مدیرعامل بورس کالا دیروز درباره پتانسیل‌های ورود محصولات کشاورزی به بورس در دوره پساتحریم گفت: در بیشتر کشورهای دنیا ازجمله آمریکا، محصولات کشاورزی جزو کالاهای اساسی بورس محسوب می‌شود و به‌دلیل استراتژیک بودن این محصولات، برای ساختار عرضه و تقاضا، ابزارهای کارآیی تدوین شده است.
حامد سلطانی‌نژاد افزود: در هند و نیجریه که حجم اعظم بورس کالا را محصولات کشاورزی تشکیل می‌دهد، سازوکار گواهی سپرده کالایی و استفاده از گواهی انبار برای ذخیره‌سازی محصولات خود کاربرد دارد.
وی خاطرنشان کرد: در ایران نیز از سال ۱۳۸۹ اجرایی شدن ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی در دستور کار قرار گرفت و در این راستا، زیرساخت‌های لازم برای ورود هرچه بیشتر محصولات فوق، آغاز شد.
سلطانی‌نژاد ادامه داد: به‌صورت آزمایشی، محصول جوی کرمانشاه روی تابلوی بورس به‌صورت قیمت تضمینی عرضه شد و از چند روز آینده نیز محصول ذرت خوزستان قرار است از طریق بورس کالا عرضه شده و قیمت‌گذاری آن نیز مطابق قیمت بازار تعیین شود.
وی تصریح کرد: بر این اساس، پس از کشف قیمت محصولات، از گواهی انبارهای پذیرش‌شده به‌عنوان سپرده کالایی استفاده می‌شود که در این راستا از انبارهای تعاونی روستایی کشور و شرکت پشتیبانی امور دام برای ذخیره‌سازی استفاده شده که به نام هر کشاورز، میزان محصول عرضه‌شده مشخص است.
تعاونی روستایی و پشتیبانی امور دام، بازارگردانان ذرت خوزستان در زمان لزوم
مدیرعامل بورس کالا یادآور شد: با عرضه محصولات کشاورزی در بورس، قیمت‌ها واقعی می‌شود و در زمانی که قیمت کف تعیین‌شده از قیمت خرید تضمینی کمتر باشد و احساس شود که کشاورز ضرر و زیان می‌بیند، شرکت تعاونی روستایی و شرکت پشتیبانی امور دام کشور وارد عمل می‌شود و بازارگردانی می‌کند و به این‌ترتیب محصولات عرضه‌شده، با قیمت کف خریداری می‌شوند.
سلطانی‌نژاد تاکید کرد: پس از انجام معامله، قیمت مورد توافق محصول به حساب شبای بانکی بهره‌برداران کشاورزی واریز می‌شود و اگر قرار باشد محصول با قیمتی کمتر از نرخ خرید تضمینی معامله شود، دولت مابه‌التفاوت آن را پرداخت می‌کند.
وی اظهار کرد: معامله محصولات کشاورزی به این ترتیب باعث می‌شود علاوه بر آنکه کار دولت در این بخش کاهش پیدا کند، سود حدود سه تا پنج درصدی نیز عاید دولت شود،زیرا مابه‌التفاوت را در زمانی پرداخت می‌کند که قیمت محصول از قیمت خرید تضمینی کمتر باشد و در سایر موارد نیازی به پرداخت‌های دولتی وجود ندارد.
امکان مدیریت کالاهای وارداتی در بورس وجود دارد
مدیرعامل بورس کالا بورس را مامن مناسبی برای عرضه محصولات کشاورزی برشمرد و گفت: اگر تمامی محصولات روی تابلوی بورس برود، می‌توانیم کالاهای وارداتی را نیز به نحوی مدیریت کنیم که به تولید داخل لطمه‌ای وارد نشود.
سلطانی‌نژاد همچنین افزود: اگر برنامه‌ریزی‌ها دقیق و سیاست‌ها مشخص باشد، می‌توانیم در زمانی که واردات محصولات کشاورزی بخواهد تولیدات داخلی را به هم بریزد، سیاست تعرفه‌ای را داشته باشیم؛ یعنی بورس می‌تواند به‌عنوان یک داشبورد نظارتی برای سیاست‌گذاری در عرصه کشاورزی عمل کند.
وی خاطرنشان کرد: استفاده از گواهی سپرده کالایی در بخش کشاورزی آغاز شده است و پیش‌بینی می‌شود بتوانیم بازار را در این بخش به‌درستی هدایت کنیم.
سلطانی‌نژاد ادامه داد: با استفاده از ابزارهای مالی مانند فروش از قبل (سلف) یا برنامه‌ریزی برای فروش محصولات وارداتی پیش از آنکه وارداتی انجام شود مانند قراردادهای سلف موازی و قراردادهای آینده، می‌تواند برای محصولات کشاورزی کاربرد داشته باشد. یعنی زمانی که قرار است تولیدی انجام شود، محصول کشاورزان پیش‌خرید شود تا به این ترتیب اطمینان از بازاریابی آن حاصل شود.
وی تصریح کرد: استفاده از سیاست تعرفه‌ای می‌تواند به‌عنوان ابزاری مناسب به شرط آنکه کل بازار محصولات کشاورزی در بورس باشد، مورد استفاده قرار گیرد و به این ترتیب بتوانیم در زمان‌هایی که احساس کنیم محصولات وارداتی می‌خواهد ضربه‌ای به تولید داخل بزند، به‌عنوان ترمز از آن استفاده کنیم؛ به شرط آنکه یک ناظر بی‌طرف در این بخش وجود داشته باشد و بتواند در زمان مناسب تعرفه را وضع کند.
برای ورود اوره به بورس، حمایتی یا غیرحمایتی بودن باید مشخص شود
مدیرعامل بورس کالا درباره عرضه محصولات پتروشیمی ازجمله اوره در بورس کالا یادآور شد: بورس نمی‌تواند پوشش‌دهنده تعارض بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در این بخش باشد و از آنجا که اوره جزو کالاهای مورد حمایت دولت است، باید سیاست‌گذاران در حوزه‌های تصمیم‌گیر ازجمله وزارت جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت، تکلیف نوع حمایت را اعلام کنند.
سلطانی‌نژاد تاکید کرد: باید تعیین شود که اوره یا جزو کالاهای یارانه‌ای است یا مانند سایر اقلام آزاد است تا بتوان برای حضور آن در بورس برنامه‌ریزی کرد.وی اظهار کرد: نظام توزیع اوره در کشور مهم است، زیرا بخشی از آن در داخل به مصرف می‌رسد و بخش دیگر صادر می‌شود؛ بنابراین باید وزارتخانه‌های متبوع هرچه سریع‌تر نظام داخلی خود را مورد بازبینی قرار دهند تا الگویی برای ورود این کالا در بورس تهیه شود. سلطانی‌نژاد همچنین گفت: بورس کالا آمادگی همکاری با وزارتخانه‌های مربوطه و پتروشیمی‌ها را دارد، اما دو نهاد تصمیم‌گیر باید خود تکلیف این مساله را روشن کنند.وی در ادامه افزود: در حال حاضر تقاضای عرضه کود اوره در بورس ارائه شده و حتی مصوبات قانونی آن نیز به تصویب رسیده است، اما وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت باید تصمیم بگیرند و این تصمیم باید به‌گونه‌ای باشد که منافع دو طرف تولیدکننده و مصرف‌کننده تامین شود.مدیرعامل بورس کالا در پایان خاطرنشان کرد: منتظر تصمیم دو وزارتخانه متبوع هستیم و هر زمانی که آنها اعلام آمادگی کنند، سازوکارهای بورس نیز فراهم خواهد شد.
دنیای اقتصاد