اول را دارد به همراه دیگر معادن کشور، پتانسیل های فراوانی برای اقتصاد به همراه دارند. دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با تاکید بر اینکه نیازمند تنوع دادن به درآمدهای نفتی کشور هستیم به این موضوع نیز اشاره کرد که تغییرات دائمی در تکنولوژی نیازهای جدید تعریف کرده و نیازهای قدیمی را کنار خواهد زد و در تنوع دادن به درآمدها این موضوع باید مدنظر قرار گیرد تا خسارتی متوجه کشور نشود.
وی با اشاره به اینکه اکنون برداشت از معادن ذغال سنگ اروپا کاهش یافته و در شهرهای آلمان نیز معادن ذغال سنگ برداشت نمی‌شوند که دلیل آن می تواند باصرفه نبودن و یا خطر برای محیط زیست باشد، تصریح کرد: بی توجهی به این موارد می‌تواند مشکل آفرین باشد. مرتضوی یکی از گرفتاری‌هایی که اجازه نداده درآمدهای بخش معدن تاثیرگذار باشد را خام فروشی ذکر و خاطرنشان کرد: سال های سال سنگ‌های تزیینی ایران به صورت خام از کشور خارج شده درحالی که در کشورهای اطراف برروی آن ارزش افزوده ایجاد کرده و به چندین برابر قیمت اولیه فروخته اند.
دولت تدبیر و امید یک رنسانس در تفکر ایرانی
رئیس هیات مدیره کانون صنایع غذایی ایران روی کار آمدن دولت اعتدال را یک رنسانس در تفکر ایرانی قلمداد کرد که استفاده بهینه از منابع خدادادی کشور را وجهه همت خود قرار داده، گفت: این تفکر باعث خواهد شد بتوان از درآمدهای بخش معدن در اقتصاد کشور بهره مند شد. وی با بیان آنکه برای بهره مندی از درآمدهای سرشار بخش معدن باید به سرعت دست به کار شده و با سرمایه گذاری‌های مکملی که در کنار استخراج انجام می دهیم زمینه فرآوری و رسیدن به محصول نهایی را فراهم می کنیم، تاکید کرد: اگر ظرف 5 سال آینده روی ایجاد ارزش افزوده مواد معدنی تمرکز کرده و زیرساخت های معدنی را فراهم کنیم به سرعت می توانیم جمع زیادی از نیروهای آماده به کار را مشغول کرده و به تولید درآمد بپردازیم. مرتضوی با تاکید بر رعایت منطق و برنامه ریزی در برداشت های معدنی که منجر به تولید محصولات حلقه نهایی در مواد معدنی شود، تصریح کرد: باید مدل برداشت ها را عوض کرد و از جدیدترین مدل ها استفاده کنیم تا میزان بهره و فایده افزایش یابد. دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به اینکه باید به سمت برداشت های بزرگ یعنی مدرن و پیشرفته حرکت کنیم، افزود: در آن صورت توصیه مقام معظم رهبری جنبه اجرایی به خود گرفته و می تواند منجر به بروز یک اتفاق بزرگ شود.
منافع دولت از معادن افزایش می‌یابد
وی با بیان آنکه شناسایی پهنه‌های معدنی و دریافت پروانه استخراج حقوقی برای دولت ایجاد می‌کند که فعالان این بخش ملزم به پرداخت آن هستند، خاطرنشان کرد: دولت از محل فعال کردن معادن و میزان برداشتی که انجام می دهد نیز حقوق خود را دریافت می کند بنابراین هرچه فعالیت در این بخش زیادتر شود به نفع دولت خواهد بود. مرتضوی دریافت مالیات از فعالان بخش معدن را یکی دیگر از راه های افزایش درآمد دولت از معادن برشمرد و گفت: ایجاد اشتغال در بخش معدن مقداری از مشکلات دولت در زمینه اشتغال را حل خواهد کرد ضمن آنکه وقتی تولید ناخالص داخلی کشور بهبود پیدا می‌کند، درآمد تولید ناخالص ملی نیز افزایش می یابد و در آن حالت نیز به دولت کمک می‌شود.
رئیس هیات مدیره کانون صنایع غذایی ایران فعالیت در بخش معدن را عامل ایجاد درآمدهای سرشار برای کشور خواند و تاکید کرد: در صورتی که درست رفتار شود و همان رفتارهایی که با نفت و گاز و غیره داشته ایم در بخش معادن پیش بگیریم، همان بهتر که معادن به همین وضع باقی بمانند. به گفته وی، اگر همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند با یک نگرش درست و صحیح معادن را تبدیل به دارایی و کنار آنها کارخانه‌های فرآوری ایجاد کنیم آن وقت است که درآمد معدن خواهد توانست جایگزین نفت شود. مرتضوی احداث کارخانجات فرآوری در مکان‌های بی‌ارتباط با معادن را آسیب این بخش برشمرد که موجب خواهد شد وضعیت کشور همین گونه بماند، افزود: اگر فولادسازی‌ها را در مکان های مناسب استقرار کنیم و سپس یک سیستم حمل بار مناسب مانند آنچه در کشورهای جهان وجود دارد و آنها از طریق راه آهن کالاهای خود را جابه‌جا می کنند در ایران ایجاد شود آنگاه می‌توان از منافع بهره‌مند شد.
این فعال صنعتی ایران با تاکید بر آنکه هر چیزی می تواند منجر به درآمد، سعادت و رفاه برای کشور شود، مشروط به آنکه برنامه ریزی صحیح تدوین شود، تصریح کرد: اگر درآمدهای نفتی را تبدیل به سرمایه گذاری‌های بلندمدت نکنیم و صرفه هزینه‌های جاری کنیم دچار نکبت درآمدهای نفتی خواهیم شد. به گفته وی، اگر مانند نروژ، فنلاند و دیگر کشورهای دارای درآمد نفتی که این درآمدها را برای نسل های بعد ذخیره سازی می کنند ما هم این چنین کنیم این امر منجر به سعادت و رفاه خواهد شد و این بستگی به رفتارها دارد.
گفتنی است: آمارها نشان می دهد میزان ذخایر معدنی شناسایی شده بالغ بر 57 تا 58 میلیارد تن است، که از این رقم 37 تا 38 میلیارد تن آن قطعی است. از سوی دیگر سالانه از حدود پنج هزار معدن فعال کشور 300 تا 400 میلیون تن مواد معدنی استخراج می شود که 68 نوع از این مواد درکشور شناسایی شده است . براساس پنجمین برنامه توسعه کشور (94- 1390) قرار است میزان استخراج مواد معدنی به رقم 570 میلیون تن برسد.
ایرنا