گزارش با معرفی صندوق و چگونگی فعالیت آن آغاز شده و سپس به معرفی هیأت امنا و هیأت‌مدیره صندوق پرداخته است.
در خلال گزارش، فیش حقوقی یک فرهنگی هم منتشر شده که هر ماه سهم صندوق ذخیره فرهنگیان از درآمد وی بابت حق عضویت کسر شده تا احساسات فرهنگیان جریحه‌دار شود.
در پایان گزارش هم با طرح چند نکته، به سناریو تحت‌تأثیر قراردادن فرهنگیان به صورت ویژه پرداخته شده است.
سؤال‌هایی مانند «- چرا بانک سرمایه حامی مالی و پشتیبان فرهنگیان نشد و چرا این بانک به سرمایه‌داران بزرگ وام‌های کلان پرداخت کرد و آنها نتوانستند این وام‌ها را بازپس دهند؟
به گفته مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان، سه هزارو ٢٨٥میلیارد تومان از پول بانک سرمایه فقط در دست پنج نفر است که آنها این پول‌ها را پس نمی‌دهند. چرا همین مقدار وامی که به این پنج نفر داده شد، به صورت خرد به فرهنگیان اعطا نشد تا قسمتی از مشکلات معیشتی خود را مرتفع کنند؟
با یک حساب سرانگشتی، اگر همین مقدار وامی را که به پنج نفر داده‌اند، به ٨٠٠ هزار عضو صندوق ذخیره پرداخت می‌کردند، به هر فرهنگی بیش از چهار میلیون تومان می‌رسید.
متأسفانه دراین‌بین تعدادی از مدیران و مسئولانی که در رأس امروز این بانک و صندوق ذخیره فرهنگیان بودند و هستند، نتوانستند از تاراج اموال فرهنگیان جلوگیری کنند و نه‌فقط این هلدینگ کمک‌حال فرهنگیان نشده، بلکه به آینه‌ای برای افسوس‌خوردن تبدیل شده است.
مردم و فرهنگیان می‌دانند و می‌توانند درباره وضعیت فعلی صندوق ذخیره فرهنگیان و شرکت‌های تابعه، پول‌هایی که از حساب آنها کسر می‌شود و همچنین وضعیت معیشتی و رفاه خود، تصمیم‌گیری کنند».
با انتشار این گزارش، مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان توضیحاتی را خطاب به این خبرگزاری بر خروجی سایت خود قرار داده که در جمله آغازین آن می‌خواهد: «به این تهاجم ناجوانمردانه خاتمه دهید». جوابیه مزبور که از سوی مرکز مطالعات و پژوهش‌های اقتصادی مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان تهیه شده، به این شرح است:
هرچه به پایان دوره قانونی دولت اول تدبیر و امید نزدیک می‌شویم به طور طبیعی فشارهای سیاسی و انتقادهای تندوتیز رقبا بیشتروبیشتر می‌شود. اگرچه این در میدان رقابت سیاسی جناح‌ها و گروه‌ها امری طبیعی است لذا با توجه به فرموده مقام معظم رهبری که، اقتصاد اولویت اول کشور است، پس سینه‌چاکان و دلسوزان ظاهری و باطنی حق و حقوق فرهنگیان از هر دو جریان سیاسی، به خاطر رضای خداوند متعال و تعالی آینده کشور و فرزندان این مرزوبوم، اقتصاد جامعه شریف معلمان را فدای پیروزی‌های کوتاه‌مدت سیاسی خود ننماییم.
باری. سخن بسیار است و فضا مملو از گفته‌های صحیح و ناصحیح. باران تحلیل‌ها و اخبارهای واقعی و ساختگی، حق و ناحق چنان در هم آمیخته است که حتی جامعه شریف‌ترین و عزیزترین و محق‌ترین افراد کشور که همانا معلمان می‌باشند را نیز هدف تازیانه‌های ناجوانمردانه و غیراسلامی خود قرار داده است.
برادران و خواهران عزیز؛ خبرنگاران، تحلیلگران و سیاست‌ورزان محترم
اموال و دارایی صندوق ذخیره فرهنگیان را که نشانه رفته‌اند متعلق به معلمان سابق شما و معلمین فعلی فرزندان شماست. خطاب به آنان باید گفت کار از نقد منصفانه و حتی غیرمنصفانه گذشته است. روزانه و لحظه‌به‌لحظه بخشی از این اموال را در مرداب سیاسی دفن نفرمایند. اگر لااقل آزاده هستند این گزارش را مطالعه نموده و به دور از هیاهوی سیاسی و رسانه‌ای رفع ابهامات خود را از مدیران کشور مطالبه نمایند.
صندوق ذخیره فرهنگیان
نهادی که ٢١ سال پیش براساس قانون برنامه دوم توسعه جهت ارتقای معیشتی فرهنگیان خصوصا پس از بازنشستگی با هدف و مأموریت تولید ثروت بر مبنای ثروت حلال ایجاد گردید. این نهاد روزبه‌روز بزرگ و بزرگ‌تر شد و هر دوره عملکرد متفاوتی از خود برجای گذاشت. اما اینک در دهه سوم فعالیت خود، به روایت آمار و شاخص‌های اقتصادی یکی از بهترین و سودآورترین بنگاه‌های اقتصادی کشور است. صندوق ذخیره فرهنگیان با میانگین نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری بالای ٣٠ درصد در ٢١ سال گذشته در طول سال‌هایی که اقتصاد ابدا اولویت اول کشور که نه، اساسا در اولویت نبود... به ارزش‌آفرینی برای باشگاه عظیم اعضاء همت گماشت و مطلوبیت آفرید.
فرهنگیان عزیز
شما به‌عنوان صاحبان اصلی صندوق می‌بایست و باید بدانید هر آنچه پیش‌تر از شما دریغ می‌شد.
استادان عزیز:
آیا می‌دانید قبل از دولت تدبیر و امید که به لطف خداوند و تدبیر مقام معظم رهبری همت به اصلاح اقتصاد و معیشت ملت ورزیده است، دارایی شما در صندوق چه بوده و چگونه اداره می‌شده است؟
آیا می‌دانید در این سه سال به خواست و اصرار وزیر محترم چه اتفاقاتی در فرایند تولید ثروت و افزایش سودآوری و ارزش‌آفرینی برای دارایی شما ایجاد شده است؟
آیا می‌دانید شفاف‌سازی فرایند‌های مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان قبل و بعد از این دوره چگونه بوده است؟
از سؤال آخر به حکم وظیفه پاسخ را از کارگزاران خویش در مرکز مطالعات و پژوهش‌های اقتصادی به صورت کاملا مستند دریافت فرمایید.
جواب
3 - در طول مدیریت مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان در دولت قبل، حداقل در دو سال آخر، در فرایند اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی تنها یک مصاحبه محدود آن هم با حضور و مدیریت روابط‌عمومی وقت به صورت کاملا مختصر انجام پذیرفته است. منصفانه است بدانیم تنها در یک سال گذشته مدیرعامل محترم فعلی و دیگر مدیران ارشد، بیش از ١٥٠ مصاحبه، کنفرانس مطبوعاتی، حضور در استان‌ها و شهرستان‌ها به صورت مستقیم این فرایند را به انجام رسانیده‌اند. صندوقی که به دالان تاریک وزارت آموزش‌وپرورش معروف شده بود، به گونه‌ای که حتی مدیران کل استان‌ها از کم و کیف فعالیت‌های آن اطلاع چندانی نداشته‌اند؛ اکنون به لطف خداوند و در پی پروژه شفاف‌سازی، مورد بحث، نقد و بررسی کلیه صاحبان سهام، ارباب جراید و رسانه‌های دیداری و شنیداری است. اگرچه باید پذیرفت پروژه آگاه‌سازی همانند دیگر پروژه‌ها برای ثمر نهایی، نیاز به زمان دارد و ان‌شاءالله این آگاه‌سازی که در سه سال گذشته شروع شده، با قدرت بیشتری ادامه خواهد یافت.
2 - دارایی صندوق شما عزیزان، در ابتدای دولت تدبیر و امید، اندکی بیش از سه‌هزارو ٢٠٠ میلیارد تومان ثبت شده بود که ماحصل ١٧ سال فعالیت این مؤسسه به حساب می‌آمد. اما تنها در این سه سال از محل سودآوری، وصول مطالبات و مهم‌تر از همه شفاف‌سازی و ثبت دارایی‌های اعضا در صورت‌های مالی این مؤسسه به بیش از هفت‌هزارو ٧٠٠ میلیارد تومان افزایش یافته است. یعنی تنها در طول سه سال، آن هم در رکود شدید اقتصادی، دارایی‌های صندوق ذخیره ٢٤٠ درصد نسبت به ١٧ سال قبل از آن افزایش یافته است.
اگرچه با احتساب ارزش پروژه‌های جدید جاری خصوصا در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی این دارایی‌ها بالغ بر ١٠هزارو ٩٠٠ میلیارد تومان خواهد شد که ان‌شاءالله در صورت‌های مالی جدید تلفیق می‌شود.
بیشترین پرداختی به هر فرهنگی عزیز عضو صندوق در زمان بازنشستگی در سال ٩١ در بهترین حالت و با بالاترین سهم عضویت و سنوات، حدود ١١ میلیون تومان بوده است و میانگین آن کمتر از چهار میلیون تومان. ولی این عدد هم‌اکنون در بیشترین پرداختی با احتساب سود سال ٩٤ بالغ بر ٢٥ میلیون تومان و میانگین آن بالغ بر هشت میلیون تومان شده است. با نگاهی به صورت وضعیت خویش می‌توانید افزایش دارایی‌های خود را در این سه سال در مقایسه با سال ٩١ بررسی فرمایید.
مهم‌تر از همه اینکه در ابتدای دوره در سال ٩٢، با اصلاح اساسنامه، محاسبه ارزش روز دارایی‌ها و ارائه سهم مالکانه به اعضا در قالب واحدهای سرمایه‌گذاری تصویب شد که بخشی از آن انجام شده و ادامه آن در حال انجام است. در اولین قدم در صورت موافقت بانک مرکزی، سهام بانک سرمایه و بیمه معلم به نام اعضا در قالب شرکت‌های مدیریت دارایی‌ها (که مدیریت آن بر عهده خود اعضا خواهد بود) در دستور کار هیأت‌مدیره محترم قرار گرفت و نهایتا با تصویب مشروط به موافقت نهاد ناظر پولی و بانکی توسط هیأت‌مدیره، در هفته گذشته، به‌زودی اجرای آن آغاز خواهد شد و سپس دیگر دارایی‌ها نیز با همین فرایند به صاحبان اصلی آنها یعنی شما معلمان عزیز منتقل می‌شود. منصفانه این است که بگوییم؛ جناب آقای دکتر فانی تنها وزیری است که این اقدام شجاعانه را طراحی کرده و با عنایت به اینکه می‌دانند اختیاراتشان کاهش خواهد یافت، عدالت اسلامی-اقتصادی را بر دیگر مسائل ارجح دانسته‌اند.
اصرار مکرر در شرایط بحران پولی و اقتصادی کشور بر خدمات رفاهی و البته سوابق دیرینه وی در شناخت معلم و عناصر مختلف آموزش‌وپرورش است که مقام معظم رهبری در دیدار با فرهنگیان فرمودند «ایشان از لحاظ سلامت فکری و سلامت عملی مورد قبول هستند و از فرصت حضور ایشان استفاده نمایید».
نکته مهم دیگر اینکه سود تقسیمی طی سه سال گذشته بیش از ٢,٣٠٠ میلیارد تومان بوده که معادل ٥٠ درصد بیش از کل سود تقسیمی ١٧ سال قبل از آن (یعنی بالغ بر ١٥٠٠هزارو ٥٠٠ میلیارد تومان) است.
این در حالی است که هیچ مدیریت سودی موردتأیید مدیرعامل و هیأت‌مدیره نبوده وگرنه تنها با یک معامله درون‌گروهی در پتروشیمی‌ها این عدد می‌توانست تا چندین برابر افزایش یابد.
و اما مهم‌ترین و اصلی‌ترین فعالیت مؤسسه که تضمین سودآوری آن به گواه کارشناسان، ٤٠ سال برآورد شده است اینکه، مؤسسه صندوق با چندین‌برابرکردن پروژه‌های نفتی و سرمایه‌گذاری‌های عظیم در نفت، گاز و پتروشیمی، آینده‌ای بسیار روشن در فراروی این مجموعه قرار داده است.
در حوزه خدمات رفاهی، علاوه بر خدمات شرکت اقتصاد و رفاه در زمینه‌های مختلف و البته معدود، تأسیس بانک بزرگ قرض‌الحسنه فرهنگیان با کمک نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی که یک‌فوریت آن به تصویب رسیده است، گامی بزرگ، جهت حل مشکل اعتباری و مالی فرهنگیان عزیز به صورت قرض‌الحسنه برداشته خواهد شد و خروج صحیح از بانکداری تجاری که هیچ منفعتی برای اعضا نداشته، ندارد و نخواهد داشت، انجام خواهد شد و منابع آن با تجمیع دیگر منابع مالی فرهنگیان و استفاده صحیح از رسوب منابع، مطابق با دستورالعمل بانک‌های قرض‌الحسنه (که راه هرگونه تخلف را مسدود می‌کند) از راهبردهای پروژه ذکر شده است.
جواب سؤال
1 - و اما در مدیریت مؤسسه در دولت سابق؛ اگرچه خداوند بزرگ گواه است که اعلام دیرهنگام تخلفات و قصورات صورت‌گرفته صرفا جهت حفظ منافع اعضا و عدم تشویش این قشر عزیز بوده است، لیکن شرایط امروز به‌گونه‌ای رقم خورد که اشاره به برخی از آنها خالی از لطف نخواهد بود.
به‌هم‌ریختگی و عدم تمرکز دارایی‌های اعضا، معاملات پرابهام (بدون درنظرگرفتن آیین‌نامه‌های موجود معاملاتی وقت) یکی از معضلات اصلی بود که مجموعه مدیریت را سه سال درگیر حل آن کرد و الحمدلله بخش قابل‌توجهی با کمک نهادهای نظارتی و قضائی و مقامات کشوری به سرانجام رسیده است. از آن جمله خرید ساختمان گران‌قیمت ٧٨میلیاردتومانی طی یک هفته پایانی مدیریت قبل در یکی از شرکت‌های تابعه که ارزش کل آن شرکت از پنج میلیارد تومان تجاوز نمی‌کرد بر مبنای هر مترمربع ٢٣ میلیون تومان، می‌توان نام برد. درحالی‌که مؤسسه و شرکت‌های تابعه نه‌تنها به ساختمان نیاز نداشته‌اند بلکه بخشی از ساختمان‌های خریداری‌شده قبل از آن نیز بلااستفاده مانده بود.
اعطای وام‌های کلان بدون ضمانت مکفی به افراد خاص در بانک مرتبط با مجموعه؛ خلاف قانون و دستورالعمل‌های بانک مرکزی در دولت قبل، از آن جمله است که حل آن همچنان مجموعه را درگیر نموده و البته به یاری خداوند و کمک‌های بی‌دریغ نهادهای ناظر و مسئول، این مهم در حال انجام است.
زیان انباشته سنگین در بیمه معلم که ناشی از بی‌تدبیری و پرداخت‌های خارج از عرف منابع مالی بیمه به افراد خاص و بیمه‌های بدون پشتوانه می‌بود نیز میراث دولت قبل بود. اینک پس از سه سال، ضمن پوشش کامل زیان انباشته، بیمه معلم سودآور و عنوان دومین بیمه برتر کشور را در اختیار دارد.
قراردادهای عجیب‌وغریب با اشخاص حقیقی، در حوزه ساختمان، بدون پشتوانه مالی صرفا بر مبنای دارایی صندوق و همچنین استخدام برخی افراد در قالب نیروی رسمی با قرارداد ٣٠ساله در مؤسسه و شرکت‌های تابعه نیز از جمله قصورات صورت‌گرفته به شمار می‌آمد. بازگشت بخشی از دارایی‌های ساختمانی معلم که طی همین قراردادها چندصد میلیارد تومان آن بی‌هیچ دلیل موجهی در اختیار افراد خاص قرار گرفته بود نیز ازجمله فعالیت‌های هنرمندانه مدیریت و البته کمک‌های بی‌دریغ مقام عالی وزارت بود که خوشبختانه به مؤسسه صندوق ذخیره عودت گردید.
از این دست تخلفات بسیار است و نهادهای ناظر هوشیار. لذا به همین اندازه قناعت کرده و در پایان اعلام می‌نماییم به‌حاشیه‌کشاندن چنین بنگاهی، اگرچه منافع سیاسی برخی افراد و گروه‌ها را ممکن است تأمین کند اما، خطرات و خسارت‌های جبران‌ناپذیری بر دارایی معلمان عزیز خواهد داشت، که علاوه بر پاسخ‌گویی در دیار باقی، قطعا با پیگیری و اشراف نهادهای مسئول و شناسایی ریشه‌ها و شبکه‌های فساد اقتصادی و سیاسی در محاکم جمهوری اسلامی نیز نیازمند پاسخ است و آخر اینکه به رسم انصاف مراتب تشکر خالصانه مدیران و کارشناسان مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان از رسانه ملی که در این مدت، نقد منصفانه را در دستور کار خویش قرار دادند، اعلام می‌شود.
شرق