زنجان دارای باغ‌های بسیاری در حوزه محصولات مختلفی است و مهم‌ترین مرکز تولید زیتون و انگور کشور هم محسوب می‌شود. ضمن اینکه این استان سهم ۱۱ درصدی از ارزش صادرات کل کشور به ترکیه را دارد.
آمار دقیق از صادرات نداریم
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان زنجان درباره صادرات محصولات کشاورزی می‌گوید: متاسفانه آمار دقیقی از میزان و حجم صادرات محصولات کشاورزی در استان زنجان در دست نیست. سالانه حدود ۲۵۰۰ تن مازاد محصولات کشاورزی تولید استان زنجان است که به خارج از استان صادر می‌شود. در این زمینه بخشی از این محصولات برای مصرف داخلی کشور به سایر استان‌ها صادر می‌شود و بخشی دیگر به بازارهای صادراتی می‌رسد.
غلامحسین جمیلی با اشاره به نداشتن آمار دقیق صادرات محصولات کشاورزی می‌افزاید: دلیل نداشتن آمار دقیق صادرات محصولات کشاورزی این است که متاسفانه براساس روندی که در سال‌های گذشته طی شده، همچنان مزارع و باغ‌های کشاورزی از اندازه‌ها و مقیاس‌های بسیار کوچکی برخوردار هستند.
وی تصریح می‌کند: در نتیجه هیچ‌کدام از این فعالیت‌ها در غالب کشاورزی صنعتی قرار نمی‌گیرد که آنها به صورت یک حجم انبوه محصولی را تولید کنند و بتوانند این محصول را به‌دست مصرف‌کننده نهایی در بازار جهانی برسانند. به‌طور معمول این محصولات در مراکز و پایانه‌های صادراتی و انبارها، جمع‌آوری و به بازارهای صادراتی فرستاده می‌شود. رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان زنجان تصریح می‌کند: همان‌طور که می‌دانید ارزش‌افزوده نهایی در حوزه محصولات کشاورزی یا در صنایع تبدیلی ایجاد می‌شود یا در زمانی که به‌دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد.
جمیلی تاکید می‌کند: بیشتر کشاورزان زنجانی نتوانستند با ایجاد یک شرایط خوب در بازار محصولات کشاورزی، فعالیت کنند. درحال‌حاضر کشاورزی در این استان به شیوه سنتی و قدیمی درحال انجام است و همین امر باعث می‌شود که کشاورزان برای صادرات یک محصول باکیفیت و مناسب مشکلات بسیاری را متحمل شوند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان زنجان می‌افزاید: همان‌طور که می‌دانید استان زنجان یک استان معدنی است و غالب فعالیت این استان در حوزه معادن وصنایع مربوط به فرآوری مواد معدنی شکل گرفته و به طور تقریبی به لحاظ تولید سرب در کشور بدون رقیب است. همچنین این استان از لحاظ تولید روی، ذخایر غنی معدنی و استخراج متعدد واحدهای صنعتی می‌تواند در خاورمیانه مهم تلقی شود.
وی تصریح می‌کند: ۱۱درصد از ارزش صادراتی کشور به ترکیه، سهم استان زنجان است که این رقم بسیار قابل‌توجهی است. به طور تقریبی بین ۶۵ تا ۷۰ درصد این ارزش مربوط به شمش، روی، سرب و مس است. بنابراین نتیجه می‌گیریم این فلزات در حوزه مبادلات تجاری وارزش صادراتی استان نقش بسیار با اهمیتی دارند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان زنجان می‌گوید: این استان جزو مراکز اصلی و قطب تولید صنایع برقی است که در این زمینه بازارهای بسیارخوبی هم در داخل و هم در خارج از کشور داریم که فرصت‌های خوبی از لحاظ مزیت‌های صادراتی ایجاد شده است. صنایع برقی فشار قوی در افریقا بدون رقیب فعالیت می‌کنند، حتی در شرایط سخت تحریم توانستند بازارهای خود را حفظ کنند و همچنان به فعالیت‌های‌شان ادامه دهند.
وی اظهار کرد: متاسفانه امروز شاهد هستیم که بسیاری از تولیدکنندگان خودشان فعالیت‌های تجاری خارجی و بازرگانی انجام می‌دهند در حالی که وجود افراد متخصص و ماهر در حوزه تجارت خارجی می‌تواند بسیارتاثیرگذار باشد.
جمیلی تصریح می‌کند: خوشبختانه در سال‌های گذشته مازاد تولید در حوزه انگور وجود داشته است و به لحاظ الگوهای غذایی مردم به صورت سنتی انگور را خشک و برای مصرف در فصل زمستان نگه می‌داشتند که این موضوع به‌تدریج جدی‌تر شد و امروز واحدهای متعدد فرآوری تبدیل انگور به کشمش در استان ایجاد شده است. شهرتاکستان که در گذشته از لحاظ جغرافیایی از استان زنجان جدا شد جزو مرکز مهم تولید انگور است که بخش عمده این محصول از این شهرستان صادر می‌شود.
بسته‌بندی ضعیف محصولات
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی استان زنجان می‌گوید: درحال‌حاضر به دلیل مشکلاتی که برای روسیه ایجاد شده و ترکیه را نسبت به واردات محصولات کشاورزی تحریم کرده است؛ بهترین فرصت برای ایران به‌شمار می‌رود که بتوانیم بازار روسیه را به‌دست بگیریم. اگر تلاش نکنیم این فرصت ایجاد شده را از دست می‌دهیم.
هاشم حاج علی‌اکبری می‌افزاید: از عمده‌ترین مشکلات صادرات محصولات کشاورزی حمل‌ونقل است که متاسفانه زیرساخت حمل‌ونقل برای صادرات نداریم. باید تلاش شود این بخش ارتقا یابد که در این زمینه باید کارگاه هوایی راه‌اندازی وکانتینرهای یخچالی از طریق بندر انزلی به بندر آستراخان روسیه حمل شود اما متاسفانه برای انجام این حمل‌ونقل کرایه‌ها گران است.
وی تصریح می‌کند: استان زنجان در زمینه بسته‌بندی محصولات ضعیف است. البته نسبت به سال‌های قبل در این زمینه رشد قابل‌توجهی داشته‌ایم اما باز هم از استاندارد جهانی عقب هستیم. باید بتوانیم کیفیت بسته‌بندی‌ها را افزایش دهیم که حرفی برای گفتن در بازارهای روسیه و حتی بازارهای جهانی داشته باشیم.
حاج علی اکبری تاکید می‌کند: استان زنجان سهم زیادی در صادرات سیب و سیر دارد، این محصولات با حجم بسیار بالایی به کشورهای هدف صادر می‌شود. همچنین کشمش از این استان صادر می‌شود ولی حجم صادرات این محصول نسبت به استان‌های دیگر ضعیف است. برای اینکه تاجران بتوانند به وظیفه خود عمل کنند باید به هر نحوی برای صادرات مطلوب محصولات کشاورزی استان تلاش کنند.
وی اظهار می‌کند: استان زنجان توان این را دارد که تولیدات خود را مکانیزه کند. درحال‌حاضر تمام کشورهای دنیا از محصولات ارگانیک استفاده می‌کنند. بایدسعی شود ارگانیک بودن محصولات را در استان رواج دهیم که صادرات محصولات ارگانیک برای کل دنیا داشته باشیم که این امر همت کشاورزان و صادرکنندگان و سازمان جهاد کشاورزی را می‌طلبد.
گفتنی است: رسیدن به جایگاه مطلوب صادرات محصولات کشاورزی در استان زنجان هدفی است که با مجهز شدن ابزار کشاورزی به فناوری‌های جدید قابل دستیابی است و در این صورت است که محصولات این استان می‌تواند حضوری قابل رقابت در بازارهای جهانی داشته باشد.
صمت