طبق بیانات براساس نظر کارشناسان، صدور شناسنامه فنی ملکی ساختمان باعث افزایش کیفیت ساخت‌وساز و روان‌سازی گردش کار صدورپروانه ساختمان می‌شود. چراکه مسئولان بر این باورند که صدور شناسنامه فنی ساختمان زمینه کیفی‌سازی را فراهم می‌کند و این درحالی است که نبود چرخه یکپارچه طراحی و نظارت باعث ناکارآمدی طرح صدور شناسنامه فنی ساختمان می‌شود. در این گزارش به ضرورت مقاوم‌سازی سازه‌های ساختمانی و کیفی‌سازی ساختمان در گفت‌وگو با کارشناسان پرداختیم.
صدور شناسنامه فنی و ملکی
حیدر جهان‌بخش، نایب‌رییس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در پاسخ به این پرسش که آیا کنترل کیفیت، مقاوم و ایمن‌سازی در صنعت ساخت‌وساز کشور رعایت می‌شود و نقش نظام مهندسی ساختمان به‌عنوان نهاد ناظر در این زمینه چیست؟ به صمت گفت: سازمان نظام مهندسی ساختمان تا زمانی که در چرخه صنعت ساختمان به عنوان یک نهاد نظارتی با سایر بخش‌هایی که متولی این امر هستند، در یک مسیر صحیح و منطقی قرار نگیرد، تحولی در صنعت ساخت‌وساز کشور ایجاد نخواهد شد. وی ادامه داد: به‌واقع وزارت راه‌وشهرسازی، دستگاه‌های پژوهشی وزارت مسکن و سازمان نظام مهندسی ساختمان متولی نظارت بر فرآیند ساخت‌وساز در کشور به شمار می‌روند. زمانی که شهرداری تمایلی به همکاری برای ارتقای کیفیت ساختمان ندارد، هر اندازه سازمان نظام مهندسی ساختمان و دیگر نهادهای مربوط اقدامی در این‌باره انجام دهند، در نهایت یک جای کار دچار نقص خواهد بود. نایب‌رییس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران یکی از اقدامات اساسی در این زمینه را تحقق صدور شناسنامه فنی و ملکی دانست و عنوان کرد: چنانچه در هر ساختمان قانون فعلی اجرا و منجربه صدور شناسنامه فنی و ملکی شود، در آن صورت می‌توان در این شناسنامه نوع مصالح استاندارد و باکیفیتی که در ساختمان به‌کار رفته را مشخص کرد ضمن آنکه مشخص می‌شود با چه فرآیندی این ساختمان ساخته شده و متولیان آن چه کسانی هستند.
نبود ارتباط منطقی بین دستگاه‌های ذی‌ربط
جهان‌بخش با بیان اینکه هم‌اکنون با ۲ مشکل روبه‌رو هستیم، ابراز کرد: دستگاه‌های ذی‌ربط با یکدیگر ارتباط منطقی ندارند و چرخه ساخت‌وساز و ساختمان‌سازی نیز منجربه صدور شناسنامه فنی و ملکی نمی‌شود که این امر یک مشکل جدی به‌شمار می‌رود. وی با بیان اینکه سازمان نظام مهندسی ساختمان کارگروه‌هایی تشکیل داده که در ۳ جهت درحال حرکت هستند، گفت: اشاعه استفاده از مصالح استاندارد، اشاعه استفاده از مصالح و فناوری‌های نوین و استفاده صحیح از همه این روش‌ها با هدف ایمن‌سازی در ساختمان منجربه افزایش کیفیت ساختمان خواهد شد. نایب‌رییس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران ادامه داد: در ۲ سال گذشته نشست‌های متعددی با مراکز گوناگون، متخصصان و کارشناسان برگزار شده است اما فرهنگ عمومی ساخت‌وساز به‌ویژه ساخت‌وسازهای کلان در استان‌ها هنوز پذیرنده پیشنهادهای ارائه‌شده نیست.
وی ادامه داد: زمانی که برای کاهش مصرف انرژی در ساختمان، تمهیداتی اندیشیده می‌شود، ممکن است اقدامات اولیه آن پرهزینه باشد اما نتیجه این‌کار در یک فرآیند پنج ساله بسیار اثربخش خواهد بود و مصارف انرژی را به‌شدت کاهش می‌دهد، این درحالی است که متولیان امر زیر بار هزینه‌های اولیه نمی‌روند. نایب‌رییس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با انتقاد از کسانی که در حوزه ساخت‌وساز وارد می‌شوند، افرادی سودجو و غیرمتخصص هستند، گفت: این افراد تنها به‌دنبال سود و جنبه اقتصادی قضیه هستند و به کیفی‌سازی ساختمان توجهی ندارند. جهان‌بخش خاطرنشان کرد: در بحث استانداردسازی و فناوری‌های نوین در صنعت ساختمان وزارت صنعت، معدن و تجارت کمک‌کننده است. همچنین می‌تواند از صدور مصالح غیراستاندارد و غیرنوین جلوگیری به‌عمل آورد و حتی اجازه صدور پروانه بهره‌برداری را ندهد. شهرداری نیز می‌تواند در اشاعه فرهنگ مردمی موثر باشد که این روند در بحث قانونی التزام به صدور شناسنامه فنی و ملکی اقدام موثری خواهد بود. در بحث نظارتی نیز سازمان نظام مهندسی ساختمان می‌تواند با فعالیت‌های تعریف‌شده خود در این عرصه ورود کند.
افزایش طول عمر ساختمان با کنترل کیفیت
ایرج رهبر، رییس کانون سراسری انبوهسازان تهران نیز در این‌باره به صمت گفت: اگرچه در سال‌های اخیر ساخت‌وسازها رو به بهبود رفته، اما استانداردها از آغاز کار تا صدور پروانه و ساخت به‌طور کامل رعایت نمی‌شود. این درحالی است که کنترل کیفیت در اجرای ساخت‌وساز نیز از عوامل مهم در افزایش طول عمر ساختمان‌ها به‌شمار می‌رود که تاکنون مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. رهبر با بیان اینکه شرایط فعلی ساخت‌وساز در کشور منجربه پایین‌بودن عمر ساختمان‌ها می‌شود، اظهار کرد: طول عمر ساختمان‌ها به ۲ شاخص اصلی «کیفیت مصالح ساختمانی» و «نحوه اجرا و ساخت‌وساز» بستگی دارد.رییس کانون سراسری انبوهسازان تهران با بیان اینکه سیستم اجرایی در ساخت‌وساز کشور دارای اشکال است، عنوان کرد: ضعف در سیستم اجرایی سبب می‌شود که کار به کاردان سپرده نشود. البته کیفیت در ساخت‌وساز به ۳ عامل اطلاعات علمی، مهارت سازندگان و استاندارد بودن مصالح ساختمانی بستگی دارد و اگرچه برخی سازندگان از دانش و اطلاعات کافی برخوردارند اما در زمینه مهارت ساخت‌وساز و استاندارد مصالح هنوز با استانداردها فاصله داریم.
عملکرد نادرست شهرداری‌ها در صدور پروانه ساختمان
رییس کانون سراسری انبوهسازان تهران با بیان اینکه اگر ساخت‌وساز توسط افراد غیرمتخصص انجام شود، منجربه کاهش عمر مفید ساختمان‌ها و کیفیت پایین ساخت‌وساز می‌شود، با انتقاد از عملکرد نادرست شهرداری‌ها در صدور پروانه ساختمان گفت: در صدور پروانه برای فردی که قصد ساخت‌وساز دارد، هیچ اجبار یا نظارتی برای یک مجری صلاحیت‌دار، وجود ندارد. رهبر با اشاره به اینکه درحال‌حاضر ناظر تمام وقت بر سر ساختمان‌ها نیست، افزود: مشکل اصلی، نظام اجرایی و مهندسی فعلی است که باید صددرصد کارا باشد. از این‌رو نبود ناظر در ساختمان‌سازی منجربه بروز مشکلاتی می‌شود. وی معتقد است از وزارت راه‌وشهرسازی که صدور صلاحیت برای افراد متخصص را برعهده دارد گرفته تا وزارت کشور که زیرمجموعه آن شهرداری‌ها هستند و همچنین سازمان نظام مهندسی، باید دست‌به‌دست هم دهند تا ساخت‌وسازها به‌دست افراد باصلاحیت انجام شود. رهبر با تاکید بر اینکه یک سرمایه‌دار نباید بدون صلاحیت و تخصص، اقدام به ساخت‌وساز کند، تصریح کرد: فعالان این حوزه باید در زمان تحویل مصالح نسبت به کنترل کیفیت و درنهایت تایید نهایی آن اقدام کنند. رییس انجمن انبوهسازان استان تهران با بیان اینکه نظام مهندسی ساختمان، یک نهاد قانونگذار در عرصه ساختمان‌سازی به شمار می‌رود، خاطرنشان کرد: نظام مهندسی به‌عنوان نهاد ناظر، باید کیفی‌سازی ساختمان و استفاده از فناوری‌های نوین ساخت‌وساز را مدنظر قرار دهد.
سیـــاست حفـــظ انـــرژی در ساختمان‌سازی نداریم
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در ساخت‌وسازهایی که در کشور انجام می‌شود، حفظ انرژی در اولویت نبوده است بر ضرورت تغییر این روند تاکید کرد و به صمت گفت: هزینه نهایی مصرف انرژی کشور در مقایسه با کشورهای دیگر ارزان است به همین دلیل موضوع حفظ انرژی و رعایت الگوهای ساخت‌وساز در این حوزه به خوبی رعایت نمی‌شود که شاهدیم بیشترین حجم هدررفت انرژی در ساختمان‌های کشور انجام می‌شود.حامد قادرمرزی، نماینده مردم قروه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برای حفظ انرژی در ساخت‌وسازها باید به سیاست‌های گذشته مسکن توجه شود، اظهار کرد: در گذشته با توجه به اینکه انرژی در دسترس افراد قرار نداشت ساخت‌وساز در شهرهایی نظیر بندرعباس، تبریز، کردستان و... براساس حفظ سرما و گرما و متناسب با اقلیم آن منطقه انجام می‌شد اما هم‌اکنون الگوهای ساخت‌وساز در همه جای کشور یکسان است.وی نظارت نداشتن بر روند ساخت واحدهای مسکونی و تلاش بخش خصوصی برای سودآوری بیشتر در این حوزه را از علل دیگر بی‌توجهی به حفظ انرژی در ساختمان‌سازی عنوان کرد و گفت: باید دستگاه‌های متولی و نظارتی بر روند ساختمان‌سازی کشور و رعایت الگوهای مصرف توجه بیشتری داشته و قوانین و مقرراتی که در بخشی از نظام مهندسی و قوانین بالادستی آن تصویب شده نیز اجرایی شود.براساس این گزارش، اگر ساخت‌وساز به‌وسیله افراد غیرمتخصص انجام شود، منجربه کاهش عمر مفید ساختمان‌ها و کیفیت پایین ساخت‌وساز می‌شود. همچنین صدور صلاحیت برای افراد غیرمتخصص در بخشی حوزه ساخت‌وساز و نبود ناظر در ساختمان‌سازی ازجمله مشکلاتی است که باید از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط مورد توجه جدی قرار گیرد.
روزنامه گسترش صمت