سال 2015 میلادی در شرایطی آغاز شده که به ندرت شاهد روند افزایشی در بازاری خاص هستیم؛ کما اینکه تب و تاب ریزش بهای نفت زمینه‌ساز زنجیره‌ای از کاهش‌های دنباله‌دار در بازارهای جهانی شده و این روند با افت و خیزهای کوتاه‌مدت کماکان ادامه دارد. از یکسو رشد روزافزون و تصاعدی میزان موجودی محصولات پتروشیمی در انبارهای تحت نظارت بورس لندن در پی تصمیم شرکت‌های بزرگ برای افزایش میزان تولیدات خود و از طرف دیگر کاهش چشمگیر میزان تقاضا، دو فاکتور مهمی هستند که در مدت اخیر با پررنگ کردن عامل افت بهای نفت و مشتقات وابسته به آن، زمینه‌ساز ریزش‌ها در بازار محصولات پتروشیمی شده‌اند.
به نقل از پلاتس، براساس گزارش‌های موجود بهای محصولات پتروشیمی همگام با ریزش قیمت نفت دچار کاهش شده، به‌طوری که با توجه به آمارها قیمت این محصولات در بازار 3 هزار میلیارد دلاری آنها در ماه گذشته میلادی (دسامبر 2014 میلادی) تا حدود 18 درصد افت داشته که این ریزش بیشترین میزان کاهش ماهانه نرخ‌ها از ماه نوامبر سال 2008 میلادی بوده است.
طبق اطلاعات منتشر شده در گزارش ماهانه PGPI از سوی موسسه پلاتس، در ماه دسامبر سال 2014 بهای محصولات پتروشیمی به نسبت ماه قبل آن با کاهشی شدید در حدود 222 دلار تا نزدیک 984 دلار پایین آمد که این رقم کمینه قیمت‌ها از ماه ژوئن سال 2009 میلادی است. همچنین این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میلادی افتی در حدود 30 درصد را ثبت کرده است.
شاخص PGPI سبدی از هفت محصول پراستفاده و اصلی پتروشیمی است که از سوی موسسه اطلاع‌رسانی صنعتی پلاتس منتشر می‌شود. این شاخص با محاسبه قیمت روزانه بازار نقد هفت محصول پتروشیمی یعنی اتیلن، پروپیلن، بنزن، تولوئن، پارازایلن، پلی اتیلن با دانسیته (چگالی)پایین و پلی‌پروپیلن به‌دست می‌آید. براساس گزارش پلاتس، از میان ریزش 18 درصدی قیمت محصولات پتروشیمی، بیشترین کاهش را بنزن با کاهش 27 درصدی ثبت کرد و تا حدود 740 دلار ریزش داشت. پس از آن پروپیلن با حدود 25 درصد کاهش به 869 دلار رسید و در جایگاه دوم قرار گرفت. بهای تولوئن با بیش از 20 درصد افول به هر تن 670 دلار رسید. اتیلن که یکی از پرطرفدارترین محصولات در بین هفت محصول اصلی پتروشیمی است با افتی حدود 17 درصد تا محدوده 978 دلار پایین آمد. قیمت پارازایلن نیز با 14 درصد کاهش به 825 دلار رسید. همچنین پلی‌پروپیلن با 12 درصد افت و پلی‌اتیلن با 8 درصد کاهش ماه دسامبر را به پایان رساندند و در رده‌های بعدی قرار گرفتند.
جیم فاستر، مدیر بخش تجزیه و تحلیل محصولات پتروشیمی در موسسه پلاتس در این باره گفته است: «در ماه گذشته میلادی شاهد افت 20 درصدی بهای نفت و نفتا بودیم که این میزان، ریزش با شیب تند محسوب می‌شود و در نتیجه با همین سرعت میزان ریزش‌ها در بازار محصولات پتروشیمی نیز سریع بود. تا زمانی که قیمت مواد اولیه در مسیر سقوط سریع قرار دارد، مشتقات وابسته به آن و بازارهایی که دارای قرابت با نفت هستند، موظف به پیروی از آن بوده و در نتیجه رفتاری ریزشی از خود نشان می‌دهند. بر همین اساس باید منتظر برگشت بهای نفت پس از برخورد به کف کانال خود و قرار گرفتن در مسیر صعودی بود تا در پی آن بتوان به اصلاح قیمتی محصولات پتروشیمی امیدوار بود. در غیر این‌صورت بهای این محصولات تا سطوح نگران‌کننده‌ای پایین خواهد آمد. براساس آمارهای رسمی منتشر شده، در ماه دسامبر بهای ماهانه نفت برنت به‌طور متوسط کاهشی حدود 21 درصد را به ثبت رساند؛ همچنین قیمت نفتا نیز ماه دسامبر را با افت 23 درصدی به پایان رسانده است.
روزنامه دنیای اقتصاد