اگر پای صحبت نمایندگان بخش خصوصی صنعت پتروشیمی ایران بنشینید قطعا پس از چند دقیقه گفت‌وگو پای «نرخ خوراک» و گران بودن آن در ایران به میان می‌آید. فعالان این بخش به ویژه نمایندگان صنفی آن بارها بر این مساله تاکید کرده‌اند که نرخ خوراک 13سنتی در ایران باعث «دفع سرمایه خارجی» می‌شود و همواره نیز این نرخ را در قیاس با نرخ خوراک در کشورهای همسایه مانند قطر؛ غیرمعقول و بسیار گران ارزیابی کردند.
درحالی بخش خصوصی پتروشیمی سنگ سرمایه‌گذاران خارجی را به سینه می‌زند که پیگیری‌ها نشان می‌دهد خارجی‌ها خود نگاه نسبتا مثبتی به نرخ 13سنتی دارند. ماتیاس اشتاین، مدیر بخش بازارهای شیمیایی شرکت فرانسوی ایرلیکویید یکی از این سرمایه‌گذاران است. اشتاین نرخ خوراک 13سنتی در پتروشیمی ایران را «بسیار خوب» و «جذاب» قلمداد کرده و معتقد است که شاید نرخ خوراک در کشورهای GCC ارزان‌تر باشد اما اساسا این کشورها گاز در دسترسی نداشته و در نتیجه نمی‌توانند سرمایه‌ها را به سوی خود جذب کنند. او همچنین تاکید کرد که کشورهای GCC از میزان گاز در دسترس ایران در وحشت هستند. اشتاین فوق دکترای شیمی آلی از دانشگاه ایالتی مونتانا و مدیر بخش بازارهای شیمیایی شرکتی است که در سال 2014 معادل 15.4میلیارد یورو درآمد داشته است.
گزارش درباره اظهارات ماتیاس اشتاین همچنین وضعیت شرکت ایرلیکویید که اکنون قصد سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران را دارد در ادامه می‌خوانید. سالن همایش‌های صدا و سیما پر از ازدحام بود و ماتیاس اشتاین خود را برای سخنرانی در پنل دوم روز اول همایش بین‌المللی آماده می‌کرد و در زمانی که به عنوان استراحت میان دو پنل وجود داشت گفت‌وگویی را انجام داد.
نظر شما درباره صنعت پتروشیمی ایران در وضعیت فعلی چیست؟
من در چند ماه گذشته با افراد بسیاری در کشورهای مختلف صحبت کرده و متوجه شده‌ام که آنها تمایل زیادی به همکاری با ایران در بخش پتروشیمی در دوران پساتحریم دارند.
شما خود به عنوان نماینده شرکت ایرلیکویید در کدام بخش پتروشیمی مایل به همکاری هستید؟
ما به متانول و پایین‌دست صنعت پتروشیمی علاقه‌مند هستیم. دسترسی به گاز طبیعی در ایران بسیار بالاست و این ارزش بالایی دارد. ما به دنبال تاسیسات ال‌ان‌جی نیز هستیم که همان گاز طبیعی مایع شده است. به طور معمول منابع گازی پاک برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است و در ایران به دنبال آن هستیم.
آیا به دنبال سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران هستید یا قصد فروش محصولات و کالاهای خود را دارید؟
نخست اینکه ما تکنولوژی را فراهم می‌کنیم. همانطور که همکارم نیز در آخرین ارائه خود اشاره کرد ما در یک صنعت و یک تاسیسات سرمایه‌گذاری می‌کنیم سپس آن گاز را به مشتری‌ها عرضه می‌کنیم. به این ترتیب این یک سرمایه‌گذاری مستقیم است که به وسیله ما اجرایی می‌شود.
آیا نرخ خوراک پتروشیمی برای شما مهم است؟
بله. مشتری‌های ما با نرخ خوراک مناسب در نهایت منتفع خواهند شد.
از نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در ایران اطلاعی دارید؟
بله. به نظرم برای گاز طبیعی در ایران حدود 13سنت است.
نظر شما درباره این قیمت چیست؟ آیا این برای شما قابل تحمل است؟
این نرخ بسیار خوبی است و سرمایه‌گذار را جذب می‌کند. شاید این نرخ به ارزانی 10سال پیش در ایران نباشد اما هنوز هم قیمت جذابی است.
نظر شما درباره این نرخ در قیاس با نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در قطر چیست؟
قیمت یک کفه ترازو است؛ در کفه دیگر «دسترسی» قرار دارد. شاید منطقه عربی شورای همکاری کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس گاز ارزانی هم داشته باشد اما هیچ گاز در دسترسی در این منطقه وجود ندارد. دسترسی بسیار مهم است؛ اگر دسترسی به گاز وجود نداشته باشد شما نمی‌توانید پروژه‌یی را راه بیندازید. این مشکل منطقه GCC درحال حاضر است. دسترسی به نرخ خوراک بسیار مهم است. آنها می‌توانند قیمت را تا جای ممکن پایین بیاورند و ارزان کنند اما باید دسترسی نیز به آن وجود داشته باشد.
نظر شما درباره موقعیت کلی ایران در این زمینه چیست؟
قطعا ایران در موقعیت بسیار خوبی قرار دارد. این همان چیزی است که GCC از آن وحشت دارد. آنها در رابطه با نرخ خوراک مشکلاتی دارند. علاوه بر آن در ایران کاملا در دسترس است. به نظر من این می‌تواند به یک کشمکش سیاسی تبدیل شود اما دیگر ربطی به تخصص من ندارد.
فکر می‌کنید چه زمانی می‌توانید کار شرکت خود را در ایران آغاز کنید؟
بعد از روز اجرای رفع تحریم‌ها.
فکر می‌کنید بالاخره چه زمانی این روز خواهد رسید؟
من باید از شما بپرسم! شما اینجا زندگی می‌کنید.
به نظر من ژانویه.
ما از یک طرف ژانویه را می‌شنویم از طرفی برخی می‌گویند مارس. برخی دیگر نیز می‌گویند بین ژانویه و ژوئن خواهد بود. به نظر من این به فعالیت‌های داخلی ایران و شورای امنیت سازمان ملل بستگی دارد.
آیا کاهش قیمت نفت روی پروژه‌های پتروشیمی تاثیری خواهد داشت؟
قیمت نفت روی پروژه‌هایی که بر محور گاز هستند اثر می‌گذارد؛ افزایش قیمت نفت، پروژه‌ها را به سمت گاز هدایت می‌کند. اکنون شکاف قیمت نفت و گاز زیاد است. به نظر می‌رسد که انجام پروژه‌ها با گاز بسیار جذاب‌تر از نفت است.
ماتیاس اشتاین، مدیر بخش بازارهای شیمیایی شرکت ایر لیکویید، فوق لیسانس شیمی آلی از دانشگاه لایپزیک، دکترای شیمی آلی از دانشگاه ماربورگ و فوق دکترای شیمی آلی از دانشگاه ایالتی مونتانا دارد. اشتاین فعالیت کاری خود را در سال 1995 تحت عنوان مدیر توسعه و تحقیقات یک نیروگاه حرارتی در شرکت Hüls AG آغاز کرد سپس در سمت مدیر کیفیت همین مجموعه تا سال 1998 ادامه فعالیت داد. او سپس به شرکت... رفت و تحت عنوان مدیر بازاریابی مشتقات استیلن تا سال 2001 فعالیت خود را ادامه داد.
از سال 1998 تا 2001 نیز در سمت مدیر بازاریابی مشتقات استیلن در شرکت International Specialty Products مشغول به فعالیت بود. اشتاین پس از آن به شرکتHuntsman Polyurethanes رفت و به مدت دو سال به عنوان رییس بخش جهانی سیم و کابل این شرکت مشغول فعالیت بود. وی در سال 2003 از این شرکت خارج شد و در یکی از مشهورترین شرکت‌های شیمیایی و پتروشیمی جهان مشغول به کار شد. وی از سال 2003 به مدت 5 سال و 8 ماه به عنوان مدیر توسعه تجاری شرکت Linde و پس از آن تا سال 2011 مدیر قراردادهای خاورمیانه و عربی این شرکت شد. از ابتدای سال 2012 تا به امروز نیز ماتیاس اشتاین به عنوان مسوول بخش جهانی بازارهای شیمیایی شرکت Air Liquide مشغول فعالیت بوده است.
همه‌چیز درباره ایر لیکویید
ایرلیکویید شرکت چند ملیتی مستقر در فرانسه است که گاز صنعتی مورد نیاز بسیاری از حوزه‌ها از شیمیایی تا دارویی را تامین می‌کند؛ طبق گزارش سالانه 2014 این شرکت، ایر لیکویید در این سال معادل 15.4میلیارد یورو درآمد به دست آورده است. این شرکت 50 هزار نیروی انسانی را در اختیار داشته و در 80کشور دنیا فعالیت می‌کند. هدف این شرکت تبدیل شدن به رهبر بزرگ در صنعت خود است؛ 6هزار و 640 میلیون یورو از این درآمد در اروپا؛ 3هزار و 444میلیون یورو در آسیای پاسفیک و 3هزار و 416میلیون یورو از آن در امریکا به دست آمده است. در این میان سهم 367میلیون یورویی خاورمیانه و آفریقا در مجموع که 4.6درصد از درآمدهای ایر لیکویید را شامل می‌شود؛ نشان از حضور کمرنگ این شرکت در این مناطق دارد که ممکن است در آینده به واسطه حضور در ایران تقویت شود. طبق اطلاعات منتشر شده در گزارش سالانه ایر لیکویید این درآمد نیز بیش از هر چیز مربوط به سال خوب اقتصادی آفریقای‌جنوبی بوده است.
تعادل