استراتژی همسو شدن با تحولات جهانی خودرو

موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی (وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت) در گزارشی برگرفته از مقاله پژوهشی موسسه مکنزی با عنوان «تحولات صنعت خودرو در افق 2030» از انقلابی یاد کرده که با رشد سریع فناوری و همچنین الزمات زیست محیطی تا پایان این سال در صنعت خودرو جهان رخ خواهد داد. براساس این گزارش چون قوانین سختگیرانه زیستمحیطی در کنار دستاوردهای فناورانه موجب شده که ترجیحات مصرفکنندگان خودرو دچار تحولات جدی شود؛ بنابراین تحولاتی در صنعت خودرو جهانی صورت میگیرد که عمده این تحولات در چهار حوزه خودروهای خودران، خودروهای تمام برقی و اپلیکیشنهای تبادل داده در خودرو و همچنین شیوههای متعدد سفرهای درون شهری نمود پیدا خواهد کرد.

اما در این گزارش پیشنهادهایی نیز برای بازار خودرو ایران برای همسو شدن با سیرتکاملی صنعت خودرو جهان ارایه شده است، پیشنهادهایی که بهنظر میرسد الزامات و زیرساختهای آن چندان در ایران آماده نشده است. بنابر گزارش مکنزی در سال 2030 هشت عامل بر وقوع انقلاب صنعت خودرو تاثیرگذار خواهد بود.

این عوامل شامل سبک جدید در سفرهای شهری، ظهور مدلهای جدید کسبوکار، کاهش فروش خودرو، افزایش رقابتپذیری خودروهای برقی، ظهور تدریجی خودروهای خودران، رقبای جدید، تغییر چارچوب همکاریها و بازار در حال گذار است. با توجه به عوامل مذکور پیشنهادهایی نیز در راستای همسویی با تحولات جهانی ارایه شده است. براساس این پژوهش، اولین استراتژی که خودروسازان ایرانی باید آن را مدنظر قرار دهند «کسب آمادگی بهمنظور همسو شدن با تغییرات بازار» است.

از آنجا که بازار خودرو دیر یا زود با ظهور مدلهای جدید کسبوکار مانند خودروهای خودران و خودروهای برقی، با تحولات جدی مواجه میشود؛ بنابراین خودروسازان باید ترجیحات مصرفکنندگان را تحلیل کنند و با توجه به ساختار جمعیت کشور و تاثیری که این موضوع بر چشمانداز فروش آنها در آینده دارد، دقت کنند. بهاین ترتیب، این گزارش تاکید دارد، خودروسازان ایرانی باید از طریق انعقاد قراردادهای سرمایهگذاری مشترک با خودروسازان مطرح جهان (به شرط انتقال فناوریهای نوین)، خود را با این تغییرات همراه کنند و با توجه به عمق توانمندیهای طراحی و تولیدی داخلی، بتوانند پلتفرمهای خودروهای آتی خود را منطبق با این تغییرات تولید کنند. دومین استراتژی که در این گزارش به خودروسازان ایرانی پیشنهاد شده این است که خودروسازان باید بتوانند صنایع مرتبط با تولید خودروهای جدید را ایجاد کنند و همسو با آن به تجهیز شبکه تامین بپردازند.

این موضوع از آن رو اهمیت دارد که تولید خودروهای جدید یعنی خودروهای برقی و هیبریدی ضمن آنکه نیازمند ایجاد زیرساختهای شهری بهمنظور استفاده مصرفکنندگان است، نیازمند ایجاد صنایع نوین فنی و تکنولوژیکی مرتبط نیز است؛ در این زمینه میتوان به تولید باتریهای جدید اشاره کرد؛ بنابراین در صورتی که خودروسازان ایرانی قصد دارند از تحولات جهانی صنعت خودرو عقب نمانند باید هرچه زودتر به دانش روز مرتبط با تولید این خودروها مجهز شوند تا از این طریق دستاورهای قابل توجهی در تولید این خودروها بهدست بیاورند. براساس این گزارش یکی از مهمترین نیازمندیهای گام برداشتن در این مسیر ساماندهی بخش قطعهسازی و تنظیم استانداردهای حاکم در این بخش براساس استانداردهای روز جهان است؛ چراکه این موضوع انگیزه بیشتری برای مشارکت خارجیان و بهرهگیری از ظرفیتهای ساخت داخل در فرآیند سرمایهگذاری مشترک را ایجاد میکند.

سومین استراتژی که خودروسازان ایرانی باید تا سال 2030 آن را در برنامه قرار دهند، «تمرکز بر امور تحقیق و توسعه، طراحی مهندسی و توسعه سیستمهای نرمافزاری» است. این موضوع از آن رو اهمیت دارد که ورود به تولید خودروهای جدید نیازمند دارا بودن دانش روز است که بخش مهمی از آن به دانش آیتی و سیستمهای مهندسی و نرمافزاری ارتباط دارد. از آنجا که دستیابی به این دانش نیازمند ایجاد مراکز تحقیق و توسعه پیشرفته است؛ بنابراین خودروسازان باید بتوانند در یک فضای تحقیقاتی به سمت توسعه خود پیش بروند. واقعیت این است که توسعه فناوری دیجیتالی در خودروسازی به شرکتهای پیشرو در این صنعت تعلق دارد.

شرکتهای توسعه یافتهای که آخرین مدلهای تکنیکی را در خودروهای خود پیادهسازی کردهاند؛ در صورتی خودروسازان ایرانی میتوانند به این سمت و سو بروند که بتوانند به دانش روز دست یابند. بر این اساس فعالان صنعت خودرو باید با هدف بهره بردن از دگرگونیهای نوین فعالیتهای سازمانی خود را با این تحولات منطبق کنند و مواردی همچون بهروزرسانی سیستم نرمافزاری، جذب نیروهای متخصص و اتخاذ مدلهای جدید تحقیق و توسعه را در دستور کار قرار دهند. آخرین استراتژی که خودروسازان ایرانی باید در این بازه زمانی باید به آن دست پیدا کنند، «توسعه خدمات پس از فروش در طول چرخه عمر محصول» است؛ بر این اساس مدت زمان ارایه خدمات باید با زمان عمر مفید یک خودرو منطبق شود؛ دوم اینکه نحوه ارایه خدمات به گونهای تغییر کند که مشتری در هر وضعیت، هر مکان و هر زمان بتواند از دریافت خدمات مطلوب بهرهمند شود.

این گزارش تاکید دارد خودروسازان و دولت باید توجه داشته باشند که جهان همواره در حال تغییر است و جهان نوین منتظر کسی نمیماند وکسانی که نتوانند خودشان را با تحولات و تغییرات وفق دهند از قافله عقب خواهند ماند؛ بنابراین کم توجهی به ترویج استفاده از خودروهای دوستدار محیط زیست و بهخصوص خودروهای تمام الکتریکی، توسعه سرمایهگذاریهای مشترک در جهت انتقال فناوریهای نوین و همکاری با خودروسازان مطرح جهانی در راستای توسعه محصول مطابق با تحولات پیشرو، تنها سبب جاماندن از قطار سریعالسیر پیشرفت فناوری در جهان و توقف طولانی مدت در ایستگاههای متروکه خواهد شد.

در این زمینه حسن کریمی سنجری، کارشناس صنعت خودرو نیز با تاکید بر اینکه برای توسعه صنعت خودرو منطبق با تحولات جهانی داشتن برنامه مدون الزامی است، میگوید: اگر قصد داریم صنعت خودروی کشورمان با استراتژیهای روز دنیا منطبق شود باید هدفگذاری در صنعت خودرو کشورمان تغییر پیدا کند. وی تاکید دارد: با تغییر استراتژی کنونی و نگاه به آینده، مسیر خودروسازی کشور نیز تغییر خواهد کرد و بهراحتی میتوانیم خود را با تحولات و تغییرات جهانی وفق دهیم.