آخرین آمار تولید و صادرات صنعت پتروشیمی

صنعت پتروشیمی در جهش اول توسعهای خود طی برنامهریزیها و اقداماتی که از سال ۱۳۷۶ آغاز شده بود، از ۵.۸ میلیون تن تولید محصول نهایی و ۰.۵ میلیارد دلار صادرات به تولید محصول نهایی ۲۲.۶ میلیون تن و صادرات ۱۱.۸۵ میلیارد دلار (پرپایه قیمتهای ثابت سال ۱۳۹۰) در ابتدای سال ۱۳۹۲ رسیده بود اما اکنون رشد قابل توجهی دارد. بهگونهای که در حال حاضر ۶۴ واحد پتروشیمی با پیشرفت ۲۰ تا ۹۹ درصد در ایران درحال ساخت است که شش طرح آن تأمین خوراک با ظرفیت ۱۵ میلیون تن و پنج پروژه نیز زیرساختی است و آنطور که برآورد شده، این پروژهها تا سال ۱۴۰۳ به بهرهبرداری میرسد و ظرفیت تولیدات پتروشیمی کشور با افزایش ۹۰ تا ۹۵ درصدی به ۱۳۰ میلیون تن در سال می رسد.

نتایج توسعه صنعت پتروشیمی

کاهش خامفروشی، ایجاد ارزش افزوده بیشتر، افزایش تولید محصولات پاییندستی از دیگر ثمرات این اتفاق بوده است، چه بسا که ۸.۵ میلیون تن معادل ۲۹.۵ درصد وزنی و ۳۳.۶ درصد ارزشی از کل تولیدات صنعت پتروشیمی در سال ۱۳۹۷ در داخل کشور مصرف شده است و هیچ نمونه مشابهی برای مصرف این میزان از تولیدات یک صنعت در بخش پاییندستی آن وجود ندارد.

این در حالی است که علیرغم شرایط تحریمی موجود با توجه به تدابیر صورت گرفته کماکان شرکتهای پتروشیمی در حال صادرات محصولات خود هستند و درآمد ارزی سرشاری را نصیب کشور میکنند. همچنین نظر به مدیریت صورت گرفته بر درآمدهای ارزی این شرکتها، در حال حاضر بالغ بر ۱۰۰ درصد ارز صادراتی این شرکتها به چرخه اقتصاد بازگشته و بالغ بر ۸۰ درصد آن در سامانه نیما عرضه میشود که سهم قابل توجهی نسبت به سایر صنایع کشور داراست.

این توسعه منجر به ایجاد ۱۰۸ هزار شغل مستقیم در مجتمعها و پروژههای پتروشیمی و ۸۸۰ هزار شغل مستقیم در زنجیره پاییندستی و شرکتهای کوچک و متوسط پتروشیمی شده است. در صورتی که شتاب حرکت توسعهای ایجاد شده در این بخش ادامه پیدا کند، پیشبینی میشود تا سال ۱۴۰۰ مقادیر تولید محصول نهایی و ارزش صادرات به ترتیب به اعداد چشمگیر ۵۴ میلیون تن و ۱۷.۵ میلیارد دلار (به قیمتهای ثابت سال ۱۳۹۰) خواهد رسید.

اما برای دستیابی به این هدف، میبایست تلاش شود ۲۸ طرح اولویتدار با سرمایهگذاری ۱۷ میلیارد دلار تا سال ۱۴۰۰ به بهرهبرداری برسند که این امر به معنی افزایش ۷۹ درصدی ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی کشور، افزایش دو برابری تولید محصول نهایی و افزایش بیش از ۶۰ درصدی درآمد این بخش از سال ۱۳۹۲ تا پایان سال ۱۴۰۰ است.

ارزش محصولات پتروشیمی تا پایان سال ۱۴۰۴ به ۳۷ میلیارد دلار میرسد

در همین رابطه بهزاد محمدی - معاون وزیر نفت - با بیان اینکه با بهرهبرداری از ۵۳ طرح پتروشیمی تا پایان سال ۱۴۰۴ ارزش این محصولات به ۳۷ میلیارد دلار خواهد رسید، گفت: ظرفیت صنعت پتروشیمی کشور ۶۶ میلیون تن است و تلاش میشود این مقدار در سال ۱۴۰۴ دو برابر شود و به ۱۳۳ میلیون تن برسد.

افتتاح ۵۳ طرح پتروشیمی تا پایان سال ۱۴۰۴

وی با اشاره به اینکه با افتتاح ۲۷ طرح پتروشیمی تا پایان سال ۱۴۰۰ ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی به ۱۰۰ میلیون تن میرسد، اظهار کرد: ارزش محصولات پتروشیمی (ارزی و ریالی) کشور از ۱۷ میلیارد دلار کنونی به مرز ۲۴ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ میرسد و با بهرهبرداری از ۲۶ طرح دیگر پتروشیمی تا پایان سال ۱۴۰۴ ارزش محصولات به ۳۷ میلیارد دلار خواهد رسید.

در همین راستا وزیر نفت نیز به تازگی اعلام کرد: جهش نخست ما این بود که به حدود ۱۸ میلیارد دلار تولید رسیدیم و جهش دوم ما را به دو برابر حدود ۳۶ میلیارد دلار میرساند. جهش سوم را نیز ساماندهی میکنیم تا تولید را به نزدیک ۱۵۰ میلیون تن برسانیم که این موارد بهطور عمده شامل پتروشیمیهای الفینی یا تولید پلاستیک میشود. این تحول بزرگی است که اکنون در صنعت پتروشیمی در حال انجام است.

خرید سالانه ۶ میلیارد دلار خوراک ازسوی پاییندستیها

بر این مبنا، خبر خوب وزیر نفت در بخش پتروشیمی، خرید سالانه حدود ۶ میلیارد دلار خوراک از سوی پتروشیمیهای پاییندستی بود چراکه هیچ صنعتی در کشور نداریم که بخشهای پایین دستی آن ۶ میلیارد دلار خوراک از آن تهیه کنند تا به محصولات دیگر تبدیل شود، اما اینکه چرا با وجود داشتن ظرفیت کافی، خوراک بیشتر نمیخرند به دلیل نبود بازار است.