فرشاد حیدری از تصمیم مشترک بانک مرکزی و قوه قضاییه برای تعیین تکلیف سپرده‌گذاران تعاونی منحله فرشتگان خبر داد و گفت: با توجه به اینکه از مجموع حدود ۴۵۰ هزار سپرده‌گذار تعاونی منحله فرشتگان حدود ۴۰۰ هزار نفر سپرده زیر ۱۰۰ میلیون ریال دارند مقرر شد در مرحله اول برای اینکه سپرده‌گذاران خرد، زودتر تعیین تکلیف شوند از ۲۸ اردیبهشت‌ماه تا ۸ خردادماه سپرده این ۴۰۰ هزار نفر از طرف موسسه کاسپین تعیین تکلیف شود. با این تصمیم حدود ۸۷ درصد تعداد سپرده‌گذاران طی ۱۰ روز آینده تعیین تکلیف و پرداخت می‌شوند.
روابط عمومی بانک مرکزی در گفت‌وگو با فرشاد حیدری، معاون نظارتی بانک برای آگاهی از جزییات موضوع فرآیند تعیین تکلیف سپرده‌گذاران تعاونی منحله فرشتگان مصاحبه‌ای انجام داده است که در ادامه می‌خوانید:
جناب آقای حیدری، لطفاً توضیح دهید صدور مجوز فعالیت موسسه اعتباری کاسپین بر چه اساسی صورت گرفت؟
هشت تعاونی اعتبار غیرمجاز فرشتگان، الزهراء، دامداران و کشاورزان کرمانشاه، عام کشاورزان مازندران، حسنات اصفهان، پیوند مشهد، بدر توس و امید جلین قبل از سال ۱۳۹۴ در کشور فعال بودند که هرکدام به‌صورت مستقل قصد داشتند از بانک مرکزی اجازه فعالیت به‌عنوان موسسه اعتباری دریافت کنند که البته قادر به تأمین شرایط مدنظر بانک مرکزی نبودند. لذا حسب مصوبه شورای پول و اعتبار و مستند به قانون بازار غیرمتشکل پولی مقرر شد تعاونی‌های مذکور پس از انحلال، توسط موسسه اعتباری جدیدالتأسیس کاسپین ساماندهی شوند. ازاین‌رو مجوز فعالیت موسسه اعتباری کاسپین صادر شد.
در ادامه بانک مرکزی به‌عنوان اولین مأموریت، ساماندهی هشت تعاونی مذکور را به موسسه اعتباری کاسپین واگذار کرد که در مرحله اول باید این مأموریت را به سرانجام می‌رساند سپس به فعالیت‌های عادی خود می‌پرداخت. بنابراین کاسپین از ادغام یا تجمیع تعاونی‌های منحله ایجاد نشده بلکه مأموریت اول آن ساماندهی تعاونی‌های هشت‌گانه بوده است.
چرا فرآیند ساماندهی طولانی شد؟
با توجه به اینکه تعاونی‌ها در سراسر کشور فعالیت می‌کردند و بیش از ۴۵۰ شعبه و ده‌ها هزار سپرده‌گذار و تسهیلات گیرنده داشتند طبیعی است شناسایی، ارزیابی و تقویم دارایی و بدهی آنها زمان‌بر باشد. از طرفی در برخی از این تعاونی‌ها تخلفاتی ازجمله معاملات صوری، مخدوش و پرداخت نرخ‌های سود غیرواقعی و بسیاری تخلفات دیگر صورت گرفته است. نرخ‌های سود پرداختی ناشی از فعالیت عملیاتی تعاونی‌ها نبوده بلکه از محل وجوه سپرده‌گذاران جدید، سود به سایر سپرده‌گذاران پرداخت می‌شده است. همچنین دخل و تصرف‌های غیرقانونی صورت گرفته در برخی از این تعاونی‌ها پیچیدگی کار را دوچندان کرده است وگرنه برای نقل‌وانتقال و شناسایی دارایی و بدهی قاعدتاً نباید زمان طولانی صرف شود.
لطفاً بفرمایید منظور از ساماندهی چیست و فرآیند ساماندهی به چه صورت انجام شد؟
ساماندهی به این معناست که در رأس تعاونی‌های منحله، هیئت تصفیه شکل می‌گیرد که وظیفه‌ی تقویم و ارزیابی دارایی‌ها و تعیین میزان بدهی تعاونی‌های منحله را به عهده دارد تا سپس از محل دارایی‌ها، بدهی‌های تعاونی پرداخت شود. در صورت برابر بودن دارایی‌ها و بدهی‌های تعاونی، دارایی‌ها و بدهی‌های تقویم شده به موسسه کاسپین منتقل می‌شود و در صورت کسری دارایی‌ها، سهامداران و مدیران تعاونی موظف‌اند کسری مربوطه را تأمین کنند.
موسسه اعتباری کاسپین با این مأموریت در ۲۷ اسفندماه ۱۳۹۴ کار خود را آغاز می‌کند. در سال ۱۳۹۵ نیز هیئت‌های تصفیه برای انجام همین وظایف، فعالیت خود را پیش می‌بردند و در انتهای سال، کار نقل‌وانتقال دارایی و بدهی‌های ۶ مورد از تعاونی‌های منحله به موسسه اعتباری کاسپین انجام می‌شود. پرونده یک مورد از تعاونی‌ها نیز در مرجع قضایی مفتوح است و مسئولان موسسه کاسپین منتظر اعلام نظر نهایی قاضی پرونده برای نقل‌وانتقال دارایی‌ها و بدهی‌های تعاونی مذکور هستند. در این میان، بزرگ‌ترین تعاونی به لحاظ تعداد سپرده‌گذاران و حجم دارایی‌ها، تعاونی منحله فرشتگان بود که نیاز به بررسی‌های جزیی تری داشت.
قوه قضاییه و بانک مرکزی نیز بر فرآیند شناسایی، ارزیابی و نقل‌وانتقال دارایی‌ها و بدهی‌ها به موسسه اعتباری کاسپین نظارت داشت و این بانک حسب قولی که در اطلاعیه ۲۷ اسفندماه ۱۳۹۵ برای ساماندهی تعاونی‌های منحله هشت‌گانه به سپرده‌گذاران داده بود با همکاری قوه قضاییه و نیروی انتظامی، کار شناسایی و تقویم دارایی‌های فرشتگان را آغاز کرد که اکنون مراحل پایانی را می‌گذراند.
چه میزان از دارایی‌ها تاکنون شناسایی‌شده است؟
تاکنون حدود ۲۵۰۰ میلیارد تومان از دارایی‌های تعاونی منحله فرشتگان شناسایی‌شده که قابل‌انتقال به موسسه اعتباری کاسپین است. کار ارزیابی حدود ۶۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز تا پایان هفته جاری به اتمام می‌رسد. بنابراین مجموع دارایی‌های فرشتگان تا امروز بالغ‌بر ۳۱۰۰ میلیارد تومان می‌شود. همچنین با کمک پلیس آگاهی و قوه قضاییه تاکنون ۳۰ فقره ملک شخصی مدیران فرشتگان شناسایی‌شده و کار تقویم و ارزیابی آنها در حال انجام است که آن دارایی‌ها هم به کاسپین منتقل می‌شود. با شناسایی و انتقال دارایی‌های تعاونی منحله فرشتگان به موسسه کاسپین، کار انتقال سپرده سپرده‌گذاران این تعاونی متناسب با دارایی‌ها به موسسه کاسپین نیز انجام می‌شود.
آیا در حال حاضر شعب موسسه اعتباری کاسپین پذیرای سپرده‌گذاران هستند؟
با توجه به اینکه بانک مرکزی بعد از صدور مجوز فعالیت برای موسسه کاسپین مجوز هیچ شعبه‌ای برای این موسسه صادر نکرده بود، در حال حاضر اجازه فعالیت ۲۰ شعبه برای موسسه کاسپین را صادر کرده که این شعب از روز ۲۷ اردیبهشت‌ماه مشغول به کار شده‌اند و از روز ۲۸ اردیبهشت‌ماه کار پرداخت سپرده سپرده‌گذارانی که مبلغ سپرده آنها کمتر از ۱۰۰میلیون ریال است را شروع خواهند کرد.
تصمیم اخیر در خصوص پرداخت‌های سپرده سپرده‌گذاران چگونه اتخاذ شد؟
روز سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه جلسه‌ای با حضور رئیس‌کل بانک مرکزی و معاون نظارتی این بانک در دفتر رئیس محترم قوه قضاییه حضرت آیت‌الله آملی لاریجانی و با حضور معاون اول قوه قضاییه، دادستان کل کشور، دادستان تهران، معاون اقتصادی دادستان کل و رئیس دادسرای رسیدگی به جرائم پولی و بانکی برگزار شد. در این جلسه جزییات و مسائل این تعاونی‌ها به‌خصوص فرشتگان، بررسی و تصمیماتی برای حل‌وفصل و تسریع در روند تعیین تکلیف سپرده سپرده‌گذاران اتخاذ شد.
ازجمله مواردی که در این جلسه مصوب شد این بود که با توجه به اینکه از مجموع حدود ۴۵۰ هزار سپرده‌گذار تعاونی منحله فرشتگان حدود ۴۰۰ هزار نفر سپرده زیر ۱۰ میلیون تومان دارند در مرحله اول برای اینکه سپرده‌گذاران خرد زودتر تعیین تکلیف شوند از ۲۸ اردیبهشت‌ماه تا ۸ خردادماه سپرده این ۴۰۰ هزار نفر از طرف موسسه کاسپین تعیین تکلیف و پرداخت شود. با این تصمیم حدود ۸۷ درصد تعداد سپرده‌گذاران طی ۱۰ روز آینده تعیین تکلیف می‌شوند. در مرحله بعدی برای ۱۳ درصد باقیمانده بر اساس دارایی‌های منتقل‌شده و متناسب با آن، سپرده‌های سپرده گذران تعاونی منحله فرشتگان به موسسه کاسپین به‌تدریج منتقل و تعیین تکلیف خواهند شد.
موضوع انتقال دارایی‌های غیرمنقول و تسهیلات پرداختی از تعاونی منحله فرشتگان به موسسه کاسپین، تعیین ناظر از ناحیه بانک مرکزی و قوه قضاییه برای نظارت بر هیئت‌های تصفیه برای تسریع در انجام مراحل نقل‌وانتقال دارایی‌ها و بدهی‌ها و تجمیع پرونده‌های مربوط به شکایات از هشت تعاونی منحله و کاسپین در دادسرای رسیدگی به جرائم پولی و بانکی و شناسایی سودهای غیرمتعارف پرداخت‌شده از دیگر تصمیمات این جلسه بود.
چرا پرونده‌های مربوط به شکایات از هشت تعاونی منحله و کاسپین در دادسرای رسیدگی به جرائم پولی و بانکی تجمیع می‌شود؟
با توجه به اینکه دادسرای پولی و بانکی تهران اشراف کاملی به پرونده تعاونی منحله فرشتگان دارد شکایات شاکیان در این دادسرا با اطلاعات دقیق‌تر و با سرعت بالاتری قابل‌رسیدگی است.
روش انتقال سپرده‌ها از تعاونی منحله فرشتگان به موسسه اعتباری کاسپین به چه صورت است؟
در این مرحله صرفاً سپرده‌های سپرده‌گذاران تعاونی منحله فرشتگان که تا ۱۰۰ میلیون ریال می‌باشد به موسسه کاسپین منتقل و پرداخت می‌شود صاحبان سپرده‌ها می‌توانند وجه منتقل‌شده را نزد موسسه سپرده‌گذاری کرده و در صورت عدم تمایل وجه سپرده خود را دریافت کنند. دریافت یا انتقال سپرده‌های بالای ۱۰۰ میلیون ریال بر اساس برنامه‌ای است که از طرف بانک مرکزی و موسسه اعتباری کاسپین اطلاع‌رسانی خواهد شد.
چه زمانی مسائل مربوط به تعاونی‌های منحله هشت‌گانه و موسسه اعتباری کاسپین به‌طور کامل حل می‌شود؟
ما امیدواریم فرآیند شناسایی و نقل‌وانتقال دارایی‌ها هرچه سریع‌تر انجام شود. پلیس آگاهی، قوه قضاییه و بانک مرکزی مشغول بررسی سایر اموال و دارایی‌های تعاونی منحله فرشتگان هستند که ممکن است به نام دیگر اشخاص باشد و اگر دارایی جدیدی کشف شود حتماً به مجموع اموال تعاونی مذکور اضافه می‌شود تا بتوانیم مبالغ بالاتری از سپرده‌ها را بپردازیم و اگر دارایی‌های شناسایی‌شده به همین موارد محدود شود حداکثر تا مردادماه، ساماندهی به‌صورت کامل انجام می‌شود.
توصیه شما برای هم‌وطنان در خصوص سپرده‌گذاری در بانک‌ها و مؤسسات مجاز چیست؟
ما از هم‌وطنان عزیز خواهش می‌کنیم که به مؤسسات غیرمجاز مراجعه نکنند و از سپرده‌گذاری در آنها خودداری کنند در غیر این صورت مسئولیت این کار به عهده خود آن‌هاست، مؤسسات غیرمجاز متخلف و متجاوز به قانون هستند و به‌شدت با آنها برخورد خواهد شد.
اسامی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مجاز نیز در وب‌سایت بانک مرکزی موجود است و هم‌وطنان گرامی می‌توانند به این وب‌سایت مراجعه کنند. جا دارد در اینجا از قوه قضاییه، نیروی انتظامی و سایر مراجع مسئول که ما را برای ساماندهی تعاونی‌های غیرمجاز یاری کردند تشکر کنم و امیدوارم در آینده نزدیک بتوانیم با همکاری هم‌وطنان گرامی، معضل مؤسسات غیرمجاز را به‌طور کامل برطرف کنیم.
ایلنا