وجود منابع کافی انرژی و مواد اولیه در داخل و بازارهای مناسب در کشورهای مجاور، نیازهای اولیه برای رشد و پویایی این صنعت را فراهم می‌کند. از طرف دیگر سابقه فرهنگی ایران در تولید کاشی با طرح‌های زیبا و چشم‌نواز باعث به‌وجود آمدن زمینه فرهنگی تولید کاشی نیز شده است.
زیبایی کاشی در طرح و نقوش روی آن نهفته است و سابقه فرهنگی موجود می‌تواند به قابلیت محوری تبدیل شود، ولی در چند سال اخیر به دلیل رکود حاکم بر بازار مسکن و مشکلات بانکی موجود در صادرات شرکت‌ها و کاهش تعرفه‌های واردات کاشی و سرامیک از 90به 55 باعث تاثیر منفی قابل توجهی در صنعت کاشی و سرامیک شده است.
در مجموع 10شرکت تولیدکننده کاشی و سرامیک در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده است که این شرکت‌ها در حدود 12درصد کل تولیدات کاشی کشور را یه خود تخصیص داده‌اند.
| نقاط قوت صنعت |
نقاط ضعف صنعت
|
|
بومی بودن صنعت کاشی و سرامیک
|
عدم تناسب حجم سرمایه‌گذاری با نیاز
|
|
منابع و مواد اولیه
|
کمبود نیروی متخصص و هزینه بالای انرژی
|
|
انعطاف‌پذیری صنعت کاشی و سرامیک
|
عدم تنوع محصولات
|
|
نقش ذوق و هنر در صنعت کاشی و سرامیک
|
عدم تکمیل حلقه‌های صنعتی
|
همانطوری که در نمودار بالا مشاهده می‌شود به علت رکود حاکم بر بازار مسکن و مشکلات صادرات روند‌های تولید کاشی و سرامیک از سال 89 تا 94 که مورد بررسی قرار گرفته در کشور روند نزولی داشته است.
همانطوری که در جدول بالا مشاهده می‌شود قاره آسیا و در راس آن کشور چین بزرگترین تولید کننده کاشی و سرامیک در دنیا است که یکی از علل این حجم تولید در آسیا می‌توان به وجود استاندارهای محیط زیستی در آمریکا و اروپا اشاره کرد.
از منظر صادرات چین در رتبه نخست قرار دارد و ایران جایگاه 4 در میان کشورهای صادرکننده کاشی و سرامیک دارد که جایگاه مناسب‌تری نسبت به تولید و مصرف در جهان را کسب کرده است، اما نسبت به سال2013 با کاهش 4.4درصدی مواجه شده است. لازم به ذکر است متوسط قیمت صادرات هرمتر مربع کاشی و سرامیک ایران 3.3 یورو بوده است که نسبت به سایر کشور‌ها بسیار پایین است که دلیل عمده ان را ضعف در سیستم صادرات کشور دانست.
|
نام کشور
|
ارزش صادرات(دلار)
|
مقدار صادرات(متر مربع)
|
ارزش هر متر مربع(دلار)
|
درصد از کل
|
|
عراق
|
320490631
|
86462540
|
3.7
|
76%
|
|
افغانستان
|
33519831
|
8287604
|
4.0
|
8%
|
|
پاکستان
|
19218508
|
5690071
|
3.4
|
5%
|
|
ترکمنستان
|
14466918
|
3556394
|
4.1
|
3%
|
|
گرجستان
|
11428646
|
3239025
|
3.5
|
3%
|
|
امارات متحده
|
4623247
|
625732
|
7.4
|
1%
|
|
تاجیکستان
|
4052504
|
902481
|
4.5
|
1%
|
|
ارمنستان
|
3180360
|
839887
|
3.8
|
1%
|
|
ازبکستان
|
2831360
|
696425
|
4.1
|
1%
|
|
آذربایجان
|
2534475
|
807353
|
3.1
|
1%
|
|
سایر
|
5096146
|
1267486
|
4.0
|
1%
|
|
جمع
|
421442626
|
112374998
|
4.1
|
100%
|
اکنون بازارهای صادراتی ما کشورهایی هستند که برای بازگشت پول به مبادلات بین‌المللی بانکی نیاز نباشد که شامل کشورهای ارمنستان، آذربایجان افغانستان و عراق می‌شوند.
نظر کارشناسی
در حال حاضر بیش از 130کارخانه با ظرفیت 700میلیون متر مربع در کشور وجود دارد که در حال حاضر با 50 درصد ظرفیت خود کار می‌کنند.
همانطور که در بالا اشاره شد؛ از مهمترین مشکلات این صنعت رکود در ساخت و ساز و تعدد کارخانه‌های تولیدکننده کاشی و سرامیک است که این امر باعث عدم تعادل عرضه و تقاضا شده است. علاوه بر این بهره بانکی بالا نیز سبب شده که قیمت تمام شده شرکت‌ها افزایش پیدا کند و توان رقابتی را در بازارهای صادراتی کاهش دهد. این در حالی است که عدم جابه‌جایی پول و روابط بین‌المللی بانکی نیز سبب شده که امروز در صنعت کاشی و سرامیک در وضعیت بد صادراتی قرار گیرد. اکنون بازارهای صادراتی ما کشورهایی هستند که برای بازگشت پول به مبادلات بین‌المللی بانکی نیاز نباشد که شامل کشورهای ارمنستان، آذربایجان افغانستان و عراق می‌شوند که اگر روابط بانکی ما با دنیا دوباره برقرار شود و بخش بازاریابی خارجی بتوانند راه را برای حضور در بازارهای هدف باز کنند می‌توانیم از این رکود عبور کنیم. عمدتاً تیراژ تولید واحدهای داخلی در مقایسه با رقبای خارجی بسیار پایین است. با توجه به هزینه‌های ثابت برای هر واحد تولیدی، این امر باعث افزایش هزینه‌های تولید خواهد شد و در نتیجه قیمت تمام شده محصولات داخلی افزایش خواهد یافت. نکته دیگر اینکه پایین بودن تیراژ تولید در واحدهای داخلی، باعث می‌شود تنوع تولیدات از نظر قیمت کم شود.
درصدی از تولیدات صنعت کاشی و سرامیک کشور صادر می‌شود. قیمت فروش اکثر کاشی‌های صادر شده بجز کاشی گرانیتی، برابر قیمت تمام شده آنها است و سودی را عاید تولیدکنندگان نمی‌کند و شرکت‌ها از دید مصالح بلندمدت خود و نه براساس سود حسابداری اقدام به صادرات می کنند. برای حل مشکلات این صنعت باید اقدامات جدی تری از سوی شرکت‌ها صورت گیرد، شرکت‌ها باید مدیریت بیشتری بر هزینه‌های تولید خود داشته باشند و با ایجاد تنوع در محصولات و استفاده از گشایش‌های صورت گرفته در اقتصاد کشور سعی در پیدا کردن مقاصد صادرات جدید کنند.
ایلنا