براساس آمارهای منتشر شده اکنون کل واحدهای سیمانی فعال در سطح کشور به 72 کارخانه رسیده که ظرفیت اسمی ثبت شده این واحدها بالغ بر 158 میلیون تن است اما اکنون دستیابی به 120 میلیون تن سیمان در سال 1404 مورد انتظار است.
وزارت صنعت، معدن و تجارت میزان تولید کارخانه های فعال سیمان را در سال 1393 به میزان 67 میلیون تن اعلام کرده که در مقایسه با رقم 69.5 میلیون تنی مربوط به عملکرد 1392 کاهش چهار درصدی را نشان می دهد.
برنامه پیش بینی شده این بخش برای امسال دستیابی به تولید 72 میلیون تن است.
انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان آمار صادرات سیمان را در سال گذشته افزون بر 18.8 میلیون تن اعلام که حدود 60 درصد صادرات این بخش را کشور عراق جذب کرد.
توافق برجام بین جمهوری اسلامی ایران با کشورهای 1+5 که حاصل مذاکرات 12 ساله بود، اکنون انگیزه تولیدکنندگان را مضاعف ساخته تا با افزایش فعالیت های خود، موانع این بخش را نیز با پشتیبانی دولت برطرف سازند و از شتاب لازم برخوردار شوند.
دست اندرکاران صنعت سیمان بر این باورند که چنانچه تحریمهای اقتصادی ظالمانه برطرف شود، صادرات این بخش رشد پیدا می کند و موجب افزایش درآمدهای ارزی فعالان این صنعت می شود.
عبدالرضا شیخان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان پیش از این گفته بود، صنعت ساختمان طی دو سال اخیر با رکود مواجه شده که این امر در میزان مصرف داخلی نقش موثر داشته است.
آمارها نشان می دهد، سالانه میزان مصرف داخلی سیمان به رقم 50 تا 55 میلیون تن می رسد و شرایط رکودی سال گذشته افت تولید را نسبت به سال 92 به دنبال داشت.
افزایش میزان پروژه های عمرانی ضمن رشد تقاضای مصرف سیمان، رونق تولید را به دنبال خواهد داشت و این موضوعی است که دولت یازدهم به آن اذعان دارد.
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور پیش از این اعلام کرد: سال 1391 شمار طرحهای عمرانی حدود یکهزار و 300 طرح بود که تکمیل آنها در قالب یک دوره چهار تا پنج سال به 60 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داشت، اما در سال 92 آمار طرحهای عمرانی از سوی دولت دهم به شکل جهشی به بیش از دو برابر رسید و در واقع دولت یازدهم با دو هزار و 900 طرح عمرانی مواجه شد که تکمیل آنها حداقل 400 هزار میلیارد تومان نیاز داشت که تامین آن از عهده دولت خارج بود.
بودجه عمرانی دولت در سال 93 رقم 38 هزار میلیارد تومان بود و برای امسال حدود 43 هزار میلیارد تومان است که در واقع 10 درصد میزان نیاز کشور ارزیابی می شود.
بنابراین دست اندرکاران صنعت سیمان انتظار دارند که دولت با اتخاذ راهبرد اساسی برای برطرف سازی کاهش تقاضای داخلی و پشتیبانی لازم برای راهیابی به بازارهای جدید صادراتی از این بخش حمایت لازم را به عمل آورد.
نکته دیگری که باید مورد توجه قرار داد افزایش ظرفیت تولید سیمان در کشورهای منطقه است، زیرا رقبا برای تسخیر بازارهای جمهوری اسلامی ایران از همه ابزارها بهره می گیرند.
پیشنهادی که چندی است از سوی فعالان صنعت سیمان به دولت (وزارت صنعت ،معدن و تجارت) ارایه و به سازمان بورس منتقل شده، عرضه سیمان در بورس صادراتی است که پیامد کنترل قیمت ها را به دنبال داشته باشد و امکان افزایش میزان ارزش افزوده این ماده را فراهم آورد، تاکنون عملی نشده است.
اکنون از مجموع 72 کارخانه فعال سیمان کشور تعداد 37 واحد در بورس پذیرش شده که ظرفیت اسمی واحدهای فعال سیمان در بورس 98 میلیون تن ذکر شده است.
تولید واحدهای فعال سیمان در بورس از مجموع حدود 67 میلیون تن در سال 93 سهمی به میزان 41 میلیون تن ثبت شده است.
شرایط رکودی بازار که از سال 92 آغاز شد پیامد گمانه زنی های متفاوت را از سوی کارشناسان به دنبال داشت، بگونه ای که رئیس کمیسیون صنایع ومعادن اتاق تهران ابراز داشت از مجموع 91 کارخانه سیمان کشور اکنون 21 کارخانه سیمان تعطیل شده است، درحالی که این آمار با بررسی های دقیق به دور از واقعیت بود، زیرا کارخانه های سیمان کشور اغلب دارای دو تا سه کوره تولید هستند و چنانچه یک کوره بنابر مقتضیات یک واحد خاموش شود، دلیلی بر تعطیلی کارخانه نمی شود.
عبدالرضا شیخان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان، اظهار داشت: هیچ کارخانه ای تعطیل نشده، بلکه ممکن است یک کوره خاموش شده باشد و این امر مفهوم توقف تولید را ندارد.
به گفته این متخصص صنعت سیمان، اکنون 91 کوره در کارخانه های سیمان وجود دارد که 21 کوره غیرفعال است.
تولید سیمان در چهار ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته کاهش 12 درصدی را نشان می دهد و درخصوص صادرات نیز به همین میزان با افت مواجه شدیم.
چنانچه آمار مطرح شده در ماه جاری از سوی رئیس کمیسیون صنایع ومعادن اتاق تهران صحت داشت، چگونه از شمار 72 کارخانه فعال سیمان کشور نزدیک به 30 درصد آنها تعطیل شده باشند، افت 12 درصدی تولید نسبت به چهار ماهه 93 منطقی به نظر می رسد.
در عین حال اوضاع ناآرام و تحولات نظامی در کشورهای عراق، افغانستان، سوریه، یمن و غیره روند اجرای طرحهای عمرانی این کشورها را متوقف یا کمتر از گذشته ساخته، بنابراین صادرات سیمان کشورمان نیز تحت تاثیر این شرایط قرار گرفته است.
طی چهار ماهه اول سال گذشته 23 میلیون و 803 هزار و 709 تن سیمان تولید و به میزان 18 میلیون و 719 هزار و 523 تن در بازار مصرف داخلی عرضه شد.
مجموع سیمان صادرشده در مدت چهارماهه نخست سال 1393 بالغ بر چهار میلیون و 836 هزار و 934 تن بود.
تامین نقدینگی یا سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولیدکننده سیمان بسان دیگر واحدهای تولیدی همواره بازگو شده، درکنار مشکل جدی حمل و نقل که ابزار مهم صادراتی این بخش است، از جمله چالش های صنعت سیمان محسوب می شود.
ایران در سالهای اخیر همواره در بین پنج کشور شاخص تولیدکننده سیمان جای داشته، این درحالی است که از نظر صادرات رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
مشکل کاهش قیمت نفت به عنوان منبع اصلی درآمد کشورهای نفتی منطقه از جمله عراق موجب آن شده که خریداران سیمان ایران با افت درآمد مواجه شوند ، بنابراین ناگزیر از آن شده اند که اجرای طرحهای عمرانی را کند سازند.
پیشتر آمارهای منتشر شده حاکی از آن بود که ایران سیمان کیفی خود را با قیمت نازل به بیش از 30 کشور جهان صادر می کند اما اکنون با توجه به افت تقاضاها، تولیدکنندگان این بخش برای شناسایی بازارهای جدید در قاره های آفریقا و اروپا تلاش می کنند.
اکنون تولیدکنندگان صنعت سیمان از مسئولان ذیربط در وزارت صنعت، معدن و تجارت خواستار آن شده اند که با توجه به ظرفیت موجود در واحدهای فعال و طرح های در دست اجرا، دیگر نیاز به صدور مجوز برای تاسیس واحدهای جدید وجود ندارد.
بنابراین انتظار دست اندرکاران صنعت سیمان در شرایط کنونی برطرف شدن تحریمهای اقتصادی است که در واقع سایه خود را بر روی تولید در زمینه های مختلف انداخته و رفع آن می تواند موجب شتاب حرکت در این بخش شود، درعین حال اکنون که تدوین ششمین برنامه توسعه کشور در دست اقدام است، پیش بینی حساب شده طرحهای عمرانی و افزایش متناسب بودجه های مربوطه، نقش موثری در رشد زنجیره گسترده مشاغل متصل به این امر را در پی خواهد داشت و در واقع می تواند رونق فعالیت صنعت سیمان را به دنبال داشته باشد.
ایرنا