به گزارش ارانیکو و به نقل از اینپیا، بر اساس اطلاعات نمودارها، حجم عرضه‌ها در سه ماهه اول سال 1394 به مراتب از سال 1393 بیشتر است، ولی در تیر و مرداد ماه 1394 حجم عرضه‌ها به نسبت به سال گذشته به ترتیب 60 هزار و 37 هزار تن کاهش را نشان می دهد که عمده این کاهش به دلیل کاهش حجم تولید پتروشیمی ها در سال 94 و همچنین افزایش چشمگیر و بعضا صوری حجم عرضه‌ها در نیمه دوم تیر ماه 1393 در واکنش پتروشیمی‌ها به تغییر مبنای نرخ گذاری محصولات پلیمری از ارز مبادله‌ای به نرخ ارز آزاد بود.از طرف دیگر حجم عرضه‌های خارج از بورس و به صورت کاملا غیر شفاف در سال 1394 بیشتر از سال گذشته شد.

حجم کل عرضه مواد پلیمری در 5 ماهه نخست سال 1394 برابر با 1 میلیون و 615 هزار تن بوده که این حجم در مدت مشابه در سال 1393 برابر با 1 میلیون و 490 هزار تن است، مقایسه حجم‌ها نشان از افزایش 125 هزار تنی حجم عرضه‌ها در سال 1394 به نسبت با سال گذشته دارد، که افزایش قابل توجهی است.

عمده دلیل کم بودن حجم عرضه‌ها در سال 1393 نرخ‌گذاری محصولات پلیمری بر اساس نرخ ارز مبادله ای بود که باعث می شد مجتمع ها ترجیح دهند بیشتر محصولات تولیدی خود را روانه بازارهای خارجی کنند و دلار به دست آورند و با نرخ ارز آزاد تسعیر کنند، بنابراین حجم عرضه ها در سه ماهه اول سال کمتر از سال جاری بود ولی در تیر ماه 1394 با تغییر مبنای نرخ گذاری ورق برگشت و این بار بیشتر بارهای پتروشیمی‌ها در بازار داخل عرضه شد و حجم عرضه در تیر و مرداد ماه 93 بر حجم عرضه در سال جاری پیشی گرفت. (اگر در سه ماهه اول سال 93 نیز دلار مبنای نرخ گذاری آزاد بود طبیعتا به نظر می‌رسد که حجم عرضه ها در سال گذشته از سال جاری به مراتب باید بیشتر می‌بود زیرا در سال جاری اقتصاد کشور و صنعت پلاستیک با رکود قابل توجهی مواجه است.

همانطور که در نمودارها مشخص است حجم تقاضا در 4 ماهه اول دو سال 1393 و 1394 اختلاف زیادی دارد و دلیل اصلی این اختلاف وجود تقاضای کاذب در سال 1393 و توسط دلالان بازار پتروشیمی است. که بعد از آزاد سازی نرخ پایه (تغییر نرخ دلار مرجع قیمت گذاری) حجم تقاضا واقعی‌تر شده و در مرداد ماه تقاضای این دو سال به شدت به هم دیگر نزدیک شده و اختلاف آن ها خیلی کم شده است. حجم کل تقاضا در سال 1394 برابر است با یک میلیون و 992 هزار تن، این در حالی است که تقاضا در سال 1393 چیزی در حدود 3 برابر سال 1394 بوده و برابر با شش میلیون و 170 هزار تن است، این مقایسه نشان از کاهش چهار میلیون و 100 هزار تنی حجم تقاضا در پنج ماهه اول سال 1394 به نسبت با سال گذشته را دارد. در مرداد ماه اختلاف تقاضای سال 1394 برابر با 60 هزار تن است که این مورد دیگر به تقاضای کاذب مربوط ناست و دلیل اصلی آن عمیق تر شدن رکود در سال 1394 به نسبت با سال گذشته است.

حجم کل معاملات در 5 ماهه اول سال 1394 برابر با 729 هزار تن است که در مقایسه با حجم معاملات 991 هزار تنی در سال 1393 کاهشی در حدود 262 هزار تن را نشان می دهد که رقمی بسیار قابل توجه برای صنعت پلاستیک است، زیرا می توان گفت حجم معاملات تا حدودی مصرف واقعی مواد پلیمری در صنعت پلاستیک را نشان می دهد که خود نشان از تعطیلی و یا نیمه تعطیل شدن بسیاری از واحد های تولیدی دارد. حجم معاملات در دو ماه اول سال 1394 به حجم معاملات در سال گذشته بسیار نزدیک است و این امر نشان از نزدیک بودن مصرف نهایی مواد اولیه پلیمری در دو سال و با وجود رکود عمیق در سال 1394 دارد و این، داده جالبی است زیرا اکثر فعالان بازار تصور می کنند که حجم معاملات در سال جاری در کلیه ماه ها بسیار کمتر از سال قبل است. با وجود آزاد سازی قیمت ها در سال 94 به نسبت با سه ماهه اول سال 93، قیمت ها در دو ماهه اول سال جاری به نسبت ارزان تر از سال قبل هستند و در دو ماهه اول در کف قیمتی خود قرار داشتند و همین امر باعث جذابیت خرید شده بود و اکثر فعالان بازار در دو ماهه اول سال 94 حجم زیادی از مواد اولیه را خریداری کردند.

آمار مردادماه امیدواری فعالان بازار را نشان می‌دهد، به گونه ای که حجم معاملات در مرداد ماه 1394، 145 هزار 700 تن بوده که در مقایسه با حجم معاملات 175 هزار و 300 تنی مرداد ماه 1393 کاهشی معادل 29 هزار و 600 تن را نشان می‌دهد و در واقع رشد مصرفی معادل 26 هزار تن را به نسبت با تیر ماه نشان می‌دهد و امیدوار هستیم که در شهریور ماه و با کاهش مجدد قیمت های پایه حجم معاملات باز هم افزایش پیدا کنند و شکاف بین دو سال کمتر از قبل شود. دلایل اصلی کاهش حجم معاملات سال جاری به نسبت سال گذشته:

• عمیق‌تر شدن رکود حاکم بر اقتصاد کشور

• رکود شدید در ساخت و ساز کشور و کاهش 80 درصدی در سال جاری

• کمبود شدید نقدینگی در بین صنایع تکمیلی و مصرف کنندگان نهایی

• عدم فروش اعتباری توسط کلیه مجتمع‌های پتروشیمی

• متوقف بودن پروژه‌های عمرانی دولت

• فروش به صورت مستقیم پتروشیمی‌ها در بازار آزاد و عدم شفافیت آن بخش از معاملات

• درگیر جنگ بودن کشورهای متحد ایران در منطقه

• بروز مشکلاتی برای صادرات محصولات صنایع تکمیلی: مشکلاتی چون افزایش تعرفه در کشوری مثل عراق و یا ایجاد محدودیت های واردات محصولات ایرانی توسط دولت پاکستان

• عدم ثبات نرخ نفت در بازارهای جهانی و سردرگمی بازار مواد پلیمری در بازارهای جهانی و کاهش صادرات

• نزولی بودن روند قیمت محصولات پلیمری در بازارهای آسیایی از خرداد ماه تا کنون

• عدم ثبات نرخ دلار

• واردات محصولات تکمیلی از کشورهایی مثل چین و با قیمتی ارزانتر از نمونه های ایرانی: این امر سبب عدم توان رقابت تولیدکنندگان ایرانی در بازار شده و دولت می‌تواند با افزایش تعرفه واردات محصولات مشابه خارجی از تولیدکنندگان داخلی حمایت کند.