در حال حاضر بسیاری از مواد اولیه شیمیایی موردنیاز صنایع مختلف به‌صورت گسترده به کشور وارد می‌شوند درصورتی که تولیدکنندگان با کیفیتی در کشور وجود دارند که با رفع موانع موجود قادر هستند نیاز داخل را در سطح گسترده و با کیفیت مناسب برطرف کنند. معادن یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان مواد شیمیایی هستند که توسعه اقتصادی و بهبود کیفیت محصول فرآوری شده آنها با به‌کارگیری مواد شیمیایی با کیفیت گره خورده است. صنایع فرآوری مواد معدنی و صنعت شیمیایی هر دو نقش بسزایی در رشد ارزش افزوده کشور دارند و با حمایت از یکدیگر می‌توانند زمینه‌ساز رشد و رونق تولید شوند. علی شیگانی، رئیس هیات‌‌مدیره «اصفهان کو پلیمر» به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان کلکتور و کف‌ساز پیرامون توانمندی‌های داخلی این صنعت و موانع توسعه آن گفت‌وگو کرده است که مشروح آن در پی می‌آید.
مصرف و کاربرد صنایع شیمیایی در معدنکاری چگونه است؟
خوشبختانه هم‌اکنون صنعت شیمیایی با کمک تحقیقات پژوهشگران و مهندسان این صنعت آن‌قدر گسترش‌یافته که دیگر به‌کارگیری عنوان صنایع شیمیایی برای آن معقول به نظر نمی‌رسد و باید با عنوان‌های تخصصی، صنعت شیمیایی را تفکیک کرد. به‌طور مثال تولید کلکتور و کف‌ساز خود یک صنعت تخصصی و پیچیده است که نزدیک به سه دهه در ایران روی آن کار مطالعاتی و تولیدی صورت گرفته است. کلکتورها و کف‌سازها محصولاتی هستند که باهدف جداسازی و خالص‌سازی کانی‌های متفاوت تولید می‌شوند. به‌طور مثال برخی از آنها کف‌ساز مناسب در فلوتاسیون کانی‌های سولفیدی است که انتخاب‌پذیری خوبی دارد و در معادن سنگ‌آهن، مس و سرب و روی مصرف می‌شود یا از «دیرول» به‌عنوان یک کلکتور- کف‌ساز قوی برای فسفر زدایی از کانی‌های آهن استفاده می‌شود. همچنین محصولات تخصصی دیگری که بیشتر آنها در ایران تولید می‌شوند و تولید آنها بر محور تحقیق و توسعه و سرمایه‌گذاری قابل‌توجه بخش خصوصی روی تحقیقات کاربردی روی مواد بر اساس نیاز مشتری استوار است.
کدام معادن در ایران مشتری این نوع محصولات هستند؟
«کلکتور- کف‌سازها» در بخش فرآوری معادن مصرف می‌شوند و تقریبا تمام معادن در بخش فرآوری مصرف‌کننده این نوع محصولات هستند ازجمله معادن سنگ‌آهن، مس، سرب و روی، آپاتیت، طلا و....
آیا باوجود رشد واردات محصولات شیمیایی، تولیدکنندگان ایرانی قدرت رقابت با نمونه‌های خارجی را دارند؟
صنعت شیمیایی ایران یک صنعت دارای مزیت رقابتی است از این رو سرمایه‌گذاری در آن می‌تواند زمینه‌ساز رشد تولید و اشتغال باشد. این صنعت بر پایه مطالعات کاربردی توسعه می‌یابد و طی چند دهه گذشته بخش خصوصی ایران به‌خوبی نسبت به این موضوع آگاهی یافته است. مهندسان فعال در صنعت شیمی ایران در بسیاری موارد می‌توانند محصولاتی حتی بالاتر از استانداردهای موجود در کشورهای توسعه‌یافته را طراحی و تولید کنند و این یک افتخار برای صنعت کشور به شمار می‌رود. تولیدکنندگان کلکتور و کف در ایران به لحاظ کیفیت قدرت رقابت با محصولات خارجی را دارند اگر چه در موضوع قیمت هزینه‌های سنگین تولید در کشور کمی کار را برای رقابت دشوار می‌کند.
شاخص‌های کیفی در تولید محصولات شیمیایی بسیار تعیین‌کننده هستند، آیا تولیدکنندگان کلکتور و کف‌ساز می‌توانند ضمانت کیفی به مصرف‌کنندگان این کالای حساس ارائه دهند؟
در مجموع سطح کیفیت و خدمات‌رسانی تولیدکنندگان این صنعت با توجه به رویکرد علمی و تخصصی بسیار بالاست و حتی می‌توانم ادعا کنم تولیدکنندگان این صنعت آن‌قدر از کیفیت خود اطمینان دارند که خدمات گارانتی و وارانتی را به تمام مشتریان خود ارائه می‌کنند. علم محور بودن این صنعت منحصر به بخش تولید نیست و در بخش بازرگانی و ارتباط با مشتریان نیز تلاش کرده‌ایم مبتنی بر اصول حرفه‌ای نیازهای مصرف‌کنندگان را تامین کنیم. من به‌عنوان یک تولیدکننده خود را مشاور و شریک مشتری می‌دانم و معتقدم بازاریابی پیش از تولید، آغاز و تا پس از فروش نیز ادامه می‌یابد.
وضعیت استانداردها در این صنعت چگونه است؟
در این صنعت تولیدکنندگان خود باید بر اساس نیاز مشتری کیفیت را ارتقا دهند و در برخی موارد نیز اقدام به تعریف استانداردهای تشویقی با همکاری سازمان ملی استاندارد کنند. البته اخذ گواهینامه‌های IMS و ISO 9001، ISO 14000، ISO 18000 نیز در این صنعت برای بهبود مدیریت کیفیت و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی تاثیر بسزایی داشته‌اند که تولیدکنندگان ایرانی به آن پایبند هستند.
امکان صادرات این نوع محصولات نیز وجود دارد؟
در شرایط کنونی تامین نیاز داخل با توجه به رشد و توسعه معادن و سایر صنایع از اهمیت بیشتری برخوردار است اما با این حال به‌عنوان یک تولیدکننده از بازار بین‌الملل هم غافل نبوده و در نمایشگاه‌های مختلف خارجی به‌صورت مستمر حضور پیدا کرده و در تلاش هستیم با رفع کامل تحریم‌ها و موانع نقل و انتقال پول، محصولات خود را در بازارهای جهانی نیز عرضه کنیم.
آیا برای توسعه صنعت کلکتور و کف‌ساز، حمایت دولتی نیز وجود دارد؟
خیر، فعالان این صنعت با سرمایه‌گذاری کاملا خصوصی و بدون وابستگی راه‌اندازی شده‌اند و روند توسعه آنها نیز با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ادامه یافته است، اما شاید تنها انتظار تولیدکنندگان صنعت کلکتور و کف‌ساز کشور از دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت، افزایش تعرفه گمرکی محصولات مشابه خارجی است تا بتوانیم باقدرت بیشتری روند توسعه را سرعت ببخشیم و اشتغال‌زایی بیشتری را نیز برای کشور به ارمغان بیاوریم.
اگر تعرفه گمرکی افزایش یابد قادر به تامین نیاز داخل خواهید بود؟
بله کاملا، ظرفیت موجود کشور این امکان را فراهم کرده است که حتی تا چند برابر بیشتر از شرایط کنونی بتوانیم محصول تولید و به بازار عرضه کنیم. اکنون برآورد ما از نیاز داخلی کشور بر اساس آمار در زمینه کف‌سازها و کلکتور کف‌سازها حداکثر 10 هزار تن در سال است، ولی ظرفیت اسمی مجموعه ما به تنهایی بیش از 15 هزار تن است و به‌طور قطع تولیدکنندگان داخلی قادر هستند نیاز کشور را به‌طور کامل تامین و مازاد آن را نیز صادر کنند.
دنیای اقتصاد