غلبه سیگنال کاهشی در رینگ پتروشیمی‌‌‌ها
دفتر توسعه صنایع تکمیلی، ظرف هفته گذشته، قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی را برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران با ترکیبی از کاهش و افزایش اعلام کرد. در حالی که رشد 0.07درصدی نرخ تسعیر ارز در تعیین قیمت پایه، عامل رشد 0.07درصدی قیمت پایه برخی محصولات پلیمری از جمله PVCها و انواع پلیاتیلنهای سنگین اکستروژن بود، بر نرخ پلیاتیلن سنگین بادی و بوتادین‌استایرن به علت رشد قیمت در بازار جهانی افزوده شد. در عین حال قیمت پایه انواع پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌های شیمیایی، پلیاتیلنهای سبک و پلیاتیلنهای سنگین دورانی و تزریقی با کاهش اعلام شد که عقبگرد بهای این محصولات در بازار جهانی فوب خلیج‌‌‌فارس عامل کاهش قیمت‌های پایه بود. نبود چشم‌‌‌انداز روشن از بهبود تقاضا برای این محصولات از سوی چین، به‌‌‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مصرف جهانی، عامل اصلی عقبگردهای قیمتی در رینگ پلیمرها بود.
قیمت پایه اغلب محصولات شیمیایی نیز عمدتا کاهشی اعلام شد. در شرایطی که نرخ تسعیر ارز در تعیین قیمت پایه این محصولات، نرخ حواله ارز در بازار مبادله است که ظرف یک‌هفته اخیر رشد محدود 0.07درصدی داشت، عقبگرد نرخ جهانی، عامل افت قیمت‌ها شده است. همچنان نرخ تسعیر ارز مورد استفاده در تعیین قیمت پایه پلیاتیلن ترفتالات‌‌‌ها و پلی‌استایرن‌‌‌ها برابر 28هزار و 500تومان است. در این شرایط عقبگرد نرخ این محصولات در بازار جهانی باعث کاهش قیمت پایه آنها شده است. البته نوسان نرخ ارز در بازار آزاد با ایجاد رقابت میان متقاضیان به روند معاملات این محصولات جهت می‌دهد.
نرخ جهانی حامی قیمت‌ها نیست
نفتا، یکی از فرآورده‌‌‌های نفت خام که به‌‌‌عنوان خوراک بسیاری از واحدهای پتروشیمی به مصرف می‌رسد، ظرف هفته گذشته (هفته منتهی به روز جمعه 27اکتبر) کاهش نرخ 1.8درصدی را در بازارهای جهانی به ثبت رساند. استفاده از نفتا به‌‌‌عنوان خوراک و سوخت در واحدهای پالایشی باعث می‌شود تا بهای بسیاری از محصولات پلیمری با این فرآورده نفتی نوسانی همگرا داشته باشد، بنابراین روند قیمتی آن در میان‌مدت به رینگ پلیمرها جهت می‌دهد. در عین حال، نوسان بهای نفت در بازار جهانی نیز به قیمت نفتا در میان‌مدت جهت می‌دهد و درواقع نوسان بهای نفتا با نفت خام همبستگی زیادی دارد.
با وجود این، ظرف هفته‌‌‌های اخیر به‌رغم تمایل نفت خام به رشد قیمتی، از نرخ نفتا در بازارهای جهانی کاسته شده و این موضوع سیگنال کاهشی موثری برای بازار محصولات پتروشیمی به همراه داشته است که تاثیر آن بر افت نسبی قیمت‌های پایه این محصولات در رینگ داخل نیز مشهود است. در حالی که واهمه از تبعات اقتصادی جنگ در خاورمیانه از رشد بهای نفت در بازارهای جهانی حمایت کرد، نفتا ظرف سه‌هفته سپری‌شده از آغاز این جنگ در محدوده قیمتی 630 تا 650دلار نوسان محدودی را به ثبت رسانده است. افزایش بهای خوراک، از سودآوری واحدهای پتروشیمی می‌‌‌کاهد، این در حالی است که چشم‌‌‌انداز روشنی نیز برای تقاضای جهانی پتروشیمی‌‌‌ها وجود ندارد و این موضوع باعث شده است تا برخی از واحدهای پتروشیمی دنیا به کاهش اجباری تولید روی آورند که تاثیر کاهش سودآوری و افت تولید در عقبگرد بهای نفتا محسوس است. ظرف بازه زمانی یک‌ماه منتهی به روز جمعه 27اکتبر، نفتا افت قیمت 7.9درصدی را به ثبت رسانده است. محصولات پتروشیمی نیز در همین زمان با واهمه از کاهش تقاضا ارزان شده‌‌‌اند.
چرایی تشدید رقابت در رینگ پتروشیمی‌‌‌ها
رینگ پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی هفته ابتدایی آبان‌ماه را با رونق نسبی به پایان رساند. به این ترتیب در هفته منتهی به روز جمعه پنجم آبان بالغ بر 87هزار تن محصول پلیمری و 35هزار تن محصول شیمیایی مورد معامله قرار گرفت که این ارقام بالاتر از میانگین نرخ فروش هفتگی این گروه‌‌‌های کالایی در سال 1402 بود. البته میزان فروش هفتگی تغییر محسوسی نسبت به هفته‌‌‌های قبل نداشت. درواقع انتظارات تورمی و واهمه از تبعات اقتصادی جنگ ظرف هفته‌‌‌های گذشته به شکل مکرری زمینه‌‌‌ساز رونق رینگ پتروشیمی‌‌‌ها شده است. در این شرایط نکته حائز اهمیت در معاملات هفته گذشته، افزایش رقابت برای چند گروه کالایی خاص از جمله پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌های شیمیایی بود.
واحدهای پتروشیمی ایران در اولین هفته آبان‌ماه بالغ بر 99هزار و 400تن محصول پلیمری را در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران عرضه کردند که برای این محصول تقاضایی بالغ بر 156هزار تن به ثبت رسید و در نهایت به فروش 87هزار تن محصول پلیمری از این بازار انجامید. به این ترتیب در هفته منتهی به روز جمعه پنجم آبان‌ماه بالغ بر 87.6درصد عرضه‌‌‌ها معامله شد و می‌‌‌توان از واژه رونق برای توصیف معاملات رینگ پتروشیمی استفاده کرد. بررسی جزئی روند معاملات در رینگ پتروشیمی از افزایش رقابت میان متقاضیان پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌ها حکایت دارد. به این ترتیب در حالی که تغییر نرخ تسعیر ارز در تعیین قیمت پایه محصولات پلیمری باعث شده بود تا رقابت برای کسب سهم پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌ها از محدوده 100درصدی به حدود 30درصد کاهش یابد، احتمال کسری عرضه به دلیل اورهال واحدهای تولیدی این محصول باعث شد تا متقاضیان پلی‌‌‌پروپیلن‌‌‌ها برای کسب سهم از این محصول دست به رقابت‌‌‌های بیشتری بزنند و این محصولات با نرخی در حدود 50 تا 65درصد بالاتر از قیمت پایه مورد معامله قرار گیرند.
پلیاتیلن ترفتالات بطری از دیگر محصولاتی است که ظرف هفته منتهی به روز پنجم آبان‌ماه با رقابت قیمتی معامله شد. نرخ تسعیر ارز این محصول همچنان بر مبنای ارز 28هزار و 500تومانی تعیین می‌شود و فاصله 31درصدی میان نرخ ارز 28هزار و 500تومان و نرخ حواله ارز در بازار مبادله‌‌‌ای و همچنین فاصله 80درصدی میان نرخ تسعیر ارز در تعیین قیمت پایه و نرخ ارز در بازار آزاد، زمینه‌‌‌ساز رقابت‌‌‌های سنگین قیمتی در معاملات این بخش است.
ظرف هفته ابتدایی آبان‌ماه بالغ بر 44هزار و 600تن محصول شیمیایی در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران عرضه شد که برای این محصول تقاضایی بالغ بر 44هزار تن به ثبت رسید و در نهایت به فروش 35هزار و 600 تن از این محصول انجامید. به این ترتیب ظرف هفته گذشته بالغ بر 79درصد عرضه‌‌‌ها در رینگ شیمیایی بورس‌کالا معامله شد که رقم نسبتا قابل‌توجهی است. در شرایطی که نرخ ارز در بازار آزاد با واهمه از تبعات اقتصادی استمرار جنگ در خاورمیانه، افزایشی است، اوج‌‌‌گیری تقاضا در رینگ داخلی کاملا قابل توجیه است. درواقع صنایع تکمیلی با واهمه از کاهش ارزش پول ملی، ترجیح می‌دهند تا در حد توان نسبت به خرید پیش از موعد مواد اولیه مصرفی خود اقدام کنند. این موضوع از رونق رینگ محصولات شیمیایی در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران حمایت می‌کند.
دنیای اقتصاد