همچنین قرار است بانک مرکزی نیز از طریق بانک‌های عامل، بازیگردان اصلی این بازار باشد. آنطور که از مصوبه شورای پول و اعتبار نیز برمی‌آید بازار متشکل ارزی با هدف ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارا، راه‌اندازی می‌شود تا ارزها در آن به‌صورت نقد و در بستری الکترونیکی مورد معامله قرار گیرند. گفتنی‌است براساس مدل کلی بازار، در فاز اول معاملات نقدی ارز (اسکناس) راه‌اندازی می‌شود و در مراحل بعدی نوبت به سایر روش‌های معاملات ارزی می‌رسد. همچنین براساس اطلاعات منتشر شده، این بازار، کارگزارمحور است و عملیات مدیریت بازار به وسیله تشکلی خودانتظام انجام می‌شود. همچنین آنطور که اعلام شده است هیچ‌گونه معامله‌ای از این بازار در بازار سرمایه انجام نمی‌شود و فرابورس تنها سهامدار آن معرفی شده است. همتی در دیدار نوروزی خود با اصحاب رسانه نیز به موضوع تشکیل بازار متشکل ارزی اشاره‌ای داشت و خبر داد که اعضای هیات مدیره این بازار مشخص شده‌اند. او در تازه‌ترین اظهارات خود هم به تشریح تدابیر بانک مرکزی در مقابل فاز جدید تحریم‌ها پرداخت و در این راستا اولین اقدام را حفظ و تقویت ثبات نسبی بازار ارز از طریق عملیاتی‌کردن بازار متشکل ارزی اعلام کرد. حال، اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد که طبق آیین‌نامه‌ای که بانک مرکزی در رابطه با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی ابلاغ کرده است، مقرر شده صرافان که برخی رسانه‌ها از آنها تحت عنوان لیدر قیمت، یاد می‌کنند و بازار متشکل ارزی با مشارکت آنها جان می‌گیرد، یک حساب ارزی و یک حساب ریالی خود را برای ضمانت به بانک مرکزی معرفی کنند. در همین زمینه، یک مقام مسئول در نظام بانکی به خبرگزاری مهر گفته است: «صرافی‌هایی که قصد حضور در بازار متشکل ارزی را داشته باشند باید یک حساب ریالی و یک حساب ارزی خود را با ارائه یک وکالت کامل، در اختیار بانک مرکزی قرار دهند تا ضمانت معاملات شود.» او افزود: «بر این اساس هر مقدار اسکناس ارز که از سوی یک صرافی برای فروش در این بازار سفارش‌گذاری و معرفی شود بلافاصله مبلغ ریالی معادل حدودی نرخ آن روز بازار از حساب ارزی او مسدود می‌شود و در مقابل اگر یک صرافی نیز تقاضای خرید همان میزان اسکناس یا حتی بیشتر یا کمتر داشته باشد، معادل ریالی آن از حساب صرافی دوم مسدود شده و در واقع ضمانتی برای خرید و فروش و نیز نقل و انتقال مالی میان این خریدار و فروشنده تضمین می‌شود.» این مقام بانکی ادامه داد: «به این ترتیب بانک مرکزی علاوه بر حضور موثر به‌عنوان رگولاتور در این بازار می‌تواند نقل و انتقالات انجام شده را کاملا تحت نظر داشته و با ضمانت‌های اجرایی آن را هدایت کند.»
روند رو به رشد تاسیس صرافی‌ها
تازه‌ترین به‌روزرسانی فهرست صرافی‌های دارای مجوز از بانک مرکزی نشان می‌دهد که 52 صرافی جدید به جمع صرافی‌های دارای مجوز ملحق شده‌اند. در حال حاضر، ۶۹۲ صرافی مجاز به فعالیت در بازار هستند و این درحالی است که در سال گذشته تعداد آنها 419 مورد بوده است. این فهرست همچنین گویای این است که از 692 صرافی، 346 مورد در پایتخت مشغول به‌کار هستند که محدوده فعالیت آنها نیز خیابان فردوسی است. علاوه بر این، ۲۴ صرافی که تمامی آنها در تهران فعالیت می‌کنند صرافی بانکی هستند و بقیه یعنی ۶۶۸ صرافی دیگر به شکل تضامنی تاسیس شده‌اند. مقایسه آمار نشان می‌دهد که تاسیس صرافی‌ها روند رو به رشدی را طی می‌کند و حال ایبنا از قول دست‌اندرکاران بازار متشکل ارزی پیش‌بینی کرده است که با راه‌اندازی این بازار تعداد تقاضاها برای اخذ مجوز فعالیت صرافی افزایش یابد چراکه فعالیت در این بازار تنها برای صرافی‌های دارای مجوز امکان پذیر است، همچنین جذابیت این بازار به قدری خواهد بود که دلالان ارزی را نیز به سمت تجمیع و تاسیس صرافی برای فعالیت در آن ترغیب کند.
مزایای بازار متشکل ارزی
در همین زمینه، آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران ثبات بازار ارز و ممانعت از فعالیت سوداگران ارزی را از مزیت‌های راه‌اندازی بازار متشکل ارزی دانسته و به مهر گفته است: بانک مرکزی نقش مهمی در موفقیت این بازار دارد. او افزود: یکی از دلایل اصلی تشکیل این بازار به‌نظر می‌رسد کاهش نقش دلالان و نوسانات ارزی است و با توجه به اینکه بانک مرکزی خود بازیگر اصلی بازار ارز است قطعا این نهاد سیاستگذار با اتخاذ سیاست‌ها و تصمیمات درست و به‌جا می‌تواند بر بازار، مسلط شود. بغزیان با بیان اینکه در بازار متشکل ارزی کشف قیمت انجام می‌شود، گفت: این مساله می‌تواند به واقعی‌شدن و شفاف‌شدن نرخ ارز کمک کند، چراکه کل عرضه و تقاضای بازار ارز در یک پلتفرم جمع می‌شود و نرخ کشف‌شده از طریق معاملات این بازار، بیش از نرخ کشف‌شده در سایر مکانیزم‌ها واقعیت دارد. این استاد دانشگاه تهران کنترل بازار ارز را به واسطه بازار متشکل ارزی سهل تر خواند و افزود: با توجه به اینکه قیمت مبنای ارز در این بازار کشف می‌شود و بانک مرکزی بر آن نظارت دارد، قطعا از فعالیت سوداگران ارزی برای تعیین قیمت ممانعت می‌شود.
آرمان