معاون وزیر اقتصاد و رئیس‌کل گمرک جمهوری اسلامی ایران گفت : نیروی زیادی را درگیر پرونده‌هایی کرده‌ایم که ارزششان زیر یک میلیون تومان بوده و باید به سمت آن پرونده‌هایی برویم که گرفتاری‌های کلانی را در این حوزه به وجود آورده‌اند.
عباس معمارنژاد معاون وزیر اقتصاد و رئیس‌کل گمرک جمهوری اسلامی ایران با بیان این مطلب در گردهمایی سراسری مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز که در تهران برگزار شد، گفت: برای اثربخشی بیشتر در امر مبارزه با قاچاق ما نیازمند انجام یک‌سری اقدامات کلیدی در بحث پیشگیری هستیم و سیاست‌های کلی در این زمینه باید به نحوی باشد که ریسک قاچاق را به طور جدی در کشور بالا ببرد.
وی با اشاره به پیامدهای مختلف ایجاد محدودیت بر سر راه تجارت اظهار داشت: این محدودیت‌ها به هر دلیلی که به وجود آید تبعاتش دامنگیر گمرک است و این واقعیتی است که ما در سازمان گمرک با آن مواجه هستیم.
معمارنژاد با تشریح سیاست‌های کنترلی در مرزهای گمرکی و مقایسه آن با سایر کشورها گفت: هیچ کشوری نمی‌تواند ادعا کند که همه کالاهای وارداتی را به طور دقیق بازرسی و کنترل می‌کند و باتوجه به حجم عظیم مبادلات تجاری در جهان و از جمله ایران بهترین راه برای کاهش قاچاق کالا آن است که زمینه‌های تخلف و ورود و خروج غیررسمی کالاها از بین برود و یا به حداقل برسد.
وی در این زمینه به سیاست‌های تعرفه‌ای و تجاری اشاره کرد و افزود: وقتی شما کالایی را وارد کشور می‌کنید که نیازمند مجوزهای مختلف برای ترخیص آن است و به طور مثال باید قرنطینه، استاندارد و بهداشت مجوز ترخیص بدهند مسلماً انجام این کار حداقل یک ماه زمان می‌خواهد که باتوجه به مسائل بعدی آن یعنی خواب سرمایه، افزایش هزینه‌های نگهداری و... مشکلاتی را برای واردکنندگان به وجود می‌آورد. البته با اقدامات و هماهنگی‌های خوبی که از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به عمل آمده بخشی از مشکلات موجود در این حوزه برطرف شده ولی به طور کامل حل نشده است.
رئیس‌کل گمرک جمهوری اسلامی ایران ایجاد راهکارهای مناسب برای روان‌سازی تجارت و اصلاح سیاست‌ها در این حوزه را در کاهش قاچاق کالا مؤثر دانست و اظهار داشت: در حوزه مبارزه با قاچاق سوخت اقدامات خوبی با همکاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در برخی از استان‌های مرزی صورت گرفته که البته تأثیرگذاری آنها زمان‌بر خواهد بود ولی بهرحال تعدیل قیمت سوخت جزو کارهایی است که می‌تواند از میزان کلی قاچاق سوخت بکاهد.
معمارنژاد در همین ارتباط با اقدامات انجام شده در مورد کاهش تعرفه واردات تلفن همراه اشاره کرد و گفت: با کاهش میزان تعرفه این کالا به 4درصد اکنون بحث واردات تلفن همراه به کانال صحیح خود بازگشته و آهسته آهسته در حال عادی شدن است.
رئیس‌کل گمرک جمهوری اسلامی ایران در ادامه با اشاره به اقدامات صورت گرفته در راستای الکترونیکی کردن فعالیت‌ها در گمرک افزود: در حال حاضر سامانه هوشمند ورود و خروج کالا در11 گمرک اجرایی که نزدیک به 90درصد حجم تجارت خارجی کشور از طریق آنها انجام می‌شود، پیاده‌سازی شده و در آینده نزدیک با یک‌سری تجهیزات جدید این سامانه تکمیل خواهد شد.
وی دسترسی آنلاین و لحظه‌ای به آمار واردات انواع کالاها در گمرکات مهم کشور را از نتایج مثبت اجرای طرح‌های نوین و استفاده از فناوری‌های الکترونیکی در گمرک خواند و تصریح کرد: همین الان ما می‌توانیم بگوییم که چقدر کالاهای اساسی از کدام گمرک ترخیص شده و مسیرش کجاست که این کار قبلاً امکان‌پذیر نبود. معمارنژاد گفت: بحث سامانه مجوزها که با پشتیبانی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز راه‌اندازی شده به نحو محسوسی در کاهش میزان جعل اسناد مؤثر بوده به طوری که به ضرس قاطع می‌توان گفت: هیچ ثبت سفارش جعلی دیگر در گمرک امکان ترخیص کالا را نخواهد داشت و با هیچ گشایش اعتبار جعلی نمی‌توان کالا را از گمرک ترخیص کرد.
رئیس‌کل گمرک با بیان اینکه بین تخلف گمرکی و قاچاق گمرکی تفاوت وجود دارد به آمار پرونده‌های متشکله قاچاق در سال گذشته اشاره کرد و گفت: در سال 91 در 46درصد از پرونده‌های تشکیل شده در گمرکات فقط نیم‌درصد، ارزش کالاهای قاچاق را به خود اختصاص داد، یعنی از 25هزار پرونده از بیش از 40درصدش فقط نیم درصد ارزش را داشته. این به آن معناست که ما نیروی زیادی را درگیر پرونده‌هایی کرده‌ایم که ارزششان زیر یک میلیون تومان بوده و باید به سمت آن پرونده‌هایی برویم که گرفتاری‌های کلانی را در این حوزه به وجود آورده‌اند. البته این را هم باید بگویم که وضعیت این حوزه نسبت به سال‌های قبل بهتر شده. یعنی تعداد پرونده‌های زیر یک میلیون تومان از 60درصد به 40درصد رسیده است.
معاون وزیر اقتصاد با اشاره به سفر اخیر خود به بلژیک که به منظور شرکت در اجلاس رؤسای گمرکات کشورهای عضو سازمان جهانی گمرک صورت گرفت، گفت: در حاشیه این اجلاس نمایشگاهی از کالاهای قاچاق برگزار شده بود که نشان می‌داد بحث قاچاق مختص کشور ما نیست و حتی در کشورهای اروپایی نیز که بحث آزادی اقتصادی بسیار مطرح است، کالاها قاچاق می‌شود البته شکل و نوع آن متفاوت است.
معمارنژاد در ادامه با تشریح مراحل مختلف طرح گمرک نوین و تأثیر آن بر فعالیت‌های گمرک در آینده گفت: بین گمرک نوین و کارهایی که الان در راستای هوشمندسازی و الکترونیکی کردن گمرکات انجام می‌شود تفاوت وجود دارد ولی الکترونیکی کردن را در راستای گمرک نوین تفسیر می‌کنیم چراکه جزیی از گمرک نوین است و درنهایت برای مدرنیزه کردن گمرکات تلاش خواهیم کرد.
رئیس‌کل گمرک با تأکید بر اینکه مدرن‌سازی گمرک در 5 حوزه فرایندها، فناوری، ساختار، قوانین و مقررات و ذی‌نفعان صورت خواهد گرفت، به تفصیل پیرامون هر یک از موضوعات فوق مطالبی بیان کرد: در حوزه ذی‌نفعان آنچه که ما احصا کردیم این است که حدود 40 سازمان با گمرک همراه هستند که زمانی این تعداد 15 یا 20 سازمان بود و چنانچه این سازمان‌ها با هم هماهنگ نباشند خروجی کار طولانی شدن زمان تشریفات گمرکی و افزایش هزینه‌ها و همچنین ورود کالاها از مرزهای غیررسمی خواهد بود که علیرغم دخیل نبودن گمرک در این زمینه یعنی طولانی شدن ترخیص کالا، تقصیرها به گردن گمرک می‌افتد.
معمارنژاد در بخش دیگری از سخنان خود به فرایند ترخیص کالا اشاره کرد و گفت: 60درصد کالاهایی که به گمرک می‌آید در مسیر قرمز قرار می‌گیرد که این مسأله در هیچ جای دنیا وجود ندارد، حالت مطلوب آن است که شما حداکثر 5 یا 6درصد کالا را به این مسیر هدایت کنید تا بتوانید روی آنها دقت داشته باشید.
وی افزود: یکی از مشکلات ما این است که هنوز شناسایی دقیقی در مورد فعالان اقتصادی و صاحبان کالا نداریم. که البته با اقداماتی که درخصوص کارت بازرگانی با همکاری اتاق بازرگانی شروع شده به موفقیت‌هایی دست پیدا کردیم که امیدواریم به وضعیت مطلوب برسیم.
رئیس‌کل گمرک در پایان متناسب‌سازی وظایف و مسئولیت‌های واگذار شده به گمرک با امکانات فنی و نیروی انسانی مورد نیاز را مورد تأکید قرار داد.
باشگاه خبرنگاران