آرمان سعادتی مدیر سایت سیمافلز؛ طبق برآوردهای متال اکسپرت، امسال بازارهای فولاد و مواد اولیه تحت تاثیر عوامل زیر قرار گرفته است:
1- عامل کلیدی به بحران مازاد تولید در صنعت فولادسازی مربوط خواهد شد که قرار است در تمامی بخش‌ها ازمواد اولیه گرفته تا محصولات نهایی مشاهده شود. شدیدترین رقابت همچنان در بخش سنگ‌آهن به ثبت خواهد رسید، اوضاع در تمامی بخش محصولات نهایی تقریبا به توانایی دولت چین در متوقف‌سازی رشد تولید فولاد و به تبع آن صادرات محصولات فولادی بستگی خواهد داشت.
2- افزایش مداوم ظرفیت‌ها باعث پایین نگه داشتن قیمت‌های مواد اولیه خواهد شد، قیمت‌ها احتمالا به سطح هزینه‌های تولید در فروشندگان اصلی (15- 10 دلار کمتر از سطح فعلی) نزدیک میشوند و سپس تثبیت میشوند.
3- مصرف داخلی فولاد نهایی چین احتمالا ثابت می‌ماند یا حتی تاحدودی تنزل می‌یابد و (طرح‌های تشویقی دولت چین در سال 2015 محدود خواهد شد و برخلاف سال 2009 هیچ‌گونه برنامه سرمایه‌گذاری مهمی صورت نخواهد گرفت).
4- این احتمال وجود دارد که صادرات فولاد نهایی چین بالا خواهد ماند(طی نیمه دوم 2014 دوبرابر شد.)هرچند دولت چین برای محدودسازی صادرات یک موضع قوی اتخاذ کرده است.
5- به‌رغم تمامی عوامل مذکور، قیمت‌های پایین مواد اولیه امکان حفظ قابلیت سوددهی فولادسازان را فراهم خواهد ساخت. به هرحال در سال 2015 میزان سوددهی در مقایسه با سال 2014 به علت صادرات از چین و در کل بحران مازاد تولید تنزل خواهد یافت.
6- انتظار می‌رود نرخ دلار آمریکا تقویت شود، درحالی‌که ارزهای صادرکنندگان اصلی فولاد نهایی و مواد اولیه (روسیه، اوکراین، استرالیا و برزیل) ضعیف خواهد شد. چین همچنان نرخ یوآن را مدیریت خواهد کرد و کاهش ارزش یورو احتمالا ادامه خواهد داشت.
محصولات طویل؛ کاهش درآمدهای فروش داخلی میلگرد آجدار ساختمانی در ترکیه
قیمت صادرات میلگرد آجدار ساختمانی ترکیه طی دسامبر 2014 به 493 دلار فوب تقلیل یافت، اما به هرحال قیمت‌های داخلی طی چندهفته اخیر با 3دلار کاهش به 498دلار تحویل کارخانه رسیده است.
همان‌طور که انتظار می‌رفت تولیدکنندگان ترکیه‌ای در ژانویه 2015 با کاهش دوباره درآمدهای فروش مواجه شدند. چنانچه متوسط عایدات صادرات فقط در یک سطح حداقلی 3 دلاری باقیمانده باشد، عایدات حاصل از فروش‌های داخلی تقریبا دوبرابر تنزل یافته است، یعنی 14دلار در برابر متوسط 26 دلاری در دسامبر.
یک افزایش 11دلاری در قیمت‌های اسکراپ (آهن قراضه) طی ماه گذشته به دلیل حفظ تولید فولاد کارخانه‌های ترکیه‌ای در یک سطح نسبتا بالاتر موجب کاهش درآمدهای فروش شد و تولید فولاد کوره‌های الکتریکی در نوامبر نسبت به اکتبر 4درصد بالاتررفت.طی دسامبر و ژانویه تاسیسات تولید میلگرد آجدار ساختمانی (آرماتور) با نرخ‌های بالاتری تولید خواهند کرد و این امر مواضع تولیدکنندگان در مذاکرات با فروشندگان مواد اولیه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
اکثر بازارهای مهم صادرات فروشندگان ترکیه‌ای اکنون با مازاد عرضه مواجه‌اند اما این وضعیت شروع به تغییر می‌کند. صادرات آرماتور(میلگرد آجدار ساختمانی) از ترکیه در نوامبر به کمتر از 520 هزار تن (20درصد کاهش ماهانه) رسید، زیرا صادرات به امارات 36درصد و به آمریکای جنوبی 54درصد افت داشت. تقاضای فعلی مصرف‌کنندگان خارجی بسیار پایین توصیف می‌شود. کاهش صادرات و به صفر رسیدن تقریبی درآمدها موجب شد صادرکنندگان ترکیه‌ای دست به کاهش متوسط قیمت بزنند. علاوه بر این، عرضه محصولات چینی به خاورمیانه ممکن است به زودی در فوریه تنزل یابد. از آنجا که نفوذ چین در اواخر 2014 همه‌گیر شد صادرات فولادهای طویل چینی به منطقه MENA (خاورمیانه و شمال آفریقا) و سایر بازارهای منطقه به شدت اوج گرفت و کاهش فشار فروشندگان ترکیه‌ای می‌تواند به تحریک قریب‌الوقوع قیمت‌های صادرات منجر شود.
اواخر 2014 تولیدکنندگان در چین سعی کردند به دلیل شایعات حذف احتمالی مشوق‌های مالیاتی در حد امکان بیشترین فروش را داشته باشند. از اول ژانویه 2015 این مشوق‌ها در چین متوقف شد، حال آنکه صادرکنندگان تصور می‌کردند فرصت بیشتری برای فروش محصولات خود دارند. مشوق 13-9درصدی مالیات برای محصولات طویل (آرماتور و سیم مفتول و مقاطع) با ورق گرم و پلیت (پهنای 600 میلی‌متر و بالاتر) و نیز نوار ورق گرم لغو شد.
طی 7 ماه اول 2014 کشورهای منطقه منا ماهانه به‌طور متوسط 279هزارتن فولاد طویل چینی وارد می‌کردند در حالی‌که یک سال قبل این رقم 164هزار تن بود. تجار چینی به مذاکرات خود با کارخانه‌های نوردی و خریداران درباره تقسیم ضرر و زیان ادامه می‌دهند زیرا ذخایر آنها با صادر نشدن کالاهایی که قراردادهای آنها قبلا امضا شده بود شدیدا بالا رفته است، اما بعید است موفق شوند. به احتمال زیاد اکثر این تناژهای باقیمانده همچنان به مقصدهای اولیه ارسال نخواهند شد. نرخ کرایه‌های دریایی در مسیرهای اصلی تنزل یافت به‌طوری‌که این رقم در مسیر ترکیه به امارات از 30 دلار به 22-18دلار و در مسیرهای ترکیه به عربستان از 25 دلار به 19-18 دلار در تن سقوط کرد. به هر حال رشد هزینه‌های تولید و کاهش قیمت‌های فوب هیچ‌کدام نتوانست به صادرکنندگان ترکیه‌ای در افزایش حاشیه سود کمک کند. به نظر ما تولیدکنندگان ترکیه‌ای ماه آینده به منظور حفظ درآمدهای خود موفق به خرید اسکراپ وارداتی به قیمت‌های پایین‌تری خواهند بود. از نیمه دوم فوریه رقابت در بازارهای خارجی به لطف کاهش احتمالی صادرات فولاد طویل چینی در اوایل 2015 اندکی می‌تواند آرام‌تر شود و در نتیجه امکان احیای قیمت‌های صادرات آرماتور فراهم خواهد شد.
از سوی دیگر در هفته سوم ژانویه بیلت سیآیاس 400دلار فوب دریای‌سیاه به ترکیه عرضه می‌شد که عمدتا هم سطح با قیمت‌های دسامبر 2014 بود. دلیل پایداری قیمت‌ها را عمدتا می‌توان به ادامه عرضه اسکراپ گران قیمت وارداتی به ترکیه نسبت داد. با توجه به قیمت 319 دلاری اسکراپ آمریکایی به‌صورت سی‌اف‌آر ترکیه، هزینه تولید بیلت در کوره‌های قوس الکتریکی ترکیه به 437دلار رسیده است. واردات بیلت برای دومین ماه متوالی جذاب‌تر از تولید داخلی آن بوده است.
بیلت سیآیاس که ارزان‌تر از اسکراپ وارداتی است هنوز از تقاضای قوی برخوردار است. طی دسامبر واردات بیلت اوکراینی به ترکیه به اوج سالانه 160 هزارتنی خود رسید و واردات بیلت روس نیز برای نخستین بار از 200 هزار تن فراتر رفت. کل صادرات بیلت از سیآیاس به ترکیه طی دسامبر2014 نسبت به سطوح معمول آن حداقل 50 درصد رشد یافت. سود پایین فروشندگان محصولات طویل ترکیه هنوز هم یک عامل منفی اصلی محسوب می‌شود. طی ژانویه نیز عدم توانایی نوردکاران در تثبیت قیمت‌های بالاتر در قراردادهای داخلی صادرات در کل نیمه دوم دسامبر 2014موجب کاهش مجدد سوددهی آنها شده است. حاشیه سود فروشندگان ترکیه‌ای مدتی است شدیدا تنزل یافته و بعید است به‌زودی مجددا احیا شود.کاهش هزینه‌های خوراک اولیه اکنون تنها راه بهبود درآمدهای فروش ترکیه است و فشار بر فروشندگان اسکراپ و بیلت در آینده نزدیک شدت خواهد گرفت.
فروشندگان سیآیاس اکنون در موقعیت‌های متفاوتی قرار دارند. ازیک طرف ارزهای روسیه و اوکراین هردو ضعیف شدند ولی روبل روسیه عمدتا طی ژانویه و دسامبر ارزش خود را از دست داد در حالی که کاهش ارزش هر کوپک اوکراین در طول سال ادامه یافت. باتوجه به قیمت‌گذاری‌های ویژه سنگ‌آهن و سهم فزاینده زغال‌سنگ وارداتی در مصرف، هزینه‌های خوراک اولیه فولادسازان اوکراینی به نوسانات نرخ‌های ارزی وابسته‌تر است. اکنون حاشیه سود صادرکنندگان روسیه به همین دلیل رو به رشد گذاشته است درحالی‌که حاشیه سود رقبای اوکراینی آنها از مارس 2014 تاکنون به حداقل رسیده است. به این ترتیب روس‌ها قادرند در قیمت‌گذاری‌های خود انعطاف‌پذیر باشند درحالی‌که اوکراینی‌ها برای حفظ حاشیه سود فروش‌های خود نهایت سعی‌شان را می‌کنند.
به نظر متال اکسپرت مواضع فروش فروشندگان بیلت تا زمانی قوی است که قیمت‌های اسکراپ بالا بماند و به هرحال هنگام آغاز کاهش قیمت‌های اسکراپ، آنها به ناچار تخفیف‌هایی را به مصرف‌کنندگانی که از سود حداقلی برخوردارند، ارائه خواهند داد.
عدم توانایی نوردکاران ترکیه‌ای در بازتاب رشد هزینه‌های اسکراپ در قیمت محصولات طویل
طی ژانویه قیمت اسکراپ برای مصرف‌کنندگان ترکیه‌ای در سطح اواخر 2014 باقی مانده است و اسکراپ 80:20 آمریکایی، 75:25 اروپایی و A3 روسیه اکنون به ترتیب 319دلار، 309دلار و 315 دلار سی‌اف‌آر ترکیه است. ثبات نرخ به‌کارگیری ظرفیت فولادسازی در ترکیه همچنان عامل اصلی حفظ قیمت‌های اسکراپ در سطوح بالا محسوب می‌شود.
در ترکیه به‌رغم کاهش تولید محصولات طویل در نوامبر، تولید فولاد کوره‌های الکتریکی برای تولید اسلب حتی 4درصد رشد یافت، طوری‌که مصرف واقعی اسکراپ کاهش نیافت. اما از آنجا که سرانجام چین تصمیم به حذف بخشی از مشوق‌های مالیاتی فروش از اول امسال گرفت، رقابت در بازارهای قدیمی فروش برای صادرکنندگان ترکیه‌ای ممکن است به‌زودی آرام‌تر شود. بنابراین طویل‌سازان ترکیه‌ای ممکن است تصمیم به افزایش مجدد نرخ به‌کارگیری ظرفیت خود بگیرند که رشد بیشتر مصرف اسکراپ را در پی خواهد داشت. ذخایر اسکراپ کارخانه‌های ترکیه‌ای طی دسامبر جمعا 200هزارتن تقلیل یافت، طوری‌که تقاضا در طول ماه بالا بود. فروشندگان اسکراپ همچنان از این موضوع برای بالا نگه داشتن قیمت‌ها استفاده می‌کنند. از طرفی دیگر کارخانه‌های ترکیه‌ای در انتقال افزایش هزینه‌های اسکراپ به قیمت‌های محصولات طویل ناتوان بوده‌اند. تقاضای داخلی آرماتور به‌علت آرام‌تر شدن فعالیت‌های ساختمان‌سازی در میان شرایط نامطلوب جوی تنزل یافته و حجم عرضه ثابت مانده است. در نتیجه قیمت‌های داخلی ترکیه اواسط ژانویه 3دلار کاهش یافت. صادرکنندگان فولاد طویل ترکیه‌ای نیز در کسب کامل افزایش قیمت اعلام شده ناتوان بودند بنابراین اواخر دسامبر به ناچار قیمت‌های خود را برای منطقه منا 5دلار کاهش دادند طوری‌که قابلیت سوددهی فروش محصولات ترکیه‌ای در تمامی بازارهای صادرات به سطوح بسیار پایینی تنزل یافته است. در اکثر بازارها حاشیه سود می‌توانست حتی منفی هم بشود اما فروشندگان با کاهش سریع نرخ کرایه‌ها مواجه شدند. به هرحال هزینه فعلی اسکراپ بار مالی سنگینی را بر دوش کارخانه‌ها تحمیل می‌کند، هرچند سطوح پایین ذخایر آنها را به بازگشت به این بازار مجبور می‌کند معاملات فقط با فروشندگانی صورت می‌گیرد که آماده ارائه تخفیف‌های بالایی به ویژه به برخی شرکت‌های اروپایی هستند. به هر طریق طی ژانویه هیچ معامله‌ای با صادرکنندگان اسکراپ آمریکا صورت نگرفته است و قیمت‌ها صرفا اسمی هستند.فروشندگان آمریکایی به‌علت تقاضای بالای خانگی از کاهش قیمت امتناع می‌کنند.به‌هر طریق شرایط فعلی بازار شبیه سال قبل است؛ زمانی‌که فروشندگان آمریکایی از کاهش قیمت‌ها طفره می‌رفتند در حالی‌که مصرف‌کنندگان ترکیه‌ای قادر به پذیرش رقم پیشنهادی آنها نبودند و در عوض به استفاده از ذخایر قبلی و نیز اسکراپ‌های خریداری شده روسی و اروپایی به مدت یک ماه روی آوردند.
روزنامه دنیای اقتصاد