رکود به صنایع پتروشیمیایی رسیدشیمیایی و حلال‌ها پلیمر و پلاستیک 

عقب‌نشینی خریداران به دلیل ضعف تولید در صنایع پایین‌دستی و شرایط سخت نقدینگی این بار به بازار محصولات پتروشیمیایی رسید تا جایی که بسیاری از کالاهای جذاب در این گروه نیز با بی‌توجهی بازار رو‌به‌رو شد. این در حالی بود که قیمت‌های پایه جدید توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی اعلام شد که اغلب آنها با جهت‌گیری کاهشی بود. امید است که کاهش قیمت‌های پایه محرکی برای افزایش حجم خرید در بورس کالا باشد که می‌تواند افت نرخ‌ها را در بازار داخلی به همراه آورد. البته بازار مدتی است که نسبت به این کاهش قیمت‌ها خوش بین بوده زیرا افت قیمت‌ها را در بازار داخلی شاهد بودیم.

 

اعلام کاهشی قیمت‌های پایه جدید

روز گذشته قیمت‌های پایه جدید برای نیمه دوم خردادماه اعلام شد تا جایی که اغلب نرخ‌ها از جهت‌گیری کاهشی برخوردار بودند. پلی‌اتیلن‌های سبک خطی، استایرن بوتادین رابر (SBR )، گریدهای سنگین پلی‌اتیلن‌ها، پلی‌پروپیلن، پلی‌استایرن انبساطی، PET و بسیاری از کالاها کاهش نرخ داشتند. به گزارش روابط عمومی انجمن ملی پلاستیک ایران، قیمت‌های نیمه دوم خرداد در حالی روز دوشنبه 11 خرداد ماه 1394 و طبق برنامه زمانی مشخص اعلام شد که در کلیه گریدها کاهش نرخ مشاهده می‌شود. قیمت مواد پلیمری برای نیمه دوم خرداد چیزی بین 5/0 تا 5 درصد کاهش را تجربه کردند، هرچند پیش‌بینی می‌شد افت بعضی از گریدها بسیار بیشتر از میزان فعلی باشد. در این بین بیشترین کاهش مربوط به گروه PET گرید بطری است، که بعد از کاهش بیش از 5 درصدی، قیمت گرید 821 از 37976 ریال به قیمت 35966 ریال کاهش یافت  (افت2010 ریال). از سویی کمترین کاهش را گروه پلی‌پروپیلن نساجی و شیمیایی تجربه کردند و قیمت گرید نساجی از 42730 ریال به قیمت 42563 ریال کاهش یافت (167 ریال کاهش). نرخ دلار مبنای محاسبه نرخ‌های نیمه دوم خرداد 33270 ریال است و نسبت به نرخ مبنای نیمه اول خرداد 4/0 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

 

بازار محصولات پتروشیمیایی

روز گذشته در رینگ محصولات پتروشیمی بورس کالای ایران شاهد عرضه گسترده محصولات شیمیایی بودیم که به دلیل تعطیلات پایان هفته، این عرضه‌ها به روز دوشنبه منتقل شد. دی‌اتیل هگزانول، دی‌اتیلن گلایکول و منو اتیلن گلایکول، منومر وینیل استات، دی‌اتانول آمین، بنزن، نرمال بوتانول و OFF درجه 1 آن، ایزوبوتانول - OFF درجه 1، منو اتیلن گلایکول - OFF درجه 1، استایرن منومر، الکیل بنزن خطی، الکیل بنزن خطی، اسید ترفتالیک، آرگون، اوره صنعتی، ارتوزایلن و زایلین مخلوط - OFF درجه 1، کریستال ملامین، اسید استیک، گوگرد گرانوله، جوش شیرین، کربنات سدیم سبک و سنگین و همچنین انواع قیر 6070، 85100، وکیوم باتوم، عایق رطوبتی BOF، قیر معدنی 6070، قیر امولسیون CRS1 و قیر MC250 بخش‌هایی از عرضه‌های روز گذشته بود. تغییر زمان عرضه این قبیل کالاها در نگاه اول شرایط مطلوبی را ترسیم می‌کند ولی متاسفانه یک واقعیت دیگر را نیز در بر می‌گیرد آن هم زمان اعلام قیمت‌های پایه است زیرا در روز 11 خردادماه قیمت‌های پایه برای نیمه دوم خردادماه اعلام ‌شد که ذهنیت کاهشی این نرخ‌ها و عرضه با قیمت‌های پیشین نمی‌تواند چندان هم برای معاملات روز گذشته مطلوب باشد زیرا از قیمت‌های پیشین تبعیت می‌کرد.

با توجه به برخی ویژگی‌های فنی این قبیل عرضه‌ها همچون کاربرد آنها در بسیاری از واحدهای بزرگ یا متوسط، شرایط معامله این قبیل کالاها می‌تواند برخی از ویژگی‌های تولیدی را در صنایع پتروشیمی با محوریت واحدهای پایین دستی بزرگ به تصویر بکشد. همان گونه که در هفته گذشته نیز شاهد آن بودیم شرایط معامله این قبیل کالاها جذابیت بالایی را به همراه نداشته و عقب‌نشینی خریداران را شاهد بودیم. تاکنون این تصور وجود داشت که حجم تولید در صنایع پایین‌دستی کوچک همچون صنعت پلاستیک کاهش یافته که دلیل آن نیز افزایش قیمت مواد اولیه و ضعف بازار فروش یا صادرات عنوان می‌شد ولی هم‌اکنون با وضعیت خطرناک‌تری رو‌به‌رو هستیم زیرا کاهش جذابیت خرید برای محصولات شیمیایی دقیقا برابر با آن است که تولید در مجتمع‌هایی همچون پتروشیمی‌های کوچک دستخوش تغییر شده و افت قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد. این موضوع نیز به معنای آن است که کل صنعت پتروشیمی هم برای واحدهای کوچک و هم واحدهای بزرگ با شرایط سختی دست و پنجه نرم می‌کنند. نکته دیگر درخصوص عرضه‌های روز دوشنبه را می‌توان عرضه استایرن منومر دانست که شاید در نگاه اول رخداد معمولی به شمار برود ولی در روزهای گذشته شایعاتی درخصوص عدم عرضه این کالا یا کاهش این حجم بر سر زبان‌ها افتاده بود که با واکنش عرضه‌کننده اصلی نیز رو به رو شد. این در حالی بود که این کالا در تاریخ‌های 19 اردیبهشت با حجم 2016 تن، 6 خرداد ماه با حجم 1008 تن و نهایتا روز گذشته با حجم 1512 تن عرضه شده بود. عرضه‌کننده اصلی این کالا نیز پتروشیمی پارس و زیرمجموعه صنایع پتروشیمی خلیج فارس است. همان گونه که پیش‌بینی می‌شد ضعف تولید در صنایع تکمیلی محصولات پتروشیمیایی باز هم خودنمایی کرد تا جایی که باعث شد روز گذشته معاملات محصولات شیمیایی با بی‌توجهی اغلب فعالان بازار همراه شود. این وضعیت تا جایی پیش رفت که حتی بسیاری از کالاهای پرمصرف و جذاب همچون دی‌اتیل هگزانول (موسوم به EH2) تولیدی پتروشیمی شازند شرایط مطلوبی نداشته باشد زیرا برای 880 تن عرضه تنها 462 تن تقاضا به ثبت رسید اما حجم معامله رقمی نزدیک به 110 تن در تالار بود. این وضعیت دقیقا نشان می‌دهد که خریداران بزرگ این کالا تمایلی به خرید ندارند که البته باید دلیل این امر را نیز بررسی کرد.

به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین‌ دلایل عقب‌نشینی خریداران انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید باشد که چون ذهنیت کاهشی نسبت به آنها وجود دارد، بنابراین خرید این قبیل کالاها نمی‌تواند چندان هم جذاب جلوه کند. البته این یکی از دلایل مهم به شمار می‌رود اما از لحاظ فنی تولید محصولات نهایی یا محصولات میانی از این قبیل مواد اولیه شیمیایی همیشه بسیار جذاب است زیرا ارزش افزوده بالایی به همراه دارد بنابراین اهمیت عقب‌نشینی خریداران به دلیل انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید را نمی‌توان چندان قدرتمند ارزیابی کرد. البته در شرایط فعلی که ضعف نقدینگی یکی از مشکلات واقعی صنعت به شمار می‌آید، حتی کاهش کمتر از یک درصد قیمت مواد اولیه نیز می‌تواند جذاب قلمداد شود. روز گذشته منو اتیلن گلایکول پتروشیمی‌های مارون و شازند، جوش شیرین پتروشیمی شیراز، نرمال بوتانول پتروشیمی شازند و گوگرد کلوخه پالایش نفت شازند اراک در رینگ داخلی و گوگرد کلوخه صادراتی پالایش گاز شهید هاشمی‌نژاد (خانگیران) مهم‌ترین‌ و شاید جذاب‌ترین کالاهای مورد معامله در بورس کالا به شمار رفتند زیرا حجم تقاضای آنها از حجم عرضه‌ها بیشتر بود اما رشد قیمت‌های چندانی به ثبت نرسید.

 

مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پتروشیمیایی

 

عقب‌نشینی نسبی خریداران در بورس کالای ایران

تمایل به خرید اعتباری به جای نقدی

عقب‌نشینی واسطه‌ها به منظور خرید نقدی و فروش اعتباری

ضعف نقدینگی در بازار که هر روز هم شدیدتر می‌شود.

عدم بازپرداخت بسیاری از بدهی‌های معوقه از سوی تولیدکنندگان اصلی

کاهش محسوس حجم تولید که با افت خرید مواد اولیه به شدت خودنمایی می‌کند.

وضعیت سخت و حتی بحرانی بسیاری از واحدهای پایین‌دستی بزرگ که از محصولات پتروشیمیایی استفاده می‌کنند.

بالا بودن نسبی جذابیت خرید منو اتیلن گلایکول، نرمال بوتانول، جوش شیرین، کریستال ملامین و گوگرد کلوخه داخلی و صادراتی

کم‌توجهی بازار به عرضه دی‌اتیل هگزانول پتروشیمی شازند که در گذشته یکی از کالاهای جذاب به شمار می‌رفت.

عدم توجه به گریدهای OFF محصولات پتروشیمیایی

افزایش قیمت نفت و مجددا کاهش آن در روزهای اخیر

نوسان قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی که اغلب آنها با جهت‌گیری کاهشی در حال نوسان بوده‌اند.

اعلام قیمت‌های پایه جدید که برای اغلب گرید‌ها شاهد افت قیمت بودیم.

 

روزنامه دنیای اقتصاد