این در حالی بود که موضوع عدم حضور رییس اتاق بازرگانی در دیدار دولتی‌ها با پوتین به محورگلایه عسگراولادی، رییس اتاق بازرگانی ایران و روسیه قرار گرفت اما وی در این نشست از کم‌و‌کاستی‌های مراودات با روسیه گفت و از مردان دولتی خواست تا مشکلات و خواسته‌های بخش خصوصی را به گوش روس‌ها برسانند تا شاید فتح بابی تازه در روابط دو کشور رقم بخورد. البته عسگر اولادی هر چند از نبود نماینده بخش خصوصی در نشست با رییس‌جمهور روسیه گلایه می‌کند و از بی‌وفایی دولت در‌این‌باره می‌گوید اما تاکید می‌کند که باید روابط تجاری ایران و روسیه بیشتر از روابط با چین شود. امروز ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه و الهام علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان به تهران سفر می‌کنند.
بهانه این سفر، حضور در نشست سه‌جانبه تهران، مسکو و باکو برای بررسی فرصت‌های همکاری سه‌جانبه است. ایران و روسیه تعامل تجاری خوبی با هم دارند و به نظر می‌رسد حضور پوتین در ایران و مذاکرات ترتیب داده شده موجب خواهد شد تا سطح مناسبات تجاری دو‌طرف بیش از قبل شود. به باور مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد و دارایی کشورهای همسایه به ویژه روسیه، ظرفیت‌های خوبی هستند که در اختیار ایران قرار دارند اما به دلیل نبود سازمان اجرایی درست و منطقی، نمی‌توانیم از آنها بهره ببریم. قرار است ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه وارد ایران شود. خوشبختانه مذاکرات خوبی هم از قبل با ایشان صورت گرفته است.
تجار و فعالان اقتصادی ایران باید از ظرفیت‌هایی که شکل گرفته بهترین استفاده را ببرند. وی افزود: قرار است در مذاکرات امروز (چهارشنبه ١٠ آبان) با روسیه موضوع سوآپ ارزی برای مبادله از طریق پول‌های ملی دو کشور نهایی شود. این راهکار در ارتباط با ترکیه نیز اجرایی شد. همچنین قرار است در مورد کشور آذربایجان نیز از همین راهکار استفاده کنیم. وزیر اقتصاد از روسیه به عنوان بازار صادراتی عمده ایران نام برد و گفت: روسیه برای ورود محصولات ایرانی به کشورش ١٥ درصد تخفیف تعرفه‌ای لحاظ کرده و تاکید داشته که می‌تواند در مورد بسته‌بندی و حمل‌ونقل به کمک ایران بیاید و موانع موجود در این حوزه‌ها را تا حد ممکن برطرف کند. اما متاسفانه با وجود این تمهیدات همچنان از طرف ایران قدمی برداشته نشده است. وی از ظرفیت‌های بی‌نظیر ایران در ارتباط با کشورهای حوزه دریای خزر سخن گفت و ادامه داد: عضویت ایران در اوراسیا به مرحله نهایی رسیده و این مساله می‌تواند به رشد تجارت ایران کمک خوبی کند.
کرباسیان در ادامه به ثبت ٦٥٠ شرکت ایرانی در آذربایجان اشاره کرد و گفت: این شرکت‌ها ظرفیت‌های خوبی هستند و اتاق ایران می‌تواند با ساماندهی آنها، قدم‌های خوبی در ارتباط به بازار آذربایجان بردارد. این مقام مسوول در ادامه از نهایی شدن پروژه برقی کردن خط آهن اینچه‌برون- گرمسار در مذاکرات امروز (چهارشنبه ١٠ آبان) بین مقامات ایرانی، روسی و آذربایجانی خبر داد و تصریح کرد: این دیدار فرصت‌های خوبی در بخش حمل‌ونقل در اختیار ایران قرار خواهد داد.
در این جلسه، بخش خصوصی از برخی مشکلات در خصوص مبادلات بانکی صادرات صورت‌گرفته به روسیه گلایه کردند و سلاح‌ورزی، نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران در گلایه‌ای گفت که صادرکنندگان نمی‌توانند پول حاصل از کالاهای صادراتی خود از کشور روسیه را به ایران منتقل کنند. کرباسیان در پاسخ به این انتقاد گفت: «زیرا صادرکنندگان ما کالاهایی را که ١٠ دلار ارزش اقتصادی دارد به دولت و کشور روسیه ٢ دلار اعلام و اظهار می‌کنند.
بنابراین این ٢ دلار رسما اجازه انتقال پول را دارد و ٨ دلار دیگر باید در بازار تبدیل شود. خوب این یعنی چه؟ یعنی ما به عنوان دولت به آن دولت بگوییم ما نمی‌خواهیم حق قانونی شما را بپردازیم، بنابراین ما هم به عنوان دولت نمی‌توانیم از این موضوع دفاع کنیم. در حالی که این کشور از حضور ما در بازارش استقبال کرده و مسیر سبزی هم برای مراودات تجاری با ١٥ درصد تخفیف قرار داده است. » در این جلسه مشکلات ناشی از حفظ قدرت خرید اسناد خزانه اسلامی موضوع آیین‌نامه اجرایی بند (ه) تبصره ٥ قانون بودجه ١٣٩٦ مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت قرار شد برای رسیدگی به پیشنهادات جدید مطرح‌شده در این حوزه، کمیته‌ای با حضور اتاق ایران، بانک مرکزی، سازمان بورس، مجلس، سازمان برنامه‌وبودجه، خزانه‌داری کل کشور و کمیسیون اقتصاد دولت تشکیل شود.
انتقاد از وضعیت تجارت با روسیه محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصاد مجلس نیز در مورد وضعیت تجارت ایران با روسیه نیز انتقاد کرد و با بیان این نکته که کل صادرات ایران به روسیه در سال ١٣٩٥ بالغ بر ٥٠٠ میلیون دلار بوده و در شش‌ماهه سال ٩٦ نیز ٣ میلیارد دلار تراز بازرگانی منفی داشتیم، تصریح کرد: رقابت بین تجار ایرانی در آن طرف مرزها به ضرر منافع کشور است. بازرگانان ایرانی باید در خارج از کشور با انسجام و اتحاد عمل کنند نه اینکه به دنبال تخریب یکدیگر باشند.
نشست سه‌جانبه روسای دولت تهران، مسکو و باکو قرار است امروز ۱۰ آبان برگزار شود که هرکدام از طرف‌ها ضمن تاکید بر موضوعات مشترک، اهداف ویژه‌ای را دنبال می‌کنند. از سوی دیگر هر کدام از طرف‌ها اهداف ویژه‌ای را در نشست سه جانبه تهران ترسیم کرده‌اند که از جمله آن می‌توان به موارد اقتصادی زیر اشاره کرد:
ایجاد رژیم دریای خزر: در رابطه با کشورهای همسایه شمالی و آذربایجان، تهران ایجاد هر رژیم یا برنامه همکاری در حوزه خزر را در دستور کار خود قرار داده است. از آنجا که مخالفت‌های باکو در سال‌های گذشته در رابطه با ایجاد رژیم حقوقی دریای خزر، به نتیجه رسیدن آن را با مشکل مواجه کرده بود، حال طرف‌ها می‌توانند با تدوین برنامه‌ای مطابق با واقعیت روز و عملگرایی، عرصه همکاری در چارچوب خزر را گسترش دهند. چه بسا که با افزایش دیدگاه مثبت در مناسبات، پیشنهاد ایران مبنی بر تشکیل «سازمان همکاری کشورهای ساحلی خزر» به مرحله عملیاتی برسد که مسلما به نفع هر پنج کشور ساحلی خواهد بود.
مسائل زیست‌محیطی و آلودگی دریای خزر است که با توجه به استخراج نفت توسط جمهوری آذربایجان و دیگر کشورهای ساحلی مانند ترکمنستان، این عملیات با استفاده از تجهیزات پیشرفته دنیا انجام نمی‌شود و موجب آلودگی این پهنه آبی شده است. این مشکل می‌تواند با توجه به علاقه شرکت‌های نفتی روسیه برای حضور در این عرصه و تجربیات متخصصان شرکت نفت ایران حل و فصل شود.
منافع مشترک سه کشور از طرح «کریدور شمال- جنوب» است. به نظر می‌رسد که در نشست تهران نیز بر ایجاد زمینه برای ادامه کریدور شمال- جنوب تاکید شود. آذربایجان در راستای سیاست عملگرایانه خود تلاش می‌کند که به قطب پیوند‌دهنده شرق و غرب تبدیل شود و کریدور شمال- جنوب که اتصال کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و شبه قاره از طریق ایران به آذربایجان و از این کشور به روسیه، شمال و شرق اروپا را ممکن می‌سازد، نقش محوری در زمینه بازرگانی و ترانزیت به جمهوری آذربایجان می‌دهد. به همین دلیل تکمیل زیرساخت‌ها و ایجاد مناطق آزاد برای تکمیل طرح
شمال- جنوب برای دولت باکو بسیار اهمیت دارد.
توسعه کشتیرانی تجاری و گردشگری، عمده معادلات اقتصادی و تکمیل کریدور شمال- جنوب از طریق آستراخان و مسائل مربوط به پهنه آبی خزر نیز مورد توجه مسکو است. در این زمینه روسیه بر نقش فعال شرکت‌های خصوصی تاکید کرده است.
اعتماد