در هر کشوری، تجارت خارجی یکی از شاخص های مهم اقتصادی محسوب می شود که با ارزآوری صادراتی، چرخه اقتصادی کشور می تواند به حرکت خود ادامه دهد.

صادرات و واردات می تواند به درآمدها و رفع نیاز عمومی یک کشور کمک کند، زیرا از یک سو محصولاتی که به تولید انبوه در داخل می رسند می تواند راه خود را به بازارهای جهانی باز کند و از سوی دیگر کالاهایی که از توان تولیدی کمتری در داخل یک کشور برخوردارند، برای کاستن از نیازهای داخلی از کشورهای دیگر وارد می شوند و به این شکل تجارت خارجی شکل می گیرد.

بر همین اساس حمید زادبوم با اشاره به اینکه تجارت خارجی کشور در سه ماهه نخست امسال تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته، افزود: بسته بودن مرزهای ایران با بسیاری از کشورها، تغییراتی را در آمارهای تجارت خارجی رقم زده، اما بعد از بازگشایی مسیرهای تجاری ایران با کشورها در چندماه گذشته این روند کاهشی رو به بهبود قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه کرونا، تقاضای جهانی کالاها را حتی در کشورهای همسایه ایران به عنوان عمده ترین مقاصد تجاری کاهش داده، تصریح کرد: شیوع گسترده این بیماری، تولید ناخالص داخلی تمام کشورها را تحت تاثیر قرار داده و آمارهای جهانی نشان می دهد تجارت بین المللی به طور کلی حدود ۱۴ درصد کاهش یافته است.

زادبوم ضمن تاکید بر اینکه در برخی کشورها ۸۰ و حتی ۱۰۰ درصد تجارت خارجی تحت تاثیرکرونا قرار گرفته و خاطرنشان کرد: آمار در ایران نشان می دهد که در صادرات شاهد ۳۸ درصد و در واردات ۲۳ درصد در پنج ماه به لحاظ ارزشی کاهش را تجربه کرده ایم و شیوع کرونا، مشکلات ارزی، محدودیت های تجاری و اقتصاد بازارهای همسایه و مشتری محصولات ایرانی از دلایل اصلی این تغییرات در تجارت خارجی محسوب می شوند.

زادبوم اظهار امیدواری کرد: افزایش تولید داخلی به ویژه در محصولات کشاورزی تا پایان امسال موجب شود تا بتوانیم بخش عمده ای از این کاهش تجاری برطرف شود.

آمارها چه می‌گویند؟

بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران، مبادلات تجاری ۶ ماهه نخست امسال با کشورهای خارجی به ۶۲ میلیون و ۸۴۲ هزار تن به ارزش ۳۰ میلیارد و ۳۴۹ میلیون دلار رسیده است.

سهم صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی به استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین بدون احتساب صادرات از محل تجارت چمدانی در این مدت بالغ بر ۴۶ میلیون و ۳۱۸ هزار تن به ارزش ۱۳ میلیارد و ۵۶۶ میلیون دلار بود که بنزین همچنان در صدر کالاهای صادراتی کشور در نیمه نخست امسال قرار دارد و پلی‌اتیلن، گرید فیلم، متانول و اوره بعد از بنزین چهار قلم نخست کالای صادراتی کشور بودند.

همچنین پنج کشور عمده صادراتی ایران در نیمه نخست سال، به ترتیب چین با ۱۳ میلیون و ۱۱۱ هزار تن کالا به ارزش بیش از ۳ میلیارد و ۷۰۹ میلیون دلار و سهم ۲۷.۳ درصدی، عراق با ۹ میلیون و ۲۸۱ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۹۷۱ میلیون دلار و سهم ۲۱.۹ درصدی، امارات متحده عربی با ۷ میلیون و ۱۶۴ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۹۳۳میلیون دلار و سهم ۱۴.۲ درصدی، افغانستان با ۳ میلیون و ۳۳۲ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۱۰۳ میلیون دلار و سهم ۸.۱ درصدی و ترکیه با یک میلیون و۴۴۹ هزار تن به ارزش ۷۳۱ میلیون دلار و سهم ۵.۳ درصدی بودند و مجموع صادرات کشور با این پنج مقصد، ۱۰ میلیارد و ۴۴۸ میلیون دلار است که از لحاظ وزنی بیش از ۷۲ درصد و از لحاظ ارزش بیش از ۷۴ درصد صادرات را به خود اختصاص داده است.

واردات کالا از کشورهای خارجی نیز در پنج ماهه نخست امسال به ۱۶ میلیون و ۵۲۴ هزار تن به ارزش ۱۶ میلیارد و ۷۸۳ میلیون دلار رسید و بر همین اساس چین با صدور یک میلیون و ۵۹۹ هزار تن کالا به ارزش چهارمیلیارد و ۲۹۵ میلیون دلار و سهم ۲۵.۶ درصدی، امارات متحده عربی با صدور دو میلیون و ۱۱۷ هزار تن کالا به ارزش سه میلیارد و ۹۶۱ میلیون دلار و سهم بیش از ۲۳ درصدی، ترکیه با صدور دو میلیون و ۴۰۲هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۸۱۴ میلیون دلار و سهم۱۰.۸درصدی، هند با صدور یک میلیون و ۲۶۷ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۹۷ میلیون دلار و سهم ۶.۵ درصدی و آلمان با صدور۷۷۲ هزار تن کالا به ارزش ۸۳۵ میلیون دلار و سهم ۵ درصدی، پنج کشور عمده صادرکننده کالا به ایران بودند که در مجموع هشت میلیون و ۱۶۰ هزارتن کالا به ارزش ۱۲ میلیارد و سه میلیون دلار به کشورمان کالا صادر کردند که از لحاظ وزنی حدود ۵۳ درصد و از لحاظ ارزش حدود ۷۰ درصد کل واردات کشور را به خود اختصاص دادند.

بیش از ۷۰ درصد کالاهای وارداتی، اساسی است و بقیه نیز بشکل عمده مواد اولیه، ماشین آلات و قطعات و اجزای نیمه ساخته برای تبدیل به کالای نهایی محسوب می شوند.