چراکه بخشی از صادرات نفتی ما کاهش یافته است، درنتیجه ما باید تلاش کنیم تا صادرات غیرنفتی خودمان را افزایش دهیم تا بتوانیم کسری درآمدها را جبران کنیم. همچنین در این مسیر لازم است مشکلات موجود را رفع کنیم؛ یکی از این مشکلات، بحث انتقال ارز است که به دلیل بازگشت تحریم‌ها و قطع روابط کارگزاری تشدید شده است. در این زمینه، بانک مرکزی درحال پیگیری اقداماتی است که در ارتباط با یکی دو کشور تا حدودی به سرانجام رسیده است. از جمله اینکه از ارزهای محلی در تبادلات مالی استفاده می‌شود؛ البته این روش با مزایا و معایبی همراه است. اما در مجموع باعث کاهش مشکلات موجود بر سر راه صادرات کشورمان می‌شود و بهتر است روی چنین موضوعاتی به دور از هرگونه بحث‌های حاشیه‌ای بیشتر فکر شود تا صادرکنندگان ما نفع بیشتری ببرند. به هر حال ارزهای محلی می‌توانند جایگزین مناسبی برای ارزهایی مثل دلار و یورو باشند که در این راستا باتوجه به امکاناتی که فراهم شده، امید می‌رود فعالیت صادرکنندگان تسهیل شود. آنچه که اهمیت دارد این است که درمورد چنین مسائل مهمی به دور از موضوعات حاشیه‌ای تصمیم‌گیری شود تا درنهایت به نفع اقتصاد کشور باشد. به دنبال خروج ترامپ از برجام در اردیبهشت‌ماه سال جاری، اعلام شد که قرار است تحریم‌های شدید اقتصادی علیه ایران اعمال شود که درنتیجه آن شاهد مشکلات ارزی در کشور بودیم. آنچه که در این میان از اهمیت زیادی برخوردار است این است که ما بتوانیم در مسیر کاهش سلطه دلار گام برداریم که نمونه این تلاش را می‌توان در کشورهای همسایه مشاهده کرد. چراکه کاهش وابستگی به دلار اقتصاد ما را از تهدیدهای موجود دور می‌سازد. البته اینکه بتوان ارزهای محلی را جایگزین دلار کنیم، تنها مشکل ما نیست بلکه باید تمهیداتی اندیشید تا بیش از گذشته بازیگران صادراتی ما بتوانند در کشورهای هدف موفق عمل کنند. درواقع حفظ بازارهای هدف موضوع مهمی است که نباید مورد غفلت واقع شود؛ در این راستا باید از صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی به درستی حمایت کرد تا درآمدهای دیگری به جز درآمدهای حاصل از نفت عاید کشورمان شود. این موضوع درنهایت به شکوفایی اقتصادی منجر خواهد شد. همچنین افزایش مراودات با شرکای خارجی می‌تواند به توسعه صادرات منجر شود که لازمه آن داشتن دیپلماسی قوی و کارآمد است تا در این زمینه اقدامات درستی انجام گیرد. بنابراین برای سال 98 باید برنامه‌ریزی‌هایی صورت گیرد تا هم مزیت‌های صادراتی کشورمان شناسایی شود و هم ظرفیت‌هایی که به ویژه در حوزه فنی مهندسی وجود دارد، مورد توجه قرار گیرد. باید یادآوری کنم که بخشی از مزیت‌های صادراتی در بخش پتروشیمی مورد شناسایی قرار گرفته است. در این زمینه، حتما باید دولت، بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای کمک کنند تا بتوان برنامه‌های جدیدی را برای توسعه صادرات کشور طراحی و تدوین کرد. البته ما باید به دو مقوله کیفیت و رقابت بیش از گذشته توجه داشته باشیم. درواقع زمانی می‌توانیم در کشورهای هدف جایگاهمان را حفظ کنیم که هم قیمت تمام‌شده محصولاتمان پایین‌تر باشد و هم از کیفیت آنها مطابق با استاندارهای تعریف شده باشد.