به گفته منابع آگاه، خروج آمریکا از برجام به معنای لغو ۳۸ میلیارد دلار قراردادهای فروش هواپیما بین تهران و شرکت‌های غربی است و شرکت ایرباس را نسبت به رقیب آمریکایی اش بوئینگ در معرض ریسک‌های بزرگتری قرار می‌دهد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا این هفته اعلام کرد، از توافق هسته‌ای خارج می‌شود و مقامات دولت وی نیز گفته‌اند که مجوزهای صادراتی صادر شده برای فروش هواپیما به ایران را لغو خواهند کرد. تهران 200 هواپیمای مسافربری به مبلغ 38.3 میلیارد دلار برای شرکت ایران ایر سفارش داده که شامل 100 فروند هواپیمای ایرباس، 80 فروند هواپیمای بوئینگ و 20 فروند هواپیمای ای تی آر است. شرکت ایرباس که ماه گذشته به دلیل کاهش تقاضای بین المللی ناگزیر شد بخشی از برنامه‌های تولیدی خود را کاهش دهد، نیاز بیشتری به سفارشات ایران جهت خرید جت‌های پهن پیکر دارد. ایران 53 فروند هواپیمای پهن پیکر از ایرباس و 30 فروند از بوئینگ سفارش داده که هنوز ساخته نشده‌اند.
3 منبع صنعتی گفتند، از دست رفتن این قراردادها ضربه بیشتری به خط تولید جدیدترین هواپیمای پهن پیکر ایرباس، یعنی ای 330 نئو خواهد زد که در فاصله چند ماه مانده به ارائه آن با تقاضای ضعیفی مواجه است. ایران ایر پس از شرکت ایر آسیا دومین مشتری بزرگ این هواپیماست. اما در مقابل، دنیس مویلنبورگ، مدیر شرکت بوئینگ ماه گذشته این سیگنال را ارسال کرد که شرکت وی پس از تلاش‌های گسترده برای بهبود سطح فروش هواپیماهای پهن پیکر خود، دیگر مثل گذشته به سفارشات ایران وابسته نیست.
ایرباس و بوئینگ گفته‌اند تصمیم آمریکا را مورد بررسی قرار خواهند داد، اما از اظهارنظر در مورد ریسک‌هایی که با آن مواجه اند خودداری کرده‌اند. جف کنیتل، رئیس به آمریکای شرکت ایرباس گفته: «ما کار درست را انجام خواهیم داد.» هیچ یک از این دو شرکت به آن اندازه نگران بر هم خوردن قرارداد فروش مجموعا حدودا 100 فروند هواپیمای باریک پیکر به ایران نخواهد بود، زیرا تقاضا برای خرید این نوع جت‌ها بالاست و این شرکت‌ها مشکلی برای تخصیص خط تولید‌های خود به دیگر خریداران نخواهند داشت.
منابع اروپایی گفتند، ایرباس از دست دادن توافق تاریخی خود با ایران که آماده سازی آن ماه‌ها به طول انجامید را پذیرفته است. لغو قراردادهای فروش هواپیما به ایران همچنین به فهرست سفارشات سال 2018 شرکت ایرباس بیش از شرکت بوئینگ لطمه خواهد زد. لغو سفارشات ایران، که ایرباس برای عقب نماندن از رقابت با بوئینگ آنها را در فهرست سفارشات خود به ثبت رسانده، موجب حذف 86 سفارش قطعی از فهرست سفارشات شرکت ایرباس در سال جاری خواهد شد. ریچارد ابولافیا، تحلیلگر گروه تیل گفت: «ایرباس خیلی مشتاقانه سفارشات ایران را در فهرست سفارشات خود گنجاند، اما بوئینگ محافظه کارتر بود. از این رو ایرباس اندکی بیشتر لطمه خواهد دید.»
با این وجود، خط تولید هواپیماهای پهن پیکر بوئینگ هم عاری از ریسک نیست. ابولافیا گفت: «با توجه به امیدواری‌هایی که دو در مورد درآمد فروش هواپیماهای پهن پیکر داشتند، هیچ کدامشان در حال حاضر احساس خوبی از به هم خوردن این قراردادها ندارند.» شرایط برای شرکت کوچک اما پرسود ای تی آر اندکی متفاوت است. تحلیلگران می‌گویند، این شرکت تاکنون 8 فروند هواپیما به ایران تحویل داده و از نظر تعداد تحویل هواپیما بهتر از دو رقیب بزرگتر خود عمل کرده است. به نظر می‌رسد که این شرکت همچنان قصد دارد در اواخر امسال بقیه سفارشات ایران را نیز تحویل دهد و خواهد توانست قبل از اتمام مهلت 90 روزه در ماه اوت یک یا دو فروند هواپیمای دیگر را نیز به تهران تحویل دهد. اما این شرکت احتمالا با تصمیمات صنعتی دشواری در مورد بقیه هواپیماهای سفارش داده شده توسط ایران مواجه خواهد بود.
تسنیم