ما در این مقاله با مرخصی و تعریف آن در قانون کار آشنا می‌شویم. سپس به بررسی نحوه محاسبه مرخصی در قانون کار می‌پردازیم. پس پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
قانون مرخصی اداره کار؛ مرخصی یعنی چه؟
برای آشنایی با نحوه محاسبه مرخصی در قانون کار، ابتدا باید با تعریف مرخصی آشنا شویم. مرخصی به معنای ترک کار در روزهای غیر تعطیل است. حق مرخصی برای کارگران و کارمندان در نظر گرفته شده است و انواع مختلفی از مرخصی وجود دارد که کارگران و کارمندان در شرایط مختلف می‌توانند از آن استفاده کنند. قانون کار جمهوری اسلامی ایران شرایط مختلفی برای مرخصی در نظر گرفته است تا هم کارفرمایان و هم کارگران و کارمندان دقیقاً بدانند چه زمانی امکان استفاده از حق مرخصی وجود دارد. بنابراین در کنار تعریف کلی که از مرخصی ارائه کردیم، هر یک از انواع مرخصی نیز معنای خاص خود را دارند.
نحوه محاسبه مرخصی در قانون کار و فرمول آن
همانطور که اشاره کردیم، مرخصی انواع مختلفی دارد. در نتیجه برای محاسبه هر یک از انواع مرخصی باید از روش‌های محاسبه‌ای مختلفی استفاده کرد. در واقع، بر خلاف محاسبه عیدی سال 1401 که به راحتی با کمک نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد انجام می‌گیرد، شما نمی‌توانید با یک فرمول ثابت تمامی مرخصی‌ها را محاسبه کنید.
به این ترتیب ابتدا باید با انواع مرخصی و تعریف هر یک از آنها از دیدگاه قانون کار آشنا باشید، سپس بر اساس فرمولی که قانون کار برای آنها در نظر گرفته است، هریک از انواع مرخصی را جداگانه محاسبه کنید. ما در ادامه به معرفی چند نوع از مرخصی‌های کاربردی و نحوه محاسبه آنها در قانون کار می‌پردازیم.
مرخصی استحقاقی و نحوه محاسبه آن در قانون کار
مرخصی استحقاقی، مرخصی دارای حقوق است که با نام مرخصی سالانه کارمندان یا مرخصی استحقاقی تعطیلات نیز شناخته می‌شود. هر کارفرما می‌تواند تعداد روزهای مشخصی را در سال به عنوان مرخصی استحقاقی کارمندان خود در نظر بگیرد. برای محاسبه مرخصی استحقاقی باید این نکته را در نظر داشته باشید که برابر قانون کار در هر ماه 2.5 روز مرخصی عادی یا استحقاقی در نظر گرفته شده است. به این ترتیب هر فرد در سال 26 روز مرخصی استحقاقی دارد که جدای از روزهای جمعه و تعطیلات رسمی است. حسابداران با کمک نرم افزار مالی می‌توانند به راحتی مرخصی عادی یا استحقاقی را محاسبه کنند.
مرخصی استعلاجی چیست؟ فرمول محاسبه مرخصی استعلاجی در قانون کار
مرخصی استعلاجی به معنای مرخصی بدون حقوق است که کارگران و کارمندان در صورت بروز بیماری و تأیید پزشک معالج می‌توانند از آن استفاده کنند. برای مرخصی استعلاجی در قانون کار سقفی در نظر گرفته نشده است و تا زمانی که پزشک و مراجع تأمین اجتماعی شرایط مرخصی استعلاجی را تأیید نمایند مرخصی می‌تواند ادامه پیدا کند. در صورتی که مرخصی استعلاجی کمتر از 7 روز باشد تأیید پزشک معالج کافی است. مرخصی استعلاجی بیشتر از 15 روز تا 60 روز باید مورد تأیید پزشک معتمد سازمان قرار بگیرد. مرخصی استعلاجی بیشتر از 60 روز تنها زمانی امکان پذیر است که شورای پزشکی تأمین اجتماعی آن را تأیید کند.
نحوه محاسبه مرخصی ساعتی در قانون کار
کارمندان و کارگران در صورتی که در طول روز کاری، نیاز به مرخصی داشته باشند می‌توانند از مرخصی ساعتی استفاده کنند. مرخصی ساعتی در واقع یک نوع مرخصی استحقاقی است و تعداد ساعت‌های مرخصی از میزان مجاز مرخصی استحقاقی کم می‌شود. برای مثال در هر ماه می‌توانید حدود 20 ساعت (2.5 روزکاری) مرخصی ساعتی استحقاقی دریافت کنید.
محاسبه مرخصی ازدواج، فوت اقوام درجه یک و مرخصی زایمان
کلیه کارگران در صورت ازدواج دائم، فوت همسر، پدر و مادر و فرزندان می‌توانند از 3 روز مرخصی با حقوق به عنوان مرخصی ازدواج یا مرخصی فوت اقوام درجه یک در قانون کار استفاده کنند. زمان استفاده از این مرخصی‌ها همزمان با فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان و یا ازدواج دائم بوده و قابل انتقال نیستند. بنابراین نمی‌توان مرخصی ازدواج یا مرخصی فوت بستگان را به زمانی دیگر منتقل و از آن استفاده کرد.
مدت مرخصی زایمان زنان شاغل در بخش‌های دولتی و غیر دولتی ۹ ماه تمام است. همسران افراد یاد شده (زنان شاغل) نیز از دو هفته مرخصی اجباری (تشویقی با استفاده از مزد) علاوه بر مرخصی‌های استحقاقی از بدو تولد نوزاد برخوردار می‌شوند.
محاسبه انواع مرخصی قانون کار با کمک نرم افزار حسابداری سپیدار
در این مقاله با تعریف مرخصی با حقوق و بی حقوق آشنا شدیم و نحوه محاسبه مرخصی در قانون کار را بررسی کردیم. از آنجایی که انواع مختلفی از مرخصی‌ها وجود دارد، محاسبه همه آنها ممکن است کار سختی برای حسابداران شرکت‌ها باشد. برای حل این دغدغه و چالش، پیشنهاد ما استفاده از نرم افزار حسابداری سپیدار است. شما می‌توانید همین حالا با مراجعه به سایت سپیدار، نرم افزار مالی مورد نیاز خود را تهیه کنید و تمامی امور مالی از محاسبه مرخصی تا حقوق و دستمزد، بیمه، مالیات و ... را بدون نیاز به دانش تخصصی حسابداری، به راحتی انجام دهید.