پس از توافق تاریخی بر سر برنامه صلح‌آمیز هسته‌‌ای ایران و متعاقبا برداشته شدن تحریم ها و اجرایی شدن «برجام» بیش از هر زمان دیگری لزوم شناسایی، بررسی و معرفی فرصت‌های تازه سرمایه‌گذاری در ایران و بحث و گفت‌وگو پیرامون فضای جدید همکاری‌های تجاری و مالی بین ایران، اروپا و سایر کشورهای جهان احساس می‌شود.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: به دنبال برگزاری موفقیت‌آمیز نخستین بیزنس فروم ایران و اروپا در فرانکفورت آلمان، این بار در تهران و در فضایی صمیمی‌تر فعالان عرصه تجارت و صنعت، نفت و پتروشیمی، حمل و نقل، فناوری اطلاعات و ارتباطات و پیشتازان نظام بانکی و مالی گرد هم می‌آیند تا ضمن بررسی فرصت‌های جدید فراهم آمده در دوره پساتحریم زمینه را برای نشست‌های متقابل خصوصی میان اشخاص و شرکت‌ها و موسسات مالی اروپایی و همتاهای ایرانی آنها نیز مهیا شود.
علی دیواندری با اشاره به برگزاری دومین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا اظهار کرد: دومین همایش تجاری و بانکی ایران– اروپا برای تقویت ارتباط بین بانک‌های داخلی و بانک‌های خارجی برگزار خواهد شد و 60 میهمان خارجی از کشورهای فرانسه، انگلیس و ایتالیا و در راس آنها از آلمان حضور خواهند داشت. این همایش با حضور مدیران ارشد اقتصادی از 15تا 17اسفند 94 در هتل اسپیناس برگزار خواهد شد. وی افزود: نخستین همایش تجاری و بانکی ایران و امریکا آبان ماه در فرانکفورت آلمان برگزار شد که سالانه یک تا دو همایش بانکی در این شهر برگزار می‌شود که ایران نیز پس از سال‌ها برای نخستین بار در همایش فرانکفورت با حضور ولی‌الله سیف، رییس بانک مرکزی شرکت کرد.
دیواندری خاطرنشان کرد: همچنین وزارتخانه‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری خارجی مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نفت، وزارت راه و شهرسازی و وزارت نیرو نیز در این همایش حضور جدی خواهند داشت.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی با بیان اینکه در ترکیب میهمانان خارجی دو مدیرعامل بانک آلمان و مسوولان نظارت بانکی آلمان (بافین) حضور دارند، گفت: برای آماده شدن بانک‌های داخلی با مقررات جدید بانکی در سطح دنیا نیازمند ارتباطات وسیع‌تر با این کشورها و نیز شرکت‌های مشاوره‌یی آنها هستیم که به غیر از مدیران عامل بانک‌ها مدیران مرتبط با IT و خدمات از وزارتخانه‌های مهم نیز در این همایش حضور دارند.
وی افزود: البته ارتباطات ما از گذشته با کشورهای آلمان، ایتالیا و فرانسه در حوزه بانکی و تجاری بسیار خوب بوده به ویژه در ایتالیا بانک‌های ما شعبه دارند و در آلمان نیز دارای بانک مستقل تجاری هستیم که بیش از 4 دهه از عمر آن می‌گذرد و بانک‌های بزرگ ایران در شهرهای مهم آلمان و فرانسه شعبه دارند و از خطوط اعتباری و رابطه کارگزاری آنها برای بیزینس استفاده شده است.
دیواندری خاطرنشان کرد: البته برای بازسازی روابط با بانک‌های اروپایی نیازمند کار بیشتر هستیم و این همایش می‌تواند به بهبود روابط کمک کند.
وی خاطرنشان کرد: در روز اول همایش رییس کل بانک مرکزی و 5 وزیر سخنرانی خواهند داشت و میزگردهای تخصصی برگزار خواهد شد و روز دوم و سوم نیز سخنرانی‌های معاون وزیر امور خارجه دو مدیرعامل بانک بزرگ آلمانی و کارگاه‌های آموزشی تامین مالی صادرات را برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
تغییر نگاه بانک‌ها
دیواندری با اشاره به محدودیت‌هایی که بانک‌های ایران در همکاری با بانک‌های جهان در دوره تحریم داشتند، گفت: در دوره تحریم، بانک‌های ایران عمدتا با بانک‌های شرق جهان ازجمله بانک‌های چین، روسیه، ترکیه و هند ارتباط داشتند اما حالا در دوره پسا تحریم و اجرای برجام، فرصت دوباره‌یی ایجاد شده و بانک‌ها با محدودیت در انتخاب شرکای تجاری و بانکی مواجه نیستند و برای حضور در فضای بین‌المللی با بانک‌های معتبر در کشورهای مختلف جهان بدون محدودیت کار خواهند کرد.
آیین نامه پولشویی منتظر تایید
دیواندری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به فاصله 10ساله بانک‌های ایران با بانک‌های خارجی آیا به لحاظ رتبه‌بندی درحال حاضر امکان کار کردن با بانک‌های درجه یک دنیا وجود دارد یا باید با بانک‌های درجه سه کار کرد، گفت: هر چند تحریم‌ها برای ارتباطات با بانک‌های خارجی وقفه ایجاد کرد و همین توقف ما را از مقررات جدید دنیا دور کرد اما باید با رویکردی جدید تغییر قواعد و نیازمندی‌ها را بررسی کرده تا بتوانیم تسلط لازم را برای افزایش ارتباطات داشته باشیم.
وی افزود: البته به اعتقاد من راه بسته نیست و می‌توان روابط بانکی را مجدد برقرار کرد. هر چند در زمینه مباحثی مانند: KYC و KYCC تغییراتی ایجاد شده و نیز مسائل مربوط به پولشویی و تامین مالی باید مورد توجه بانک‌های ما قرار گیرد طبیعتا بانک‌هایی که از قبل و زودتر در این زمینه‌ها فعالیت‌های خود را آغاز کردند، آمادگی بیشتری خواهند داشت.
وی افزود: متاسفانه رسانه‌ها در غرب فضای اقتصادی ایران را بسیار بد توصیف کرده‌اند و تحریم‌های پی در پی و انتشار اخبار منفی اثرگذار بوده و تمامی اینها نیازمند گذشت زمان برای ترمیم است. وی گفت: این درحالی است زمانی که هیات‌های مختلف بانکی و تجاری به ایران سفر می‌کنند، دچار شوک می‌شوند و شرایط موجود را با اخبار منفی که شنیده‌اند، مقایسه می‌کنند. مسلما برگزاری همایش‌های گوناگون بانکی با کشورهای اروپایی و سایر کشورها می‌تواند برای بهبود وضعیت موجود موثر باشد.
وی ادامه داد: بانک‌های جهان به دنبال آن هستند که از سال 2018 توصیه‌های بازل 3 را اجرایی کنند و بانک‌های ایران نیز باید به تدریج با استانداردسازی شاخص‌ها و عملکردها فاصله خود را با بانک‌های جهان کاهش دهند.
دیواندری در پاسخ به سوال دیگری در مورد مسترکارت و ویزاکارت گفت: این موسسات مستقل بوده و می‌توان با امضای قراردادی با آنها ارتباط گرفت البته در گذشته بانک‌های ما از طریق بانک‌های واسط با این موسسات در ارتباط بودند و اخیرا یکی از شرکت‌های ژاپنی و نیز یک شرکت چینی برای کارت‌های اعتباری خود و ارتباط با ایران اعلام آمادگی کرده‌اند که برای شروع فرصت خوبی است اما آنها بازار وسیعی ندارند. وی افزود: باید بتوانیم به سیستم‌های فراگیر در دنیا متصل شده و روابط خود را گسترش دهیم. این گردهمایی(دومین همایش پولی و بانکی ایران و اروپا) فرصت خوبی است تا زمینه همکاری‌ها فراهم شود زیرا در این گردهمایی از مسوولان مختلف بانکداری، خدمات پرداخت و مقامات نظارتی بانک‌ها حضور خواهند داشت. رییس پژوهشکده پولی و بانکی در مورد پولشویی گفت: قوانین مبارزه با پولشویی در کشور تصویب و ابلاغ شده البته مبارزه با پولشویی بسیار دشوار است و ما ساختار فراگیری که بتوانیم ارتباطات مشکوک را شناسایی کنیم، نداریم و این کار بسیار تخصصی است و نیازمند این است تا افراد زیادی آموزش ببینند.
وی گفت: مبارزه با پولشویی عزمی جدی را می‌طلبد تا بتوانیم جریان سالم اقتصادی را تقویت کنیم. در دنیا هم بحث‌های مبارزه با پولشویی و تامین مبارزه با تروریسم به روز و مهم است و ما هم امیدواریم شورای نگهبان با آیین‌نامه‌یی که در این خصوص داده‌ایم، موافقت کند. البته موضوع پولشویی با یک آیین‌نامه نهایی نخواهد شد.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی در مورد ادغام بانک‌ها گفت: مهم نیست که چه بانکی کوچک یا بزرگ است مهم ترازنامه بانکی و کفایت سرمایه و ریسک سرمایه‌گذاری است. ممکن است بانک کوچکی در ایران باشد که برای سرمایه‌گذاری اروپایی‌ها جذابیت بیشتری داشته باشد پس کوچکی و بزرگی اهمیتی ندارد و نسبت‌های فنی در بانک‌ها حائز اهمیت است.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه یکی از مشکلات بانک‌ها برای ارتباط با بانک‌های جهانی موضوع پولشویی است و اخیرا نیز یکی از مقامات انتظامی عنوان کرده که طی 20سال اخیر یک قاچاقچی مواد مخدر 20 هزار میلیارد تومان گردش مالی در بانک‌ها داشته است برای مبارزه با این موضوعات چه برنامه‌یی وجود دارد، تصریح کرد: قانون مبارزه با پولشویی در این زمینه اقدامات خوبی دارد و خوشبختانه جایگاه آن در بانک مرکزی و ساختارهای وزارت اقتصاد ایجاد شده و همین عامل موجب شده تا موارد مشکوک گزارش شود. البته کار فراگیر نیاز است و با یک آیین‌نامه مشکل حل نخواهد شد.
وی در پایان گفت: در ایران یک ساختار فراگیر داریم که در آن روزانه میلیون‌ها تراکنش مالی انجام می‌شود و ارتباط بین بانک‌ها به نرم‌افزار قدرتمند و هوشمند برای شناسایی نیاز دارد که باید طراحی شده و در این بین عزم جدی مسوولان مشاهده می‌شود تا موارد مشکوک را گزارش کنند. هر چه بتوانیم در کشور جریان سالم اقتصادی را تقویت کنیم به نفع کشور است و برای دنیا نیز این موضوع بسیار مهم تلقی می‌شود.
تعادل